Tái định cư thủy điện: Điểm sáng Trung Sơn

Bản TĐC Thủy điện Trung Sơn

Dân tái định cư đã an cư

Ông Hoàng Ngọc Hiển - Phó Ban quản lý dự án Thủy điện Trung Sơn - cho biết, tổng số hộ di dời, nhường đất cho dự án Thủy điện Trung Sơn ở trên địa bàn 3 huyện của 2 tỉnh Thanh Hóa và Sơn La là 627 hộ, trong đó có 528 hộ vào 4 điểm TĐC tập trung, còn lại 99 hộ tự di dời.

Đối với cả 4 khu TĐC, đến nay, công tác thi công xây dựng đã cơ bản hoàn thành, tổng số hộ dân đã nhận nền nhà và xây dựng là 528/528 hộ, đạt 100%. Các hộ gia đình trong lòng hồ dưới cao trình 145m cũng đã được di dời để bảo đảm chống lũ năm 2016, chuẩn bị cho tích nước vào tháng 10/2016 và có văn bản xác nhận của chính quyền địa phương. Bên cạnh đó, công tác phê duyệt và chi trả tiền bồi thường đất đai, cây cối, hoa màu cho các hộ dân bị ảnh hưởng; bồi thường nhà cho hộ dân TĐC đã hoàn thành.

Đến thăm một số bản TĐC như Co Me, Pom Chốn (xã Trung Sơn, Quan Hóa, Thanh Hóa), chúng tôi rất bất ngờ vì sự khang trang, sạch đẹp. Những ngôi nhà to đẹp và chắc chắn của người Thái, người Mường nằm bên cạnh con đường bê tông rộng rãi. Mỗi bản đều có các công trình hạ tầng như điện, nước, trường học, nhà văn hóa... Hầu hết các hộ gia đình đều có các vật dụng thiết yếu phục vụ cho sinh hoạt như tivi, nồi cơm điện, quạt mát, tủ lạnh, xe máy. Chị Phạm Thị Miềng - ở điểm TĐC, bản Co Pùng - chia sẻ, kể từ khi di dời vào khu TĐC, cuộc sống dễ chịu hơn so với trước. “Nhà cửa xây to đẹp hơn, có điện có nước đầy đủ, ổn định. Con cái được học ngay trường gần nhà. Sinh hoạt cộng đồng thì ra nhà văn hóa. Giờ chỉ tập trung sản xuất, trồng luồng, phát triển chăn nuôi để lo cho cuộc sống khấm khá hơn vì đường xá bây giờ thuận tiện rồi”, chị Miềng cho biết.

Hiệu quả từ chính sách

Theo ông Hiển, sở dĩ TĐC ở Thủy điện Trung Sơn thành công hơn các nơi khác là nhờ vào 3 yếu tố. Thứ nhất, là làm tốt công tác tham vấn (hỏi ý kiến) người dân từ khi khảo sát đến thiết kế, thi công để xây dựng khung chính sách hỗ trợ đền bù, TĐC cũng như phương thức thực hiện.

Thứ hai, xây dựng đơn giá bồi thường và cách làm phù hợp. Cụ thể, ở các thủy điện khác, công tác GPMB, đền bù, TĐC được giao cho địa phương thực hiện nhưng ở Trung Sơn, công ty được giao quyền triển khai. Người dân được quyền lựa chọn vào khu TĐC tập trung hay tự di dời. Ngoài các công trình hạ tầng chung, người dân được quyền xây dựng nhà theo ý mình và nhận tiền theo 3 đợt. “Làm như vậy để đảm bảo hộ dân tái định cư sử dụng tiền đúng mục đích và có ngôi nhà thực sự. Lúc đầu họ cũng phản ứng nhưng thấy kết quả tốt nên bây giờ ai cũng hài lòng” - ông Hiển nói.

Điểm thứ 3 là lo vấn đề hậu TĐC thông qua chương trình sinh kế cộng đồng. Nghĩa là ngoài cấp nhà ở, đất sản xuất, dự án hỗ trợ người dân phát triển kinh tế theo ba nhóm nghề gồm trồng trọt, chăn nuôi và nghề dịch vụ (phi nông nghiệp). Trên cơ sở tham vấn, tập hợp nhóm người cùng sở thích, công ty sẽ hỗ trợ cụ thể cho từng nhóm. Đơn cử như nhóm trồng trọt và chăn nuôi sẽ được hỗ trợ giống, vốn, vật tư đầu vào, tập huấn kỹ thuật sản xuất, thu hoạch, bảo quản... Với nhóm phi nông nghiệp, công ty sẽ giới thiệu, hướng dẫn lựa chọn nghề phù hợp; hỗ trợ kinh phí cho đi học nghề hoặc tìm nghề...