Tái cơ cấu nền kinh tế 2021-2025: Nâng cao chất lượng phát triển doanh nghiệp

Số lượng, chất lượng, cấu trúc, năng suất… trong bức tranh doanh nghiệp (DN) Việt Nam còn rất nhiều bất cập. Thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 cần có các giải pháp và chính sách để cải thiện cả về số lượng và chất lượng phát triển DN tại Việt Nam.

Tham luận tại Diễn đàn “Tái cấu trúc kinh tế 2021-2025: Những vấn đề đặt ra với DN” mới diễn ra, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện, bà Trần Thị Hồng Minh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), cho biết: Cách tiếp cận tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 đã có một số điểm khác giai đoạn trước, đó là tái cơ cấu gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, đảm bảo ổn định vĩ mô, nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh; phát triển nền kinh tế và sức cạnh tranh dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự cường có sức chống chịu, thích ứng cao với các cú sốc bên ngoài; ưu tiên phát triển một số ngành lĩnh vực trọng tâm để tạo ra sự lan tỏa; gắn kết và liên kết kinh tế vùng; huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, coi nguồn lực nội tại là chiến lược, lâu dài, quyết định nguồn lực bên ngoài là quan trọng; phát huy giá trị văn hóa dân tộc, ý chí của con người Việt Nam.

Mục tiêu đặt ra là phải đạt được sự bứt phá về năng lực cạnh tranh của một số ngành kinh tế chủ lực, có sự chuyển biến thực chất, rõ nét về mô hình tăng trưởng, nâng cao khả năng và sức chống chịu của nền kinh tế trước các diễn biến bất thường, phức tạp, khó khăn nội tại cũng như tác động từ bên ngoài. Hình thành rõ các cơ cấu hợp lý, hiệu quả trong từng ngành, lĩnh vực, giữa các ngành và lĩnh vực, có sản phẩm quốc gia dựa trên công nghệ cao, công nghệ hiện đại…

"Để thực hiện mục tiêu trên, một trong những nhiệm vụ quan trọng là phát triển lực lượng DN, phát triển mạnh khu vực kinh tế tư nhân, kinh tế hợp tác xã..., bởi doanh nghiệp được xác định là xương sống của nền kinh tế. Con đường phát triển lâu dài hướng đến là kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải carbon, nếu các DN không có các chiến lược cụ thể theo đuổi phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải… sẽ rất khó phát triển trong tương lai" - bà Trần Thị Hồng Minh nhấn mạnh.

Tái cơ cấu nền kinh tế 2021-2025: Nâng cao chất lượng phát triển doanh nghiệp
Doanh nghiệp là xương sống của nền kinh tế

Ở góc độ chuyên gia nhìn nhận về tái cơ cấu nền kinh tế liên quan đến DN, ông Lê Duy Bình - Chuyên gia kinh tế, cho biết: Tính đến năm 2020, theo cơ sở dữ liệu về đăng ký DN, thì số DN đã đăng ký thành lập trong 30 năm vừa qua (từ 1991-2021) vào khoảng 1,4 triệu DN. Tuy nhiên, tính đến cuối năm 2021, cả nước mới có khoảng 811.000 DN tồn tại và đang hoạt động. Con số này cho thấy, khoảng trên 40% các DN sau thành lập đã bị “khai tử” và rời khỏi thị trường. Đây là vấn đề rất đáng quan tâm trong kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế 2021-2025, bởi phát triển DN mới về số lượng đang cần tăng (mục tiêu đặt ra rất tham vọng là có khoảng 1,5 triệu DN), nhưng chất lượng phát triển DN còn quan trọng hơn.

Cơ cấu phát triển DN tại Việt Nam hiện nay phân bổ theo các lĩnh vực, ngành nghề kinh tế còn nhiều bất cập. Phần lớn các DN hoạt động và số DN thành lập mới hàng năm là nằm ở khu vực dịch vụ (bán buôn, bán lẻ, sửa chữa nhỏ…) có giá trị gia tăng thấp. Trong khi Việt Nam là một quốc gia nông nghiệp, hướng tới nền nông nghiệp công nghệ cao, nhưng mỗi năm chỉ có khoảng 2 ngàn DN trong lĩnh vực nông nghiệp thành lập mới. Điều này đòi hỏi cần phải tạo ra những không gian mới và khuyến khích mạnh mẽ khởi nghiệp và phát triển DN trong lĩnh vực nông nghiệp và các lĩnh vực khác có tỷ lệ DN hoạt động vẫn ít còn chưa tương xứng trong nền kinh tế.

DN đã có những đóng góp lớn cho quá trình tái cấu trúc nền kinh tế ở góc độ thị trường lao động. Nếu không có 811.000 DN đang hoạt động hiện nay, thì không thể có 15 triệu lao động đang làm việc trong khu vực chính thức, không thể dịch chuyển được lao động để nâng cao thu nhập, giải quyết các vấn đề việc làm chính thức, an sinh xã hội, bảo hiểm xã hội… phù hợp. Tuy nhiên, năng suất lao động trong các DN Việt Nam hiện nay còn rất thấp, chất lượng việc làm còn chưa cao vì tỷ lệ lao động ở khu vực chính thức chưa tham gia bảo hiểm xã hội vẫn còn khoảng 14%, ở khu vực hộ kinh doanh cá thể thì đa số chưa tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Tái cơ cấu nền kinh tế, cần phải nhấn mạnh đến vai trò đóng góp của cộng đồng DN trong việc tái cơ cấu thị trường lao động, để có các giải pháp và cơ chế, chính sách hỗ trợ cho cả DN và người lao động phát triển.

Trong tổng số 811.000 DN Việt Nam đang hoạt động, chỉ có khoảng 17.000 DN lớn (theo tiêu chí của Việt Nam), 21.000 DN có qui mô vừa (vẫn thiếu rất nhiều DN cỡ vừa so với yêu cầu phát triển), phần lớn DN Việt Nam là qui mô nhỏ và siêu nhỏ. Số liệu của Tổng cục Thống kê (2019), cho thấy, DN nhỏ và siêu nhỏ có tỷ lệ và thua lỗ lớn hơn khu vực DN vừa và lớn. Cần tính đến việc tạo ra không gian, môi trường thuận lợi, hỗ trợ các DN nhỏ và siêu nhỏ hoạt động tạo ra lợi nhuận.

Nội tại về năng lực của các DN Việt Nam hiện nay cũng rất đáng lưu ý. Số liệu thống kê cho thấy, có khoảng trên 50% DN Việt Nam hoạt động bị thua lỗ hoặc chỉ hòa vốn, chỉ có 43% hoạt động có lãi. Cần có các chính sách, giải pháp hỗ trợ cộng đồng DN phát triển tươi sáng hơn về năng lực tài chính và khả năng kinh doanh trong thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế 2021-2025.

Đối với khu vực DN Nhà nước (DNNN), trọng tâm tái cơ cấu kinh tế giai đoạn 2021-2025, theo bà Trần Thị Hồng Minh, vẫn là đẩy mạnh cải cách. Hiện các DNNN vẫn nắm giữ nhiều nguồn lực quan trọng của nền kinh tế với khoảng 25% tổng vốn kinh doanh, 23% tổng tài sản cố định và tài sản đầu tư tài chính dài hạn, nhưng đóng góp về doanh thu và lợi nhuận giảm mạnh. Báo cáo của Chính phủ năm 2020 về sử dụng vốn Nhà nước… cho thấy, trong khi tổng tài sản DNNN tăng, vốn chủ sở hữu của DNNN tăng, nhưng tổng doanh thu và lợi nhuận trước thuế của khu vực DNNN giảm mạnh so với khu vực tư nhân…

Còn ông Nguyễn Hồng Long - Phó Trưởng ban chuyên trách Ban Chỉ đạo Đổi mới và phát triển DN trung ương cho rằng, cải cách DNNN là cần thực hiện các giải pháp phù hợp như đổi mới mô hình quản trị, có công nghệ, cổ phần hóa, giải thể, phá sản… để DNNN hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời cũng là tạo cơ hội cho khu vực DN khác tiếp cận được các cơ hội và nguồn lực từ việc sắp xếp các DNNN, chứ không phải sắp xếp một cách mang tính cơ học.

Ngọc Quỳnh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Cải thiện môi trường kinh doanh để "giữ chân" nhà đầu tư

Cải thiện môi trường kinh doanh để "giữ chân" nhà đầu tư

Không chỉ đánh giá cao môi trường đầu tư Việt Nam, nhiều nhà đầu tư quốc tế còn bày tỏ mong muốn được tiếp tục rót vốn vào Việt Nam trong thời gian tới.
Động lực tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2024

Động lực tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2024

Động lực tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2024 bên cạnh đầu tư, bao gồm cả đầu tư công,thu hút FDI, đầu tư tư nhân phải kể đến nông nghiệp và xuất khẩu...
Nhận diện thách thức tăng trưởng kinh tế năm 2024 và giải pháp

Nhận diện thách thức tăng trưởng kinh tế năm 2024 và giải pháp

Năm 2024, dự báo các rủi ro tiềm ẩn từ môi trường chính trị, kinh tế thế giới vẫn hiện hữu, tác động tiêu cực lên triển vọng phục hồi kinh tế của Việt Nam.
Cân nhắc bổ sung dịch vụ nền tảng số trung gian cung cấp dịch vụ thương mại điện tử

Cân nhắc bổ sung dịch vụ nền tảng số trung gian cung cấp dịch vụ thương mại điện tử

VCCI có văn bản góp ý liên quan đến nội dung Dịch vụ nền tảng số trung gian quy mô lớn hoặc rất lớn cung cấp dịch vụ thương mại điện tử.
Thủ tướng thăm và làm việc tại Đại học Hành chính công Quốc gia Hungary

Thủ tướng thăm và làm việc tại Đại học Hành chính công Quốc gia Hungary

Chiều 19/1, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm và có bài phát biểu chính sách quan trọng tại Đại học Hành chính công Quốc gia Hungary.

Tin cùng chuyên mục

Thương hiệu TP. Hồ Chí Minh - Đổi mới và bền vững hướng ra thị trường quốc tế

Thương hiệu TP. Hồ Chí Minh - Đổi mới và bền vững hướng ra thị trường quốc tế

Muốn tiến ra thị trường quốc tế, doanh nghiệp cần chuẩn bị hành trang từ việc xây dựng thương hiệu mạnh đến triển khai chiến lược tiếp cận thị trường bài bản.
Tăng trưởng GDP có thể đạt 7% trong năm 2024: Lãng mạn nhưng có cơ sở!

Tăng trưởng GDP có thể đạt 7% trong năm 2024: Lãng mạn nhưng có cơ sở!

Giám đốc Economica Việt Nam cho rằng, kịch bản tăng trưởng GDP 7% trong năm 2024 có chút lãng mạn, nhưng không phải là không thể.
Những động lực để kinh tế Việt Nam bứt tốc năm 2024

Những động lực để kinh tế Việt Nam bứt tốc năm 2024

Kinh tế Việt Nam năm 2024 có nhiều động lực tăng trưởng mới nhưng hiện thực hoá các động lực bằng thể chế và quyết tâm của doanh nghiệp mới quan trọng.
Chuyên gia WB: Nếu chọn một từ để miêu tả kinh tế Việt Nam năm 2023, thì đó là "kiên cường"

Chuyên gia WB: Nếu chọn một từ để miêu tả kinh tế Việt Nam năm 2023, thì đó là "kiên cường"

Ông Andrea Coppola, Chuyên gia kinh tế trưởng của WB tại Việt Nam khẳng định: Mục tiêu tăng trưởng GDP của Việt Nam từ 6% - 6,5% cho năm 2024 là đầy tham vọng.
Kinh tế số chiếm 20% GDP vào năm 2025: Thách thức không nhỏ!

Kinh tế số chiếm 20% GDP vào năm 2025: Thách thức không nhỏ!

Theo Tổng cục Thống kê, để kinh tế số đạt khoảng 20% GDP vào năm 2025 như Nghị quyết Đại hội XIII đưa ra là một thách thức không nhỏ đối với Việt Nam.
Thúc đẩy xúc tiến thương mại, xuất khẩu giữa Việt Nam - Hoa Kỳ

Thúc đẩy xúc tiến thương mại, xuất khẩu giữa Việt Nam - Hoa Kỳ

Diễn đàn xúc tiến thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ tạo cơ hội để cộng đồng doanh nghiệp hai nước tăng cường hoạt động xuất nhập khẩu, thúc đẩy hợp tác thương mại.
6 nhóm giải pháp giúp hoàn thành mục tiêu tăng trưởng năm 2024

6 nhóm giải pháp giúp hoàn thành mục tiêu tăng trưởng năm 2024

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng năm 2024 từ 6%- 6,5%, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cần kiên trì thực hiện 6 nhóm giải pháp.
Chuyển đổi 10 ha đất lúa phải trình Thủ tướng

Chuyển đổi 10 ha đất lúa phải trình Thủ tướng

Đây là thông tin được lãnh đạo tỉnh Phú Yên đưa ra tại Hội nghị tổng kết công tác 2023, triển khai nhiệm vụ 2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường sáng 31/12.
Bộ Công Thương họp tìm giải pháp gỡ khó để phát triển điện khí, điện gió ngoài khơi và Hydrogen

Bộ Công Thương họp tìm giải pháp gỡ khó để phát triển điện khí, điện gió ngoài khơi và Hydrogen

Sáng 25/12, tại Hà Nội, Bộ Công Thương đã tổ chức cuộc họp lấy ý kiến Dự thảo Chiến lược sản xuất Hydrogen, triển khai các dự án điện khí, điện gió ngoài khơi.
Đà Nẵng đưa 6 kiến nghị để phát triển ngành Công Thương

Đà Nẵng đưa 6 kiến nghị để phát triển ngành Công Thương

Bên cạnh những kết quả đạt được của ngành Công Thương Đà Nẵng trong năm 2023, 6 nội dung đã được địa phương này kiến nghị nhằm tạo động lực phát triển.
Cần sớm có cơ chế đặc thù cho điện gió ngoài khơi và điện khí

Cần sớm có cơ chế đặc thù cho điện gió ngoài khơi và điện khí

Đây là ý kiến thống nhất của các đại biểu tại cuộc họp Tháo gỡ khó khăn trong triển khai các dự án điện gió ngoài khơi và điện khí theo Quy hoạch điện VIII.
COP28: Vấn đề nào sẽ được thảo luận trong tuần thứ 2 của hội nghị?

COP28: Vấn đề nào sẽ được thảo luận trong tuần thứ 2 của hội nghị?

Sau 1 tuần diễn ra Hội nghị COP28, các quốc gia đã đạt được những kết quả nổi bật tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề gây tranh cãi sẽ được thảo luận trong tuần tới.
Cải tổ ngành Thủy sản không chỉ để gỡ "thẻ vàng" IUU

Cải tổ ngành Thủy sản không chỉ để gỡ "thẻ vàng" IUU

Đó là lời khẳng định của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan tại hội nghị đối thoại với ngư dân tại TP. Nha Trang, Khánh Hòa.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Đừng để "đời cha ăn mặn, đời con khát nước"

Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Đừng để "đời cha ăn mặn, đời con khát nước"

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhắn nhủ ngư dân rằng: Bảo vệ nguồn lợi thủy sản là bảo vệ chính mình và thế hệ tương lai, đừng để "đời cha ăn mặn, đời con khát nước".
Cơ hội kết nối đầu tư tại Diễn đàn Hợp tác kinh tế Horasis châu Á 2023

Cơ hội kết nối đầu tư tại Diễn đàn Hợp tác kinh tế Horasis châu Á 2023

Diễn đàn Horasis châu Á 2023 tạo điều kiện nâng cao năng lực quản trị, thúc đẩy thương mại, thu hút đầu tư, mở rộng hợp tác giữa Việt Nam, châu Á và thế giới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ 3 định hướng hợp tác trong G77

Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ 3 định hướng hợp tác trong G77

Chiều 2/12 theo giờ địa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm G77 về BĐKH nhân dịp Hội nghị COP28.
Bài 2: Bản lĩnh, trách nhiệm người đứng đầu

Bài 2: Bản lĩnh, trách nhiệm người đứng đầu

Cử tri, nhân dân đánh giá cao chất lượng phiên chất vấn, nội dung chất vấn đã đi đúng - trúng, thậm chí xoáy sâu vào các vấn đề dư luận đang đặc biệt quan tâm.
Hơn 500 nhà Lãnh đạo và CEO tham dự Diễn đàn Hợp tác kinh tế Horasis châu Á 2023 tại Bình Dương

Hơn 500 nhà Lãnh đạo và CEO tham dự Diễn đàn Hợp tác kinh tế Horasis châu Á 2023 tại Bình Dương

Từ ngày 3 đến 5/12, sẽ diễn ra Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Horasis châu Á 2023, tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm tỉnh Bình Dương.
Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong sản xuất tin, bài báo chí

Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong sản xuất tin, bài báo chí

Ngày 01/12/2023, tại Lâm Đồng, Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông) phối hợp cùng Vinamilk tổ chức chương trình tập huấn cho lãnh đạo các cơ quan báo chí.
Các nước tiểu vùng sông Mê Kông nỗ lực đối phó ô nhiễm khói mù xuyên biên giới

Các nước tiểu vùng sông Mê Kông nỗ lực đối phó ô nhiễm khói mù xuyên biên giới

Bộ NN&PTNT chủ trì tổ chức Hội nghị cấp Bộ trưởng các nước tiểu vùng sông Mê Kông thực hiện Hiệp định ASEAN về ô nhiễm khói mù xuyên biên giới lần thứ 12.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động