Bộ KH&ĐT đã bám sát các chủ trương, chính sách của Đảng về nâng cao hiệu quả hoạt động DNNN để nghiên cứu, soạn thảo và trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định 22/2021/QĐ-TTg với 3 quan điểm rất cụ thể. Thứ nhất, quy định DNNN chỉ hiện diện trong một số ngành, lĩnh vực then chốt và thiết yếu, những địa bàn quan trọng về quốc phòng, an ninh, những lĩnh vực mà doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế khác không đầu tư. Thứ hai, tăng cường phân cấp, phân quyền cho cơ quan đại diện chủ sở hữu trong việc quyết định, chịu trách nhiệm và phù hợp với thực tiễn của mỗi ngành, mỗi địa phương, gắn với xây dựng các thiết chế, cụ thể thực hiện kiểm tra, giám sát. Thứ ba, phát huy vai trò của những DNNN quy mô lớn, có thương hiệu, có vai trò mở đường, dẫn dắt trong một số lĩnh vực.
Ông Trần Duy Đông - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư |
Trên cơ sở đó, tiến trình sắp xếp, đổi mới DNNN trong giai đoạn tới cần hướng tới 3 mục tiêu sau: Tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại DNNN, cơ bản đảm bảo hoàn tất việc sắp xếp lại khối DNNN đến năm 2025; đưa ra các tiêu chí phân loại tổng thể xét theo ngành, lĩnh vực, địa bàn, tính chất hoạt động… nhưng vẫn tính đến các đặc thù riêng biệt của từng ngành, địa phương, tạo khung pháp lý thực hiện sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn giai đoạn 2021-2025; tạo nguồn thu cổ phần hóa, thoái vốn cho ngân sách nhà nước thực hiện đầu tư phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025.
Theo Quyết định 22/2021/QĐ-TTg, tiêu chí phân loại DNNN có những nội dung nào mới, thưa Thứ trưởng?
Khi xây dựng Quyết định số 22/2021/QĐ- TTg, Bộ KH&ĐT đã kế thừa Quyết định số 58/2016/QĐ-TTg và bổ sung nhiều điểm mới. Trong đó, điểm mới đầu tiên là Quyết định đã thể hiện rõ nét, mạnh mẽ tinh thần phân cấp, phân quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong công tác sắp xếp, đổi mới DNNN. Cụ thể, đối với doanh nghiệp cấp I (công ty mẹ trong nhóm công ty mẹ-con và công ty độc lập), Thủ tướng Chính phủ sẽ phê duyệt hình thức sắp xếp. Đối với doanh nghiệp cấp 2 (công ty con trong nhóm công ty mẹ-con) thì công ty mẹ được quyền chủ động đưa ra phương án sắp xếp căn cứ vào hiệu quả hoạt động và vai trò của doanh nghiệp.
Quyết định 22/2021/QĐ-TTg chỉ ban hành tiêu chí phân loại, không bao gồm danh sách cụ thể DNNN thực hiện sắp xếp, nhằm tạo khung pháp lý để các bộ, ngành, địa phương rà soát, có định hướng sắp xếp. Kế hoạch sắp xếp lại giai đoạn 2021-2025, dự kiến sẽ được ban hành dưới dạng quyết định chỉ đạo điều hành của Thủ tướng Chính phủ để tạo thuận lợi trong việc kịp thời điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn.
Bổ sung quy định, các bộ, ngành trong chức năng, nhiệm vụ được phân công có trách nhiệm chủ động sửa đổi hoặc đề xuất với cơ quan có thẩm quyền sửa đổi các quy định có liên quan nhằm giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình sắp xếp. Bổ sung, điều chỉnh một số ngành tại Phụ lục Tiêu chí phân loại theo ngành, lĩnh vực cho phù hợp với quy định của pháp luật chuyên ngành và thực tiễn hoạt động.
Vậy theo Thứ trưởng, việc áp dụng các tiêu chí mới này khi thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại DNNN và doanh nghiệp có vốn nhà nước có tạo ra nhiều thay đổi so với trước không?
Việc ban hành Quyết định 22/2021/QĐ-TTg tiếp tục thể hiện mạnh mẽ cam kết của Chính phủ trong tiến trình cải cách khu vực DNNN. Quyết định này được đánh giá là khung pháp lý quan trọng để các cơ quan đại diện chủ sở hữu có căn cứ đề xuất hình thức sắp xếp và là một trong những công cụ để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Theo đó, các tiêu chí này sẽ giúp quản lý tốt hơn DNNN, góp phần thực hiện mục tiêu sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn DNNN trong thời gian tới. Đồng thời, chúng ta có kế hoạch minh bạch để thu hút nhà đầu tư chiến lược trong và ngoài nước tham gia vào cổ phần hóa DNNN. Đây cũng là kế hoạch để thúc đẩy giám sát các bộ, ngành triển khai kế hoạch cổ phần hóa, đã đăng ký phải làm và làm ở đây để đạt được, rút kinh nghiệm giai đoạn trước chúng ta chưa đạt được cổ phần hóa theo quy định.
Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!