Từ giám sát đặc biệt đến tích hợp toàn diện
Theo CNBC ngày 16/8, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chính thức công bố chấm dứt chương trình giám sát riêng biệt mang tên “Novel Activities Supervision Program”.
Đây là chương trình được thành lập vào năm 2023 nhằm theo dõi chặt chẽ các hoạt động liên quan đến tiền mã hóa và công nghệ tài chính của các ngân hàng. Kể từ nay, toàn bộ những mảng hoạt động này sẽ được đưa trở lại vào khuôn khổ giám sát ngân hàng thông thường.

Fed chính thức công bố chấm dứt chương trình giám sát riêng biệt đối với một số yếu tố công nghệ tài chính. Ảnh minh họa
Thông báo này không chỉ là một thay đổi kỹ thuật trong bộ máy quản lý, mà còn là bước ngoặt mang nhiều tầng ý nghĩa đối với hệ thống tài chính Mỹ cũng như cộng đồng đổi mới toàn cầu.
Điều đó có nghĩa là không còn cần một cơ chế song song và đặc biệt nữa, mà có thể đưa tất cả trở về trong khuôn khổ giám sát chuẩn mực vốn đã tồn tại hàng thập kỷ. Đây là một cách tiếp cận mang tính “học hỏi rồi chuẩn hóa”: Trước mắt tạo ra một không gian riêng để nghiên cứu và quản lý, sau đó, khi mọi yếu tố đã trở nên quen thuộc, thì đưa nó vào quy trình chuẩn để đảm bảo tính hiệu quả, tránh trùng lặp.
Bối cảnh rộng hơn cho thấy động thái này không phải ngẫu nhiên, mà nằm trong chuỗi điều chỉnh chính sách của Mỹ trong năm 2025. Vào tháng 4, Fed cùng với Cơ quan Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) và Văn phòng Kiểm soát Tiền tệ (OCC) đã rút lại nhiều hướng dẫn từng buộc ngân hàng phải xin phép trước khi tham gia các hoạt động liên quan đến tiền mã hóa, đặc biệt là stablecoin.
Sang tháng 6, Fed lại tiếp tục điều chỉnh khi loại bỏ yếu tố “rủi ro danh tiếng” khỏi các chương trình kiểm tra giám sát, nhấn mạnh rằng họ sẽ tập trung vào rủi ro tài chính thực chất thay vì những lo ngại về hình ảnh. Cùng với quyết định mới nhất, có thể thấy Fed đang dần xây dựng một môi trường giám sát cởi mở hơn, coi đổi mới công nghệ tài chính là một phần tự nhiên của hệ thống thay vì một ngoại lệ cần giám sát khắt khe.
Từ góc nhìn tích cực, bước chuyển này đem lại nhiều lợi ích. Trước hết là hiệu quả quản lý. Khi không còn chương trình riêng biệt, Fed có thể thống nhất quy trình giám sát, tránh phân mảnh và giảm thiểu tình trạng chồng chéo.
Điều này vừa tiết kiệm nguồn lực, vừa tạo điều kiện cho các ngân hàng yên tâm hoạt động mà không phải chịu thêm một tầng kiểm tra phức tạp. Quan trọng hơn, sự thay đổi còn mở rộng không gian cho đổi mới.
Trong hai năm qua, nhiều ngân hàng tỏ ra thận trọng, thậm chí e ngại khi muốn triển khai sản phẩm mới liên quan đến crypto và fintech vì lo ngại sẽ vướng vào khung giám sát đặc biệt. Khi chương trình này chấm dứt, họ có thể linh hoạt hơn trong việc thử nghiệm, đồng thời hợp tác rộng rãi hơn với các công ty công nghệ tài chính.
Điều đó đồng nghĩa người tiêu dùng và doanh nghiệp sẽ sớm tiếp cận nhiều dịch vụ tài chính hiện đại hơn, từ nền tảng thanh toán nhanh, dịch vụ lưu ký tài sản số an toàn, cho đến các ứng dụng cho vay dựa trên công nghệ blockchain.
Không thể bỏ qua ý nghĩa về mặt tâm lý. Quyết định mới của Fed là một thông điệp rằng đổi mới không còn bị xem là “kẻ ngoài cuộc” trong hệ thống ngân hàng. Crypto và fintech, dù vẫn tồn tại nhiều tranh luận, nay đã được chính cơ quan quản lý hàng đầu công nhận như một phần của dòng chảy chính thống. Điều này tạo ra sự an tâm cho các ngân hàng, khuyến khích họ tiếp tục đầu tư vào công nghệ mới, đồng thời mở ra triển vọng cho các công ty fintech trong việc hợp tác với các định chế tài chính truyền thống.
Tín hiệu chín muồi của hệ thống giám sát và triển vọng tương lai
Quyết định của Fed có thể được nhìn nhận như một minh chứng cho sự trưởng thành của hệ thống giám sát ngân hàng Mỹ trước những thách thức mới. Trong giai đoạn đầu, sự xuất hiện của crypto và fintech đã khiến giới quản lý bối rối, bởi đây là những lĩnh vực chứa đựng rủi ro chưa từng có tiền lệ.
Fed đã chọn cách tách riêng chúng để vừa bảo vệ hệ thống, vừa có thời gian học hỏi. Sau hai năm, việc đưa trở lại khuôn khổ giám sát thông thường cho thấy họ đã hiểu đủ để xử lý bằng những công cụ sẵn có. Đây là dấu hiệu của sự chín muồi, chứng minh rằng những lĩnh vực tưởng chừng xa lạ nay đã trở thành một phần mà hệ thống có thể hấp thụ và quản lý hiệu quả.
Quan trọng hơn, sự điều chỉnh chính sách này cho thấy Fed đang áp dụng một triết lý quản lý linh hoạt: Giám sát chuyên biệt chỉ là giai đoạn quá độ, không phải tình trạng lâu dài. Một khi đã đủ hiểu biết, cơ quan quản lý sẽ đưa mọi thứ về một chuẩn chung, tránh để đổi mới trở thành ngoại lệ bị cách ly. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực, mà còn khẳng định rằng hệ thống giám sát có khả năng thích ứng trước mọi biến động của thị trường. Đó là một thông điệp tích cực cho giới đầu tư và toàn bộ nền kinh tế.
Đối với ngành fintech và crypto, quyết định này mở ra triển vọng phát triển rộng lớn hơn. Các công ty khởi nghiệp công nghệ tài chính có thể tự tin hơn khi hợp tác với ngân hàng, bởi họ không còn đối diện với những rào cản pháp lý khó đoán định.
Các ngân hàng, vốn là những định chế chịu trách nhiệm về an toàn hệ thống, cũng có cơ hội khai thác công nghệ mới mà không bị xem là bước đi mạo hiểm vượt ngoài khuôn khổ. Khách hàng cuối cùng, từ doanh nghiệp nhỏ đến nhà đầu tư cá nhân, có thể được hưởng lợi từ sự phong phú của sản phẩm, sự tiện lợi trong giao dịch và chi phí thấp hơn nhờ cạnh tranh gia tăng.
Ở cấp độ quốc tế, quyết định của Fed cũng mang ý nghĩa lớn. Mỹ là trung tâm tài chính hàng đầu thế giới, các bước đi của Fed thường được các quốc gia khác quan sát kỹ lưỡng và có thể tham khảo để định hình chính sách.
Việc đưa crypto và fintech trở lại giám sát chuẩn mực có thể tạo hiệu ứng lan tỏa, khiến các cơ quan quản lý ở châu Âu, châu Á hay Mỹ Latinh cân nhắc những điều chỉnh tương tự. Thay vì coi đổi mới là mối nguy phải tách biệt, các nước có thể học theo cách tiếp cận “chuẩn hóa để hội nhập”. Đây là cơ hội để tạo ra một sân chơi toàn cầu cân bằng hơn, nơi các công nghệ tài chính mới được giám sát chặt chẽ nhưng không bị kìm hãm.
Từ góc độ dài hạn, đây là bước đi có thể mở đường cho sự phát triển bền vững của tài chính công nghệ tại Mỹ. Khi khung pháp lý đã đủ chín chắn và minh bạch, các ngân hàng sẽ mạnh dạn đầu tư vào công nghệ mới mà không quá lo ngại về sự thay đổi chính sách bất ngờ. Các công ty fintech cũng được hưởng lợi khi có thể tiếp cận thị trường lớn hơn. Thị trường crypto, vốn trải qua nhiều giai đoạn biến động, cũng sẽ tìm được chỗ đứng vững vàng hơn khi được quản lý như một phần của hệ thống tài chính chính thống.
Tất cả những yếu tố này kết hợp lại tạo ra một viễn cảnh tích cực: Đổi mới tài chính không chỉ được công nhận, mà còn được hòa nhập vào hệ thống, thúc đẩy sự phát triển đồng đều, ổn định và lâu dài. Với quyết định chấm dứt chương trình giám sát đặc biệt, Fed đã gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ rằng họ tin tưởng vào khả năng của hệ thống, sẵn sàng đón nhận tương lai tài chính với tâm thế chủ động, thay vì dè chừng. Đó là một thông điệp mang tính trấn an đối với thị trường, và cũng là nguồn cảm hứng cho sự phát triển của một thế hệ công nghệ tài chính mới.