Sự lớn mạnh của ngân hàng Việt trong thu xếp vốn dự án trọng điểm

Cấp tín dụng 1,8 tỷ USD - lớn nhất trong ngành ngân hàng

Chiều 1/6, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ ký kết Hợp đồng cấp tín dụng tài trợ Dự án thành phần 3 - Các công trình thiết yếu trong Cảng hàng không thuộc Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1.

Hợp đồng cấp vốn tín dụng có tổng trị giá 1,8 tỷ USD do Tổ hợp các ngân hàng Vietcombank - VietinBank - BIDV thu xếp cho Dự án thành phần 3 - Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) làm chủ đầu tư, tương ứng khoảng 45% tổng mức đầu tư của dự án. Sự kiện này khẳng định năng lực vượt trội của các ngân hàng thương mại Nhà nước khi thu xếp khoản cấp tín dụng trung dài hạn bằng ngoại tệ cho khách hàng có giá trị lớn nhất của ngành Ngân hàng từ trước đến nay.

Theo đó, Vietcombank là ngân hàng đầu mối tham gia tài trợ 1 tỷ USD, cùng các ngân hàng hợp vốn là VietinBank tài trợ 450 triệu USD, BIDV tài trợ 350 triệu USD. Việc nhanh chóng thu xếp nguồn vốn tài trợ quy mô lớn nêu trên đã hỗ trợ kịp thời cho chủ đầu tư ACV thực hiện ký kết các hợp đồng thi công với nhà thầu, đáp ứng tiến độ triển khai dự án theo chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ. Đây là dự án có số tiền tài trợ vốn lớn nhất trong ngành Ngân hàng và cũng là dự án đầu tiên được thu xếp hoàn toàn bằng nguồn USD trung dài hạn từ các ngân hàng thương mại Việt Nam mà cụ thể là các ngân hàng thương mại Nhà nước với điều kiện cạnh tranh hơn so với phương án chủ đầu tư ACV vay vốn trực tiếp từ các định chế tài chính quốc tế.

Trước đó, ngày 1/3/2022, chủ đầu tư ACV đã chính thức giao Vietcombank là ngân hàng đầu mối thu xếp vốn cho Dự án Thành phần 3 - Các công trình thiết yếu trong cảng hàng không thuộc “Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành - Giai đoạn 1”. Theo đó, Vietcombank cùng các ngân hàng hợp vốn đã tiến hành thành lập Tổ thẩm định chung, hoàn thành Báo cáo Thẩm định chung và nhanh chóng hoàn thành trình cấp thẩm quyền phê duyệt cấp tín dụng cho dự án. Đồng thời, Vietcombank là ngân hàng đầu mối báo cáo với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để thống nhất các nội dung trình phê duyệt cho vay ngoại tệ trung dài hạn đối với ACV. Cuối tháng 11/2022, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có văn bản chấp nhận cho phép 3 Ngân hàng Vietcombank, VietinBank, BIDV cho ACV vay bằng ngoại tệ trung dài hạn để thực hiện dự án.

Ông Nguyễn Thanh Tùng - Tổng Giám đốc Vietcombank cho biết: “Với vai trò là ngân hàng đầu mối thu xếp vốn, Vietcombank cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư ACV và các ngân hàng hợp vốn, bố trí nguồn lực tốt nhất với mức ưu tiên cao nhất để đảm bảo tiến độ giải ngân đáp ứng tiến độ triển khai của Dự án, góp phần tạo ra động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế”.

Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 là dự án quan trọng đặc biệt cấp Quốc gia, có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam với quy mô đầu tư 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm. Dự kiến sau khi hoàn thành tất cả các giai đoạn, Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ đạt công suất lên đến 100 triệu hành khách/năm và trở thành sân bay lớn nhất Việt Nam trong tương lai, hướng tới trở thành một trong những trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực. Cảng hàng không quốc tế Long Thành dự kiến sẽ đóng góp vào quy mô GDP Việt Nam năm 2030 khoảng 0,98%, tạo ra 200.000 việc làm và có ý nghĩa lan toả tới tổng thể kinh tế - xã hội Việt Nam.

Phát biểu tại lễ ký kết, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, đây là khoản tài trợ có quy mô rất lớn do các ngân hàng thương mại Nhà nước thu xếp hoàn toàn bằng nguồn USD trung dài hạn trong nước, do vậy, các ngân hàng hợp vốn cần phải đảm bảo cân đối được nguồn vốn bằng ngoại tệ phù hợp với giá trị khoản vay và thời hạn vay, đảm bảo giải ngân theo hợp đồng và không tạo ra biến động về tỷ giá và thị trường ngoại tệ.

Đồng thời, các ngân hàng phải thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật về cho vay, thường xuyên kiểm tra, giám sát việc triển khai Dự án để đảm bảo vốn vay được sử dụng đúng mục đích, an toàn, hiệu quả; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng thuộc Ngân hàng Nhà nước và các bộ ngành liên quan để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh cho Chủ đầu tư, đảm bảo tiến độ triển khai của Dự án và khả năng trả nợ của khách hàng.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đề nghị, ACV có trách nhiệm đảm bảo việc sử dụng vốn đúng mục đích, an toàn, hiệu quả. Đồng thời, Chủ đầu tư ACV và các nhà thầu thi công cần nghiêm túc tuân thủ các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng, đảm bảo môi trường, an ninh trật tự, an toàn trong thi công, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.

Khẳng định sự lớn mạnh của ngân hàng Việt

Phát biểu ý kiến tại lễ ký kết, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng về tiến độ triển khai nhanh Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành và đang nỗ lực triển khai ngay giai đoạn 2 của Dự án, chứng minh nếu chúng ta quyết tâm, nỗ lực lớn, tất cả vì lợi ích chung thì không gì không thể, không gì là không làm được; nêu rõ, Đảng, Nhà nước ta xác định xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng là một trong ba khâu đột phá chiến lược để phát triển và hiện đại hóa đất nước. Cụ thể, tập trung phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, trong đó hạ tầng giao thông (hệ thống đường bộ cao tốc, đường sắt, cảng biển, cảng hàng không…) là trụ cột quan trọng, tạo không gian phát triển mới, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập quốc tế. Dự án này thể hiện tinh thần đi lên từ nội lực, lấy nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng nhiệt liệt hoan nghênh, biểu dương nỗ lực tích cực của Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, các ngân hàng Vietcombank, Vietinbank, BIDV cùng sự theo dõi, phối hợp chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đã nhanh chóng giúp thu xếp được số tiền tài trợ lớn 1,8 tỷ USD để hỗ trợ kịp thời cho chủ đầu tư ACV thực hiện ký kết các hợp đồng thi công với nhà thầu, đáp ứng tiến độ triển khai Dự án theo yêu cầu, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Kết quả này thể hiện một bước phát triển bứt phá của các ngân hàng thương mại trong nước về thu xếp vốn ngoại tệ cho khách hàng, cụ thể: Đây là dự án có tổng số tiền tài trợ và đặc biệt là bằng ngoại tệ lớn nhất từ trước đến nay bởi các ngân hàng thương mại Việt Nam, cụ thể là bởi các ngân hàng thương mại Nhà nước. Đây cũng là dự án đầu tiên được thu xếp hoàn toàn bằng nguồn vốn vay USD trung dài hạn từ các ngân hàng thương mại Việt Nam, với các điều kiện cạnh tranh hơn so với phương án vay vốn trực tiếp từ các định chế tài chính quốc tế. Ngoài việc góp phần thúc đẩy tăng trưởng tín dụng an toàn và bền vững, khoản tài trợ 1,8 tỷ USD cho một dự án lớn như Cảng hàng không quốc tế Long Thành là minh chứng rõ nét cho vị thế và sự lớn mạnh của các ngân hàng thương mại Việt Nam trong việc thu xếp vốn cho các dự án phức tạp và quy mô lớn; đồng thời, tạo tiền lệ mới tích cực giúp khuyến khích, phát huy sự chủ động của các nhà đầu tư trong nước không phải phụ thuộc quá nhiều nguồn vốn vay nước ngoài trong thời gian tới.

Tuy nhiên, Thủ tướng lưu ý, đây mới chỉ là kết quả bước đầu, chúng ta tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, “ngủ quên trên chiến thắng”. Trong thời gian tới, Thủ tướng đề nghị các đồng chí tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy hơn nữa quyết tâm “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, “đã nói là làm”, “làm đi đôi với nói”, “nói đi đôi với làm”, “vượt nắng, thắng mưa”, làm “3 ca, 4 kíp” để đẩy nhanh tiến độ thi công, nâng cao chất lượng hoàn thành các công trình, hạng mục của Dự án, đáp ứng và vượt các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra.

Thủ tướng nhấn mạnh thêm một số nhiệm vụ cụ thể: Bộ Giao thông vận tải, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, các bộ, cơ quan liên quan tập trung thực hiện 5 nhiệm vụ quan trọng sau: Tập trung hơn nữa các nguồn lực phát triển các dự án hạ tầng chiến lược, nhất là các dự án đường bộ cao tốc, đường sắt tốc độ cao, sân bay, bến cảng, vừa góp phần tăng cường thu hút đầu tư, tạo năng lực sản xuất mới cho nền kinh tế; khơi thông huy động và sử dụng mọi nguồn vốn hợp pháp cho các dự án kết cấu hạ tầng chiến lược gồm vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, vốn đầu tư xã hội, khu vực tư nhân, hợp tác công tư, đầu tư nước ngoài… đặc biệt, cần huy động hiệu quả hơn nữa nguồn vốn còn rất lớn trong nhân dân cho phát triển sản xuất, kinh doanh, phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội; rà soát, có cơ chế, chính sách phù hợp, hỗ trợ, thúc đẩy, khuyến khích các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng cho vay vốn với điều kiện ưu đãi, phù hợp, đưa dòng vốn tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên như đầu tư phát triển hạ tầng, sản xuất, kinh doanh. Tiếp tục mở rộng hình thức tài trợ cho vay vốn, phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại, trong đó nòng cốt là ngân hàng thương mại Nhà nước cho vay vốn đối với các dự án lớn, có vai trò quan trọng trong nền kinh tế, góp phần chủ động nguồn lực và thu xếp vốn trong nước, giảm phụ thuộc nguồn vốn bên ngoài. Theo Thủ tướng vay nước ngoài để làm dự án lớn với tính chất “xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái” cho phát triển đất nước chứ không phải để xoá đói giảm nghèo nữa mà tập trung vào các lĩnh vực chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng.

Tập trung quản lý các dự án hiệu quả, bảo đảm phát huy vai trò trách nhiệm của chủ đầu tư, bảo đảm yêu cầu chất lượng của dự án, vừa giúp các ngân hàng thương mại thu hồi vốn và lãi, bảo đảm phương châm cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng và phát triển, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Đối với chủ đầu tư ACV và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Thủ tướng hoan nghênh nỗ lực của ACV thời gian qua; yêu cầu ACV tiếp tục phối hợp, đồng hành cùng các ngân hàng hợp vốn triển khai Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành đáp ứng cam kết vay vốn, giải ngân hiệu quả đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng. Trong đó, đặc biệt lưu ý khớp nối tiến độ, thời gian hoàn thành các gói thầu còn lại để tránh xung đột, giao cắt trong quá trình thi công, bảo đảm tính liên kết và tiến độ của cả dự án. Sớm nghiên cứu, đề xuất phương án triển khai công tác chuẩn bị phục vụ thi công giai đoạn 2 để không làm ảnh hưởng đến hoạt động khai thác của giai đoạn 1, trên cơ sở điều chỉnh chủ trương đầu tư giai đoạn 1.

Đối với các ngân hàng thương mại và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo và thúc đẩy các ngân hàng thương mại tham gia các dự án trọng điểm; các ngân hàng thương mại Nhà nước nói riêng và ngành ngân hàng nói chung tiếp tục nghiên cứu, tham gia thu xếp vốn cho các dự án quan trọng quốc gia; khuyến khích nhà đầu tư trong nước phát huy tinh thần chủ động, nâng cao tính tự chủ, hợp tác đầu tư phát triển.

“Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng cung ứng dịch vụ ngoại hối theo quy định của pháp luật; đồng thời, phải có kiểm tra, giám sát hoạt động ngoại hối nhằm ổn định giá trị đồng tiền, tỷ giá và cải thiện cán cân thanh toán quốc tế, góp phần tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội” - Thủ tướng yêu cầu.

Đối với Bộ Giao thông vận tải, Thủ tướng yêu cầu chịu trách nhiệm tổng điều phối, thực hiện kỷ cương, kỷ luật trong cập nhật, theo dõi tiến độ, kết nối toàn bộ các dự án thành phần; lưu ý bảo đảm tính tổng thể, khớp nối của các dự án thành phần với các gói thầu thi công hạ tầng giao thông kết nối Cảng hàng không quốc tế Long Thành với các tỉnh, thành phố. Chủ trì, chỉ đạo triển khai lựa chọn nhà đầu tư Dự án thành phần 4 “Các công trình khác”, đảm bảo đưa Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 vào khai thác vận hành đúng tiến độ đã cam kết. Sớm báo cáo việc thực hiện chủ trương đầu tư xây dựng các khu tái định cư phục vụ dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành; nghiên cứu đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư giai đoạn 1 để tận dụng hiệu quả nguồn lực nhằm chuẩn bị cho việc triển khai thi công giai đoạn 2 song song với giai đoạn 1 tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Đối với Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ công tác giải phóng mặt bằng để hoàn thành bàn giao mặt bằng; phải cam kết không làm chậm tiến độ thi công của dự án; đôn đốc hoàn thành giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật đối với 2 tuyến giao thông kết nối và 2 tuyến thoát nước nằm ngoài ranh giới dự án, trong đó tuyến giao thông kết nối số 1 là tuyến huyết mạch đảm bảo công tác vận chuyển hàng hóa, vật tư, thiết bị thi công phục vụ thi công nhà ga hành khách và các hạng mục công trình khác. Tăng cường làm việc trực tiếp với người dân, thực hiện công tác dân vận, nắm bắt tâm tư nguyện vọng, vận dụng linh hoạt, hiệu quả các quy định của pháp luật để giải quyết các khiếu nại, kiến nghị; lựa chọn vị trí và xây dựng các khu tái định cư với các điều kiện sinh sống tốt hơn và ít nhất bằng với nơi ở cũ; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chăm lo đời sống, tạo sinh kế ổn định cho người dân sau khi nhường đất, nhà ở, ruộng vườn để xây dựng các dự án. Cấp uỷ, chính quyền người dân, Mặt trận Tổ quốc các cấp đồng thời vào cuộc thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Đây là khâu đột phá mà nếu chúng ta làm tốt thì sẽ thúc đẩy các dự án hạ tầng trọng điểm. Phối hợp với các chủ đầu tư để ưu tiên giải phóng mặt bằng tại các vị trí là đường găng về tiến độ thi công (như khu vực xử lý nền đất yếu, công trình cầu, hầm lớn, khu vực đường tiếp cận thi công). Hỗ trợ, phối hợp doanh nghiệp trong quá trình khảo sát, nghiên cứu, đề xuất đầu tư xây dựng kho đầu nguồn và tuyến ống cung cấp nhiên liệu hàng không, cung cấp vật liệu xây dựng, công tác đào tạo và tuyển dụng nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu quản lý và vận hành khai thác cho sân bay.

Thủ tướng tin tưởng rằng, với quyết tâm, trí tuệ, tinh thần đoàn kết, đổi mới sáng tạo của chủ đầu tư ACV và liên danh nhà thầu cho dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, cùng sự đồng hành, hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ của ngân hàng thương mại tài trợ vốn dưới sự chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Giao thông vận tải, Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Nai và các cơ quan liên quan, chúng ta nhất định sẽ hoàn thành thi công và khai thác kỹ thuật đường cất hạ cánh của sân bay Long Thành trước ngày 30/4/2025 (vượt tiến độ 3 tháng so hợp đồng), lập thành tích xuất sắc chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), tiến đến 6 tháng đầu năm 2026, tập trung hoàn thành, bàn giao đưa vào khai thác toàn bộ Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đi đôi với việc bảo đảm chất lượng, yêu cầu kỹ mỹ thuật, an toàn lao động, vệ sinh môi trường…; đặc biệt quan tâm, có chính sách hỗ trợ, động viên cán bộ, kỹ sư, công nhân làm việc ngày đêm “3 ca, 4 kíp”.

Một lần nữa đánh giá cao việc phối hợp thu xếp vốn thành công của 3 ngân hàng Vietcombank, Vietinbank và BIDV cho dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Thủ tướng tin tưởng rằng, đây sẽ là bước khởi đầu tích cực, tạo tiền đề quan trọng để khuyến khích các ngân hàng thương mại Việt Nam tiếp tục chủ động hợp tác trong các dự án lớn, quan trọng quốc gia, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của ngành Ngân hàng Việt Nam và vai trò chủ đạo của các doanh nghiệp Nhà nước đối với sự nghiệp phát triển đất nước.