Dự án đường dây 220kV Than Uyên - Lào Cai được khởi công vào ngày 21/8/2025, do Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) làm chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Bắc (NPMB) quản lý điều hành. Đến nay, sau 4 tháng thi công, dự án đã đạt khoảng 50% theo kế hoạch. Tuy nhiên, để đảm bảo tiến độ dự án, vấn đề giải phóng mặt bằng được cho là yếu tố then chốt và quyết định đến tiến độ thi công công trình.
Những ngày giữa tháng 12, khi đợt không khí lạnh mạnh tăng cường và ảnh hưởng trực tiếp đến các tỉnh phía Bắc, chúng tôi có dịp đến với những đoạn tuyến được đánh giá là khó khăn nhất của dự án 220kV Than Uyên - Lào Cai (dự án). Ngoài địa hình núi cao, đường tạm được mở phục vụ công tác thi công nhỏ, hẹp thì địa chất chủ yếu là đá, đất đá cũng là thách thức không nhỏ đối với các đơn vị thi công.
Có mặt tại vị trí 54, 55 thuộc gói thầu số 12 của dự án do Liên danh Công ty TNHH HBT Toàn Cầu - Công ty CP Xây lắp điện Hà Nội - Công ty TNHH Duyên Hà thực hiện, chia sẻ với phóng viên ông Lương Gia Tuấn, phụ trách thi công đoạn tuyến từ vị trí 32 đến 67 cho biết: đến nay, gói thầu đã được bàn giao hơn 50% số móng trong tổng số 61 móng. Chủ đầu tư đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền hai tỉnh Lai Châu và Lào Cai tăng cường tuyên truyền, vận động người dân thực hiện đầy đủ chính sách bồi thường, sớm bàn giao mặt bằng phục vụ thi công.
Quả thực để đến được vị trí 54, chúng tôi phải đi qua những đoạn đường dốc quanh co, nhỏ hẹp và dựng đứng. Theo ông Tuấn, địa bàn thi công có địa hình núi cao, khối lượng đá và đất đá rất lớn, với tổng khối lượng san gạt và đào móng trên 400 nghìn m3 trong đó khối lượng đá đến gần 150 nghìn m3. Ngay từ khi khởi công, các đơn vị đã đồng loạt triển khai thi công tại các vị trí móng được bàn giao, đến nay, 26/61 vị trí móng đã hoàn thành, trong đó dựng cột được khoảng 16 - 17 vị trí, các vị trí còn lại đang tiếp tục thi công đồng loạt.
“Chúng tôi đặt mục tiêu mỗi vị trí móng sau khi được bàn giao sẽ hoàn thành trong khoảng 50 ngày, bao gồm cả công tác móng và dựng cột, sẵn sàng cho giai đoạn kéo dây. Khó khăn lớn nhất hiện nay là địa hình núi cao, độ dốc lớn, nguy cơ sạt lở đất đá rất cao, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tổ chức thi công”- ông Lương Gia Tuấn cho hay.
Là một trong những gói thầu có nhiều vị trí đặc biệt khó khăn, ông Tuấn cho biết, các vị trí 55 và 57 nằm trên sườn núi rất cao, chiều cao từ chân núi đến đỉnh đá gần 100 mét, đá chiếm 100% với cấp đá I–II. Riêng vị trí 57, đơn vị thi công phải phá khoảng 7.000 m³ đá, vị trí 55 hơn 5.000 m³, khiến thời gian thi công kéo dài. Đáng chú ý, các vị trí này nằm sát quốc lộ 279, nên trong quá trình thi công phải phối hợp với chính quyền địa phương tạm thời phân luồng giao thông, cử người gác và chặn đường theo khung giờ, mỗi đợt thi công chỉ kéo dài khoảng 40% thời gian trong ngày.
Được biết, tại gói thầu số 12 có nhiều vị trí đặc biệt khó tiếp cận như 26, 28, 60, 66, nằm sâu trong khu vực đường rừng, núi cao, địa hình hiểm trở. Dù khoảng cách từ quốc lộ vào vị trí thi công chỉ khoảng 2 km, nhưng do đường dốc, hẹp và khó đi, nhà thầu buộc phải sử dụng xe chuyên dụng cải tiến, đồng thời tổ chức các điểm kho bãi trung chuyển gần chân móng. Qua đó, giảm thiểu tối đa thời gian gián đoạn do vận chuyển và tác động của thời tiết.
Chia sẻ về kinh nghiệm thi công, ông Tuấn cho hay nhà thầu đã từng tham gia nhiều công trình trọng điểm quốc gia, đặc biệt là các dự án đường dây 500 kV, tuy nhiên đoạn tuyến từ vị trí 32-67 đi qua ba xã Minh Lương, Dương Quỳ và Văn Bàn của tỉnh Lào Cai là một trong những tuyến có điều kiện thi công khó khăn nhất mà đơn vị từng thực hiện, với độ dốc lớn, nguy cơ sạt lở cao, đòi hỏi phải áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật và tổ chức thi công linh hoạt, đồng thời bảo đảm tuyệt đối an toàn giao thông và đời sống người dân địa phương.
Ngay từ đầu, đơn vị xác định giải phóng mặt bằng là khâu then chốt, phối hợp tuyên truyền cùng chính quyền và Ban điều hành tiền phương của chủ đầu tư. Các thủ tục pháp lý được triển khai song song, đồng thời huy động tối đa máy móc lớn, áp dụng các biện pháp khoan, phá đá không nổ mìn, phù hợp điều kiện gần quốc lộ và khu dân cư.
Đối với công tác dựng cột, nhà thầu áp dụng phương án thi công 2 kíp/ngày, mỗi cột huy động khoảng 20 công nhân, bảo đảm tiến độ cấp bách của dự án. Ông Tuấn khẳng định, cam kết tiến độ với chủ đầu tư được thực hiện nghiêm túc, tất cả các vị trí được bàn giao sẽ hoàn thành trong vòng dưới 50 ngày, dù khối lượng và điều kiện thi công rất phức tạp.
Theo ông Lương Gia Tuấn, với tiến độ bàn giao mặt bằng hiện nay, đoạn tuyến do đơn vị phụ trách dự kiến hoàn thành toàn bộ công tác móng trong tháng 12/2025, trước ngày 31/12. Sau đó, nhà thầu sẽ tiếp tục triển khai dựng cột, kéo dây và phấn đấu hoàn thành trong quý 1/2026.
Tăng cường cán bộ bám địa bàn, kịp thời tháo gỡ vướng mắc
Trên đoạn đường dốc quanh co để đến với vị trí 55, chúng tôi gặp ông Hoàng Văn Pà - Trưởng thôn Khuôn Đo, xã Dương Quỳ, tỉnh Lào Cai. Chia sẻ với phóng viên, ông Pà cho biết: tuyến đường dây 220kV đi qua địa bàn thôn liên quan trực tiếp đến 3 vị trí cột, ảnh hưởng tới 15 hộ dân trong tổng số 158 hộ của thôn.
Sau khi UBND xã triển khai chủ trương, thôn đã tổ chức họp dân, trực tiếp tuyên truyền, vận động các hộ có đất bị ảnh hưởng tự nguyện hiến đất, bàn giao mặt bằng phục vụ thi công công trình điện quốc gia.
Theo các đơn vị thi công và nhà thầu, khó khăn nhất trong triển khai các dự án chủ yếu đề từ công tác bàn giao, giải phóng mặt bằng. Ở dự án 220kV Than Uyên - Lào Cai, do đặc thù mặt bằng thi công xen kẽ giữa rừng tự nhiên, rừng phòng hộ và rừng trồng của người dân, dẫn tới nhiều điểm chồng lấn về hiện trạng và hồ sơ pháp lý. Chính quyền địa phương phải rà soát rất kỹ để bảo đảm đúng đối tượng, đúng chính sách, quyền lợi của người dân được thực hiện đầy đủ.
Bên cạnh đó, nhiều khu vực rừng đã được người dân sử dụng, quản lý từ nhiều năm trước nhưng chưa có đầy đủ hồ sơ tọa độ, khiến quá trình kiểm kê, xác minh mất nhiều thời gian. Đối với các vị trí đi qua rừng tự nhiên, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải trải qua nhiều thủ tục, liên quan tới nhiều cơ quan, ngành.
Riêng hạng mục Trạm biến áp (TBA) 220 kV Phong Thổ, các nhà thầu đang tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công. Đến ngày 20/12, khối lượng xây dựng đạt khoảng 50%, đã hoàn thành móng trụ thiết bị sân phân phối 220 kV, phần thô nhà điều khiển trung tâm và các hạng mục phụ trợ; công tác san nền cũng đạt khoảng 50% khối lượng.
“Khó khăn là công tác nổ mìn phá đá tại khu vực sân phân phối 110kV, với khối lượng lên tới khoảng 150.000 m³. Trong giai đoạn cao điểm này, chính quyền và các sở, ngành tỉnh Lai Châu đã kịp thời hỗ trợ, cấp phép bổ sung hộ chiếu nổ mìn, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ thi công”- ông Phùng Bảo Anh cho hay.
Cũng theo lãnh đạo NPMB, vướng mắc lớn nhất của dự án vẫn tập trung ở công tác giải phóng mặt bằng và chuyển đổi mục đích sử dụng rừng. Đây là nội dung phức tạp, liên quan đến nhiều quy định chuyên ngành. Đặc biệt, theo quy định hiện hành, việc tận thu lâm sản phải do các hộ dân trực tiếp thực hiện, trong khi nhiều hộ chưa đủ năng lực triển khai, buộc Ban Quản lý dự án phải hỗ trợ, hướng dẫn, khiến tiến độ bị kéo dài hơn dự kiến.
Để bảo đảm dự án về đích đúng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thời gian tới, Ban Quản lý dự án sẽ tăng cường cán bộ có năng lực, kinh nghiệm trực tiếp bám địa bàn, phối hợp chặt chẽ với chính quyền cấp xã và người dân, tập trung tháo gỡ dứt điểm các vướng mắc về mặt bằng và chuyển đổi rừng, tạo điều kiện cho dự án triển khai thông suốt.
Song song với đó, Ban Quản lý dự án đôn đốc các nhà thầu tập trung tối đa nhân lực, máy móc, thiết bị, tổ chức thi công cuốn chiếu ngay khi có mặt bằng và hoàn tất thủ tục chuyển đổi rừng, nhằm bù tiến độ các hạng mục còn tồn đọng, phấn đấu hoàn thành dự án trong thời gian sớm nhất, đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng và an toàn.
