“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc

210 “pháo thủ” đến từ 7 đội pháo đất đã so tài trong ngày lễ hội pháo đất tỉnh Hải Dương lần thứ 10 năm 2023 diễn ra tại khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc.
Hấp dẫn Lễ hội pháo đất Tiên Lãng Lễ hội đập trống của người Ma Coong: Bản sắc độc đáo giữa đại ngàn Trường Sơn

Đây là một hoạt động đặc sắc nằm trong khuôn khổ các hoạt động của Lễ hội mùa xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc 2023.

Tham dự liên hoan năm nay có 210 pháo thủ đến từ 7 đội là những địa phương của có truyền thống về trò chơi pháo đất tại Hải Dương như: Nghĩa An, Ninh Hòa, Quang Hưng, Hiệp Lực (huyện Ninh Giang), Đại Hợp, Quang Khải (Tứ Kỳ), Đức Xương (Gia Lộc).

“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc
Trung bình mỗi quả pháo đất nặng khoảng 70kg đến 80kg được các pháo thủ kỳ công nặn, miết bằng tay với kỹ thuật khéo léo

Pháo đất là trò chơi dân gian có từ lâu đời ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ còn bảo lưu và trao truyền qua nhiều thế hệ tại nhiều xã của các huyện Ninh Giang, Tứ Kỳ, Gia Lộc, tỉnh Hải Dương.

Người dân ở tỉnh Hải Dương còn lưu truyền nhiều truyền thuyết về trò chơi đậm chất dân dã này. Trong đó có truyền thuyết về việc người dân ném đất xuống khúc Sông Hóa tiếp giáp với các tỉnh Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình để cứu con Voi của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn trong trận đánh năm 1288. Từ đó, mỗi khi nông nhàn, nhân dân thường tụ tập diễn lại cảnh này và dần dần hình thành nên trò chơi Pháo đất.

Truyền thuyết thứ hai là trò chơi này có từ thời Hai Bà Trưng khi nữ tướng Lê Chân dùng pháo đất với mục đích nghi binh và áp đảo tinh thần để đánh giặc Đông Hán.

“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc
Pháo đất nổ vang trong tiếng hò reo của tất cả mọi người

Pháo đất là trò chơi dân gian có lịch sử lâu đời, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tinh thần thượng võ của một dân tộc với hàng ngàn năm lịch sử. Thông qua đó, để trai tráng rèn luyện sức khỏe và ý chí hoặc để kỷ niệm lịch sử hào hùng của dân tộc... Có nơi tổ chức thi pháo đất trong lễ hội cầu mùa... Hội pháo đất ở Hải Dương cho dù được tổ chức ở cấp nào vẫn luôn thu hút và gây hứng thú đặc biệt đối với người xem ở mọi lứa tuổi.

“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc
Sau mỗi lần thi đấu, đất làm pháo được thu lại, gói kín và chôn xuống đất để mùa sau đào lên, vì công làm đất rất vất vả, khó khăn.

“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc
Đội pháo đất xã Đức Xương, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương
“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc
Các pháo thủ giẫm lên miếng đất cho thành hình bầu dục rồi sau đó dùng tay miết, nặn tỷ mẩn trong việc tạo quả pháo đất
“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc
Đất làm pháo phải được lựa chọn đất thủy triều, không lẫn tạp chất. Đất còn phải được lọc, nhồi nặn theo bí quyết riêng của từng nơi để đạt được độ vừa dẻo vừa mịn, không dính tay khi làm pháo

Một nghệ nhân pháo đất đại diện đội pháo đất huyện Gia Lộc - Hải Dương cho biết: Chơi pháo đất tưởng đơn giản nhưng rất công phu. Thứ nhất, chọn đất làm pháo phải là đất thủy triều, không lẫn tạp chất. Sau khi lấy về phải dùng liềm để thái, sau đó nhào nện kỹ. Trước mỗi mùa lễ hội, các đội pháo phải thăm đất, chọn chỗ, làm lễ xin phép thổ địa, thổ thần. Sau khi lấy về, đất được lọc, nhồi, nặn theo bí quyết riêng của từng nơi để được loại đất vừa dẻo vừa mịn, không dính tay khi làm pháo. Sau mỗi lần thi đấu, đất được thu lại, gói kín và chôn xuống đất để mùa sau đào lên, vì công làm đất rất vất vả, khó khăn.

Khi vào cuộc chơi, các pháo thủ giẫm lên miếng đất cho thành hình bầu dục rồi sau đó dùng tay nặn. Khâu làm manh hay (viền mép pháo) cũng rất công phu. Pháo thủ dùng khăn vải thấm nước, rồi vắt khô để lau mép pháo, dùng hai tay bấm manh pháo cho đều. Tiếp đó dùng dao bằng cật tre khía sâu vào rãnh của manh cho đứt hẳn rồi lại dùng đất phủ kín vết cắt đó. Ở phần mõm pháo, pháo thủ rạch một đường ngắt manh, nơi để manh pháo bung ra... Trung bình mỗi quả pháo đất nặng khoảng 70kg đến 80kg.

“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc
Người gieo pháo cũng phải được lựa chọn kỹ càng trong cả đội. Để gieo pháo tốt, pháo thủ phải rèn luyện rất công phu cả về sức khỏe và kinh nghiệm.

Người gieo pháo cũng được lựa chọn kỹ lưỡng trong cả đội. Khi gieo, pháo thủ phải chân mở bằng vai, dồn lực vào hai gối, hai nách khép, sau đó dùng lực của hai cánh tay để tán pháo, rồi mới gieo xuống. Để gieo pháo tốt, pháo thủ phải rèn luyện rất công phu cả về sức khỏe và kinh nghiệm.

Thể lệ thi, thường mỗi chạ (tức đội) tham gia sẽ chọn 20 pháo thủ chính thức và 6 dự bị, thi đấu 4 dây pháo. Mỗi dây được gieo 20 pháo/20 pháo thủ, có khoán giờ. Thành tích được tính bằng tổng chiều dài của manh pháo (đo theo đường thẳng từ đầu này đến đầu kia) của cả 4 dây (tức 4 lượt thi). Pháo đánh xuống, manh văng ra nhưng bị đứt đoạn gọi là pháo bị bổ, pháo đánh xuống nằm im gọi là pháo xịt đều không được tính điểm.

“Rền vang” lễ hội pháo đất Côn Sơn - Kiếp Bạc
Đo độ dài của manh pháo (đo theo đường thẳng từ đầu này đến đầu kia) để tính thành tích

Pháo đánh xuống đất nổ càng to, vành pháo văng càng xa. Khoảng cách từ thân pháo đến vành pháo cộng với khoảng cách 2 mép vành pháo càng lớn, nhất là vành pháo khi tách khỏi thân duỗi thẳng, dài điểm càng cao, ngược lại vành quăn queo, gấp khúc, hai mép vành liền nhau, điểm sẽ thấp.

Pháo đất không chỉ là một trò chơi, mà chứa đựng trong đó những nét văn hóa dân gian đặc sắc, hình thành trong quá trình người Việt chống chọi với thiên tai, địch họa…Mọi người đều tin rằng: Tiếng pháo càng to, sẽ có thêm một mùa mưa nắng thuận hòa, cây cối tốt tươi…

Pháo đất là trò chơi dân gian gắn liền với tuổi thơ của trẻ em nông thôn ở Hải Dương. Những ngày nông nhàn, các em nặn pháo đất bằng khoảng bàn tay để chơi và đấu với nhau. Vừa chơi các em cùng ca vang câu hát đồng dao: “Pháo nổ nồi rang. Cả làng nghe thấy”.

Liên hoan pháo đất là một trong những nội dung đặc sắc tại Lễ hội mùa xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc. Liên hoan Pháo đất không chỉ là sân chơi rèn luyện sức khỏe, mà còn thể hiện sự kế thừa, phát huy di sản văn hóa của thế hệ cha ông ta để lại.

Nguyễn Duyên - Quỳnh Nga
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: lễ hội

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Báo Pháp: Quang Hải khó trụ lại Pau FC nếu không cải thiện được tình hình

Báo Pháp: Quang Hải khó trụ lại Pau FC nếu không cải thiện được tình hình

Trang chủ của giải hạng Hai Pháp (Ligue 2) đưa ra những cảnh báo về tương lai của Quang Hải nếu không cải thiện được tình hình.
Đà Nẵng nhìn từ biển qua Di sản Tư liệu Thế giới Châu bản triều Nguyễn

Đà Nẵng nhìn từ biển qua Di sản Tư liệu Thế giới Châu bản triều Nguyễn

Gần 100 văn bản lưu hình dấu và bút tích vua phê là những sử liệu tín thực góp phần làm sáng tỏ vai trò, vị thế của vùng biển Đà Nẵng trong lịch sử.
Khai mạc lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2023: “Kết nối di sản phát triển du lịch”

Khai mạc lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2023: “Kết nối di sản phát triển du lịch”

Tối 24/3 tại phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm, lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2023 đã chính thức khai mạc với chủ đề: “Kết nối di sản phát triển du lịch”.
Bất ngờ gặp Nikolaj Coster-Waldau của Game of Thrones đến thăm Việt Nam

Bất ngờ gặp Nikolaj Coster-Waldau của Game of Thrones đến thăm Việt Nam

Nam diễn viên nổi tiếng người Đan Mạch Nikolaj Coster-Waldau khiến nhiều khán giả bất ngờ khi đến thăm Việt Nam.
Quảng Ninh: Bầu chọn huấn luyện viên, vận động viên tiêu biểu vùng Mỏ

Quảng Ninh: Bầu chọn huấn luyện viên, vận động viên tiêu biểu vùng Mỏ

Ngày 24/3, tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức lễ vinh danh huấn luyện viên, vận động viên tiêu biểu vùng Mỏ năm 2022

Tin cùng chuyên mục

Nhận định bóng đá trận Tây Ban Nha và Na Uy (2h45 ngày 26/3), vòng loại EURO 2024

Nhận định bóng đá trận Tây Ban Nha và Na Uy (2h45 ngày 26/3), vòng loại EURO 2024

Báo Công Thương cung cấp link xem trực tiếp, nhận định bóng đá trận đấu tại vòng loại EURO 2024 giữa Tây Ban Nha và Na Uy lúc 2h45 ngày 26/3/2023.
Link xem trực tiếp, nhận định trận U23 Việt Nam và U23 UAE, 0h30 ngày 26/3

Link xem trực tiếp, nhận định trận U23 Việt Nam và U23 UAE, 0h30 ngày 26/3

Báo Công Thương cung cấp link xem trực tiếp, nhận định bóng đá trận U23 Việt Nam và U23 UAE tại giải giao hữu U23 Doha Cup 2023 vào lúc 0h30 ngày 26/3/2023.
Quảng Bình: Phát hiện hệ thống hang động mới còn nguyên sơ

Quảng Bình: Phát hiện hệ thống hang động mới còn nguyên sơ

Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh đã khảo sát và phát hiện một hệ thống gồm nhiều hang động còn nguyên sơ tại xã Lâm Hoá (huyện Tuyên Hoá, tỉnh Quảng Bình).
Mặc đồ Tây Tạng, Mông Cổ khi chụp với thắng cảnh Việt Nam: Theo trend hay đánh mất bản sắc dân tộc?

Mặc đồ Tây Tạng, Mông Cổ khi chụp với thắng cảnh Việt Nam: Theo trend hay đánh mất bản sắc dân tộc?

Nhiều người cho rằng đây chỉ là những tấm ảnh kỷ niệm khi đi du lịch nhưng số khác cho rằng đây là hành động không tôn trọng bản sắc dân tộc?
Vụ việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam chưa thể giải quyết dứt điểm

Vụ việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam chưa thể giải quyết dứt điểm

Vụ việc cổ phần hoá Hãng phim truyện Việt Nam hiện vẫn chưa giải quyết dứt điểm vì nhà đầu tư chiến lược không có những hợp tác tích cực.
Cư dân mạng nói gì về việc MC Trấn Thành khóc lóc vì đồng cảm với Đàm Vĩnh Hưng?

Cư dân mạng nói gì về việc MC Trấn Thành khóc lóc vì đồng cảm với Đàm Vĩnh Hưng?

Sự việc MC Trấn Thành khóc sướt mướt trong sự kiện công bố dự án phim điện ảnh "Hào quang rực rỡ - The King" đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều của khán giả.
Chùa Bút Tháp, kiệt tác nghệ thuật điêu khắc trên đá và gỗ

Chùa Bút Tháp, kiệt tác nghệ thuật điêu khắc trên đá và gỗ

Chùa Bút Tháp, tỉnh Bắc Ninh từ lâu nổi tiếng bởi kiến trúc độc đáo, chứa đựng nhiều kiệt tác nghệ thuật về điêu khắc trên cả chất liệu đá và gỗ.
Thị trường du lịch 30/4 và 1/5: Nhiều tour nước ngoài đã kín chỗ

Thị trường du lịch 30/4 và 1/5: Nhiều tour nước ngoài đã kín chỗ

Dịp lễ 30/4 và 1/5 năm nay được nghỉ dài ngày nên nhu cầu du lịch tăng cao, trong đó nhiều tour đi nước ngoài đã “chốt sổ” từ sớm.
Đề nghị Netflix phối hợp làm phim giới thiệu hình ảnh Việt Nam ra thế giới

Đề nghị Netflix phối hợp làm phim giới thiệu hình ảnh Việt Nam ra thế giới

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị Netflix phối hợp làm phim giới thiệu hình ảnh, đất nước con người, điểm đến an toàn của Việt Nam ra thế giới.
Gia đình mình vui bất thình lình tập 6: “Đại náo” trước thềm đám cưới của Danh và Trâm Anh

Gia đình mình vui bất thình lình tập 6: “Đại náo” trước thềm đám cưới của Danh và Trâm Anh

Trong Gia đình mình vui bất thình lình tập 6, sau bao “sóng gió”, Danh và Trâm Anh cuối cùng cũng được ở bên nhau nhưng những rắc rối khác lại tiếp tục nảy sinh
Tăng Thanh Hà, Hoa hậu Phương Khánh, Chi Pu dự đám cưới Phillip Nguyễn - Linh Rin

Tăng Thanh Hà, Hoa hậu Phương Khánh, Chi Pu dự đám cưới Phillip Nguyễn - Linh Rin

Linh Rin đã tiết lộ đám cưới của cô và thiếu gia Phillip Nguyễn diễn ra trong không gian trang trọng và có khoảng 500 khách mời.
Nhận định bóng đá trận Pháp và Hà Lan (2h45 ngày 25/3), vòng loại EURO 2024

Nhận định bóng đá trận Pháp và Hà Lan (2h45 ngày 25/3), vòng loại EURO 2024

Báo Công Thương cung cấp link xem trực tiếp, nhận định bóng đá trận đấu tại vòng loại EURO 2024 giữa Pháp và Hà Lan lúc 2h45 ngày 25/3/2023.
Dưới bóng cây hạnh phúc tập 42: Son "chạm mặt" người tình của chồng

Dưới bóng cây hạnh phúc tập 42: Son "chạm mặt" người tình của chồng

Trong tập 42 bộ phim Dưới bóng cây hạnh phúc, Son có dịp "chạm mặt" người tình của chồng và sau đó hai người đã có một cuộc nói chuyện khá căng thẳng.
Thích thú trải nghiệm dịch vụ xe đạp công cộng cho thuê tại Đà Nẵng

Thích thú trải nghiệm dịch vụ xe đạp công cộng cho thuê tại Đà Nẵng

Từ ngày 18/3 đến nay, dịch vụ xe đạp công cộng cho thuê tại thành phố Đà Nẵng đã thu hút trên 2.500 lượt thuê, nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ người dân.
Hà Nội: Con đường gốm sứ xuống cấp, trở thành nơi tập kết rác thải

Hà Nội: Con đường gốm sứ xuống cấp, trở thành nơi tập kết rác thải

Đã từng là một niềm tự hào dân tộc, nay con đường gốm sứ chỉ còn lại nỗi ê chề, nuối tiếc của nhiều người dân.
Chủ tịch Miss Grand International Nawat Itsaragrisil đến Việt Nam

Chủ tịch Miss Grand International Nawat Itsaragrisil đến Việt Nam

Chủ tịch Miss Grand International (Hoa hậu Hòa bình Quốc tế) Nawat Itsaragrisil và các thí sinh Miss Grand Thailand 2023 đã đến Việt Nam ngày 23/3.
U23 Việt Nam và giá trị sau thất bại trước Iraq

U23 Việt Nam và giá trị sau thất bại trước Iraq

Đội tuyển U23 Việt Nam để thua trước các cầu thủ trẻ U23 Iraq với tỷ số 0-3 được xem là cơ hội tốt để thầy trò HLV Troussier học hỏi và cải thiện mình.
Triển lãm nghệ thuật tương tác đa giác quan Van Gogh có gì hấp dẫn

Triển lãm nghệ thuật tương tác đa giác quan Van Gogh có gì hấp dẫn

Triển lãm nghệ thuật Van Gogh sẽ đưa khán giả Đông Nam Á đắm chìm trong những tác phẩm để đời của thiên tài hội họa Van Gogh.
“Bắt bệnh” vì sao du lịch Ninh Thuận chưa hút khách?

“Bắt bệnh” vì sao du lịch Ninh Thuận chưa hút khách?

Ninh Thuận có vẻ đẹp thiên phú bởi rừng và biển, lại là kinh đô của nền văn hóa Chăm Pa cổ xưa, nhưng vì sao du lịch Ninh Thuận lại chưa hút khách?
Hà Nội: Từ ngày 25-31/3 sẽ diễn ra Triển lãm Nghệ thuật sen Việt 2023

Hà Nội: Từ ngày 25-31/3 sẽ diễn ra Triển lãm Nghệ thuật sen Việt 2023

Triển lãm Nghệ thuật sen Việt 2023 - Vẻ đẹp thuần khiết sẽ diễn ra ngày 25-31/3 tại chùa Quán Sứ, TP.Hà Nội nhằm tôn vinh hình tượng hoa sen.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động