Quyền sở hữu đất đai và cách xác định giá đất chưa đảm bảo quyền lợi cho người dân

Theo các chuyên gia, quyền sở hữu đất đai và cách xác định giá đất trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) còn bất cập, chưa đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Luật Đất đai (sửa đổi): Đề nghị áp dụng nhiều phương pháp định giá đất khác nhau Luật Đất đai (sửa đổi): Chuyên gia "hiến kế" định giá đất sát thực tế

Tại hội nghị góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) diễn ra chiều 21/2 do Ủy ban Mặt trật tổ quốc Việt Nam, Bộ Tài Nguyên và Môi trường cùng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức.

Tại Hội nghị, nhiều vấn đề còn bất cập tiếp tục được các chuyên gia, nhà khoa học chỉ ra. Trong đó, đáng chú ý là liên quan đến nội dung: Quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai và thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu được đưa ra tại Điều 14 và 15 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cũng như Nguyên tắc xác định giá đất và bảng giá đất.

Về vấn đề này GS.TS Phạm Văn Điển - Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm Nghiệp cho rằng: Nên tách riêng quyền đại diện chủ sở hữu và quyền năng quản lý Nhà nước (quản lý xã hội), sau đó thiết kế phân quyền (chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền) cho hai cơ quan tương ứng, quyền đại diện chủ sở hữu thì giao cho Quốc hội, Hội đồng nhân dân; quyền quản lý hành chính Nhà nước thì giao cho Chính phủ, UBND các cấp. Như vậy mới đảm bảo tính độc lập, khách quan và hạn chế quyền lực tập trung vào cơ quan quản lý hành chính như hiện nay.

Theo ông Phạm Văn Điển, thực tế cho thấy quyền lực luôn có xu hướng tập trung, mà theo Ngân hàng thế giới “quyền lực càng tập trung thì nguy cơ tham nhũng càng cao”. Đặc biệt là các quyết định liên quan tới kinh tế trong lĩnh vực đất đai (quyết định giá đất, chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng rừng...). Quyền định đoạt của đại diện chủ sở hữu chỉ nên quy định về định đoạt về thu tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu tiền thuê đất; quyết định giá đất khi bồi thường, hỗ trợ.

Liên quan đến đối tượng sử dụng đất mà cụ thể đối với đối tượng là “hộ gia đình”, mặc dù dự thảo đã làm rõ các nội hàm khái niệm“hộ gia đình sử dụng đất” qua các tiêu chí: gồm những người có quan hệ (hôn nhân: vợ, chồng;huyết thống: bố đẻ, mẹ đẻ, con đẻ;nuôi dưỡng: bố nuôi, mẹ nuôi, con nuôi) theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, và “có quyền sử dụng đất", trong đó quan trọng nhất là có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất, thuê lại đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao. Nhưng qua thực tế áp dụng đã dẫn đến nhiều khó khăn, vướng mắc khi ghi nhận quyền sử dụng đất cho “hộ gia đình”.

Quyền sở hữu đất đai và cách xác định giá đất chưa đảm bảo quyền lợi cho người dân
Liên quan đến đối tượng sử dụng đất, xác định giá đất vẫn đang còn nhiều bất cập được các chuyên gia chỉ ra

GS.TS Phạm Văn Điển cho rằng đang có sự nhầm lẫn giữa khái niệm hộ gia đình sử dụng đất theo Luật Đất đai (gồm thành viên có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng và có chung quyền sử dụng đất) và hộ gia đình theo Luật Dân sự và Luật Cư trú (hộ gồm những người có tên trong sổ hộ khẩu, trong đó có cả những người có chung quyền sử dụng đất theo tiêu chí trên và những người khác có quan hệ huyết thống, hôn nhân, nuôi dưỡng NHƯNG không chung quyền sử dụng đất, hoặc người không có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng như con của cô dì chú bác, của người thân, bạn bè… và đương nhiên không có chung quyền sử dụng đất…

TS Nguyễn Bá Long - Viện trưởng Viện Quản lý đất đai và Phát triển nông thôn cho rằng, từ thực tiễn thực hiện các quyền, xu hướng cải cách cách thủ tục hành chính và kinh nghiệm quản lý dân cư theo cá nhân như các nước phương Tây, quy định bỏ sổ hộ khẩu và sử dụng CCCD/mã định danh thì Luật Đất đai sửa đổi nên bỏ đối tượng sử dụng đất là “Hộ gia đình”.

Cũng theo ông Nguyễn Bá Long, đối với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp theo hộ gia đình thì cho phép người sử dụng đất cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để ghi nhận theo cách liệt kê những cá nhân có quyền sử dụng đất chung trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như tại khoản 5 Điều 143 dự thảo Luật. Nhưng nên bỏ đoạn: “Trường hợp các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì cấp một Giấy chứng nhận ghi tên đại diện hộ gia đình trên Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện hộ gia đìnhđể tránh sau này phát sinh yêu cầu cấp cho hộ gia đình.

Về vấn đề thu hồi đất, ông Nguyễn Bá Long cho rằng: "Dự thảo Luật cần quy định cụ thể hơn về thửa đất thứ hai là ở đâu. Trường hợp người sử dụng đất vi phạm do khai báo không trung thực để hưởng chính sách tái định cư, hoặc cơ quan thực hiện bồi thường tái định cư do sơ suất để xảy ra sai phạm thì chế tài xử lý thế nào? Khắc phục ra sao khi để xảy ra sai phạm".

"Ngoài ra, dự thảo quy định việc chuyển mục đích sử dụng đất không gắn và thống nhất với chuyển mục đích sử dụng rừng dẫn đến tình trạng bất cập như vừa qua. Đó là một dự án phải thực hiện 2 thủ tục song song và đều phải thông qua Hội đồng nhân dân hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định (tùy theo quy mô diện tích và loại rừng). Từ đó dẫn đến chậm tiến độ dự án, thủ tục phiền hà và phải hai lần xin ý kiến của các sở ngành liên quan", ông Long nhấn mạnh.

Ở một khía cạnh khác, ông Nguyễn Thế Dũng- Chuyên gia độc lập, Dự án quản trị đất đai sông Mê Kông cho rằng: Một số khoảng trống trong Dự thảo luật đó là Chưa thừa nhận quyền hưởng dụng đất và thực hành theo tập tục truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số như một nhóm hoặc cộng đồng để giao đất/cho phép tiếp cận để quản lí, sử dụng và hưởng lợi từ đất; Thiếu quan tâm đến sự đồng thuận của người dân và cộng đồng trong các hoạt động quản lý đất đai quan trọng, đặc biệt là những hoạt động có khả năng ảnh hưởng đến sinh kế hoặc không gian sống của hộ sản xuất nhỏ và đồng bào dân tộc thiểu số; còn thiếu vắng các cơ chế giải quyết xung đột dễ tiếp cận và cung cấp hỗ trợ và tư vấn pháp lý

The ông Nguyễn Thế Dũng, cần làm rõ định nghĩa về cộng đồng người sử dụng đất; bổ sung một khoản vào Điều 23 để khẳng định cam kết tôn trọng không gian sống quyền hưởng dụng đất đai theo phong tục của đồng bào dân tộc thiểu số ưu tiên giao đất giao rừng cho cộng đồng và dân tộc thiểu số; công nhận các nhóm và cộng đồng dân tộc thiểu là những người sử dụng đất đủ điều kiện được giao đất; cung cấp cơ chế rõ ràng để giao đất và giao lại đất; lồng ghép các cơ chế giải quyết khiếu nại, xung đột và trợ giúp pháp lý khi có yêu cầu, nhất là trong quá trình thu hồi bồi thường và tái định cư, tích tụ đất đai…

Quyền sở hữu đất đai và cách xác định giá đất chưa đảm bảo quyền lợi cho người dân
TS. Nguyễn Thế Dũng đã chỉ ra những khoảng trống trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi

Liên quan đến Nguyên tắc xác định giá đất, bảng giá đất, TS.Nguyễn Hữu Dũng- Trưởng Bộ môn Kinh tế tài nguyên - Đại học Kinh tế Quốc dân chia sẻ, giá đất tính theo phương pháp mới cũng có nhược điểm. Việc bỏ bảng giá đất sẽ có thể đẩy chi phí đền bù của các dự án bất động sản tăng lên, dẫn tới giá nhà cũng tăng theo. Với các nhà phát triển bất động sản đã chuẩn bị quỹ đất, họ sẽ không bị ảnh hưởng nhiều bởi việc điểu chỉnh cách tính giá đất đền bù, giá bán hàng của họ cũng không bị tăng.

"Nhưng với các nhà phát triển bất động sản mới hoặc chưa chưa đầu tư quỹ đất từ trước thì sẽ chịu ảnh hưởng do chi phí đầu vào tăng làm tăng giá bán. Dù vậy, việc tăng chi phí sẽ thúc đẩy các chủ đầu tư tính toán và lên kế hoạch kỹ lưỡng hơn, sẽ giúp nền kinh tế hoạt động hiệu quả hơn. Giá đất có thể tăng nhưng ở một mức độ có thể chấp nhận được", ông Nguyễn Hữu Dũng khẳng định.

Ông Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, cách thức xác định giá đất theo bảng giá là hệ thống quản lý tập trung, áp đặt, và thực tiễn đã chứng minh là khó có thể đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Thực tế là trong cách xác định giá đất theo bảng giá thì không hiếm trường hợp giá chỉ bằng 1/10, thậm chí có trường hợp bằng 1/100 so với giá thực trên thị trường.

Rõ rằng cách xác định giá đất theo bảng giá là không vững chắc. Nó không tạo ra động lực để đất được chuyển nhượng lành mạnh tạo ra thị trường đất, nhà nước cũng khó đấu giá đất, và người dân bức xúc khi có đất bị thu hồi, đền bù với mức giá được ấn định do chủ quan của cơ quan nhà nước.

Ông Nguyễn Hữu Dũng cũng chỉ ra: “luật chưa định nghĩa rõ thế nào là “thị trường”, trong khi rõ ràng là thị trường khá hoang dã, đầu cơ phổ biến và ảnh hưởng tới toàn bộ thị trường chợ đen và cả thị trường được điều tiết. Đồng thời, cần phải làm rõ thế nào là “giá phổ biến trên thị trường” bởi giá cả nó sẽ dao động và đâu là căn cứ để biết đó là giá phổ biến để điều chỉnh giá đất. Mặc dù luật đã định nghĩa thế nào là “giá thị trường” bằng cách liệt kê nguồn dữ liệu thu thập nhưng nguồn dữ liệu này có thể bị bóp méo không?”.

Theo ông Nguyễn Hữu Dũng, khi đất nông nghiệp bị thu hồi thì giá đất được tính bằng giá đất nông nghiệp thấp hơn rất nhiều so với giá đất thương mại và đất ở sau khi đã chuyển đổi mục đích sử dụng. Điều này cũng dẫn tới việc nông dân đòi quyền lợi và kéo dài thời gian giải phóng mặt bằng.

Do vậy, xác định giá đất gần hơn với giá thị trường đòi hỏi phải có một vài nỗ lực khác kết hợp chứ không chỉ là bảng giá đất, ví du như: luật thuế (cả về xây dựng luật và thực thi luật), quản lý thị trường, khống chế đầu cơ..v..v. Tuy nhiên, công việc quan trọng cho các nhà làm luật tại thời điểm hiện tại là phải xác định được đúng thế nào là “thị trường” trong khi định giá đất...

Thu Hường
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: khung giá đất

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Khách hàng tại TP. Hồ Chí Minh trúng Vietlott Power 6/55 hơn 148 tỷ đồng

Khách hàng tại TP. Hồ Chí Minh trúng Vietlott Power 6/55 hơn 148 tỷ đồng

Theo thông tin từ Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott), khách hàng tại TP. Hồ Chí Minh là chủ nhân trúng Vietlott Power 6/55 hơn 148 tỷ đồng.
Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp: Cánh chim đầu đàn của ngành y tế Hải Phòng

Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp: Cánh chim đầu đàn của ngành y tế Hải Phòng

Trong những năm qua, Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp đã luôn nỗ lực để trở thành địa chỉ tin cậy, xứng đáng là “cánh chim đầu đàn" ngành y tế Hải Phòng.
Bộ Công an gửi thư khen Công an tỉnh Sơn La triệt phá đường dây mua bán trái phép chất ma túy

Bộ Công an gửi thư khen Công an tỉnh Sơn La triệt phá đường dây mua bán trái phép chất ma túy

Lãnh đạo Bộ Công an vừa có thư khen Công an tỉnh Sơn La đã triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy xuyên quốc gia.
Hà Nội: Hàng xóm đào móng, nhà 3 tầng đổ sập, thêm nhà khác lún nghiêng

Hà Nội: Hàng xóm đào móng, nhà 3 tầng đổ sập, thêm nhà khác lún nghiêng

Nhà hàng xóm đào móng xây nhà khiến một ngôi nhà 3 tầng khang trang ở thị xã Sơn Tây, TP. Hà Nội bất ngờ đổ sập, trong khi một nhà khác bị lún nghiêng.
Nhân sự 4/11: Bộ Công an điều động Giám đốc Công an tỉnh; Ngân hàng Nhà nước có tân Vụ trưởng

Nhân sự 4/11: Bộ Công an điều động Giám đốc Công an tỉnh; Ngân hàng Nhà nước có tân Vụ trưởng

Về thông tin nhân sự ngày 4/11, Bộ Công an điều động Đại tá Nguyễn Hữu Phước giữ chức Giám đốc Công an tỉnh Khánh Hòa.

Tin cùng chuyên mục

Dự báo thời tiết hôm nay ngày 5/11/2024: Gió mùa Đông Bắc tràn về, miền Bắc trở rét, miền Trung mưa lớn

Dự báo thời tiết hôm nay ngày 5/11/2024: Gió mùa Đông Bắc tràn về, miền Bắc trở rét, miền Trung mưa lớn

Dự báo thời tiết hôm nay ngày 5/11/2024: Bắc Bộ không khí lạnh ảnh hưởng trực tiếp, trời trở rét, vùng núi cao dưới 15 độ; Trung Bộ mưa lớn, có nơi trên 500mm
Dự báo thời tiết Hà Nội hôm nay 5/11/2024: Hà Nội sáng và đêm trời rét, nền nhiệt giảm sâu

Dự báo thời tiết Hà Nội hôm nay 5/11/2024: Hà Nội sáng và đêm trời rét, nền nhiệt giảm sâu

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời tiết Hà Nội hôm nay 5/11/2024, sáng có mưa rào, sau không mưa. Gió Đông Bắc cấp 3. Sáng và đêm trời rét.
Dự báo thời tiết biển hôm nay 5/11/2024: Gió Đông Bắc mạnh, sóng gió lớn, mưa dông, biển động mạnh

Dự báo thời tiết biển hôm nay 5/11/2024: Gió Đông Bắc mạnh, sóng gió lớn, mưa dông, biển động mạnh

Dự báo thời tiết biển hôm nay 5/11/2024: Khu vực Bắc Biển Đông (bao gồm vùng biển quần đảo Hoàng Sa) gió Đông Bắc mạnh cấp 6-7, giật cấp 8-9. Biển động mạnh.
Hội đồng giáo sư Nhà nước bỏ phiếu công nhận 45 giáo sư, 570 phó giáo sư

Hội đồng giáo sư Nhà nước bỏ phiếu công nhận 45 giáo sư, 570 phó giáo sư

Hội đồng Giáo sư Nhà nước đã bỏ phiếu tín nhiệm cộng nhận 45 ứng viên đủ tiêu chuẩn là giáo sư, 570 ứng viên là phó giáo sư.
Nhiều nước đã cấm thuốc lá điện tử: Chuyên gia khuyến nghị gì cho Việt Nam?

Nhiều nước đã cấm thuốc lá điện tử: Chuyên gia khuyến nghị gì cho Việt Nam?

Theo các chuyên gia, Việt Nam giống như các nước ASEAN khác, đang phải đối mặt với vấn đề gia tăng sử dụng các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
TP. Hồ Chí Minh: Phòng khám Mary và hàng loạt cơ sở bị tước giấy phép khám chữa bệnh

TP. Hồ Chí Minh: Phòng khám Mary và hàng loạt cơ sở bị tước giấy phép khám chữa bệnh

Thanh tra Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh vừa xử phạt, tước giấy phép khám chữa bệnh của hàng loạt cơ sở như: Bệnh viện Mary, phòng khám YHCT 179, nha khoa Lê Kha.
EVNHANOI cảnh báo mạo danh nhân viên điện lực liên hệ khách hàng yêu cầu thanh toán tiền điện

EVNHANOI cảnh báo mạo danh nhân viên điện lực liên hệ khách hàng yêu cầu thanh toán tiền điện

EVNHANOI cảnh báo khách hàng chú ý cảnh giác trước cuộc gọi mạo danh là nhân viên điện lực và yêu cầu khách hàng thanh toán tiền điện vào tài khoản cá nhân.
Phó Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ làm Giám đốc Công an tỉnh Khánh Hòa

Phó Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ làm Giám đốc Công an tỉnh Khánh Hòa

Đại tá Nguyễn Hữu Phước - Phó Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ được Bộ Công an điều động, bổ nhiệm làm Giám đốc Công an tỉnh Khánh Hòa.
Việt Nam sẽ có đường sắt hiện đại kết nối với Trung Quốc?

Việt Nam sẽ có đường sắt hiện đại kết nối với Trung Quốc?

Chiều 4/11, Cục Đường sắt Việt Nam có văn bản gửi Bộ Giao thông vận tải thẩm định, phê duyệt quy hoạch tuyến đường sắt hiện đại nối Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng.
Tây Ninh: Hỗ trợ chữa cháy tại 1 casino ở Campuchia, cứu thoát 4 người

Tây Ninh: Hỗ trợ chữa cháy tại 1 casino ở Campuchia, cứu thoát 4 người

Ngày 4/11, Công an tỉnh Tây Ninh cho biết, đơn vị đã hỗ trợ chữa cháy tại một casino khu vực biên giới ở nước bạn Campuchia, cứu thoát 4 người bị thương.
Dự báo thời tiết ngày mai 5/11/2024: Mưa dông ở cả ba miền, Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi mưa lớn trên 500mm

Dự báo thời tiết ngày mai 5/11/2024: Mưa dông ở cả ba miền, Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi mưa lớn trên 500mm

Dự báo thời tiết ngày mai 5/11/2024: Mưa dông ở cả ba miền, riêng từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi mưa to đến rất to, cục bộ có nơi trên 500mm.
Từ ngày 1/7/2025 lương hưu được điều chỉnh như thế nào?

Từ ngày 1/7/2025 lương hưu được điều chỉnh như thế nào?

Từ ngày 1/7/2025 sẽ điều chỉnh lương hưu trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội.
Thực hành tốt 5S tại doanh nghiệp để mang lại hiệu quả năng suất tối ưu

Thực hành tốt 5S tại doanh nghiệp để mang lại hiệu quả năng suất tối ưu

Các chuyên gia cho rằng, thực hành tốt 5S tại doanh nghiệp sẽ mang lại hiệu quả năng suất tối ưu
Nhà tập thể, nhà tái định cư xuống cấp giá vẫn cao ngất ngưởng, vì sao?

Nhà tập thể, nhà tái định cư xuống cấp giá vẫn cao ngất ngưởng, vì sao?

Dù trong tình trạng đã xuống cấp, xập xệ nhưng nhiều nhà tái định cư, nhà tập thể tại thành phố Hà Nội vẫn đang được rao bán với mức giá cao đến khó tin.
Kẻ đi chơi xa, người ở nhà thanh lọc cơ thể chuẩn bị vào mùa bận rộn cuối năm

Kẻ đi chơi xa, người ở nhà thanh lọc cơ thể chuẩn bị vào mùa bận rộn cuối năm

Thời điểm này là khoảng thời gian vàng để Gen Z refresh trước mùa deadline cuối năm, mỗi người đều có dự định riêng để F5 lại bản thân, thanh lọc cơ thể.
Bình Định: Chuẩn bị đấu giá 101 xe máy, giá chỉ 300.000 đồng/chiếc

Bình Định: Chuẩn bị đấu giá 101 xe máy, giá chỉ 300.000 đồng/chiếc

Tài sản là 101 chiếc xe máy hư hỏng sẽ được Công an huyện Hoài Ân (Bình Định) đưa ra bán đấu giá, với giá khởi điểm chỉ 300.000 đồng/chiếc.
Hà Nội: Đấu giá lô gỗ, củi thu hồi do bão số 3 gây ra

Hà Nội: Đấu giá lô gỗ, củi thu hồi do bão số 3 gây ra

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Hoàng Mai (Hà Nội) đang lựa chọn đơn vị đấu giá hơn 109 m3 gỗ xà cừ, 131m3 gỗ tạp và hơn 53 tấn củi thu hồi sau bão số 3.
Nhân sự Trung ương: Bộ Công Thương bổ nhiệm Cục trưởng; thông tin về cương vị mới của NSND Xuân Bắc

Nhân sự Trung ương: Bộ Công Thương bổ nhiệm Cục trưởng; thông tin về cương vị mới của NSND Xuân Bắc

Về thông tin nhân sự tuần qua (28/10-1/11), Bộ Công Thương bổ nhiệm ông Phạm Tuấn Anh giữ chức Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp.
Cô gái ở Kon Tum

Cô gái ở Kon Tum 'vẽ' sắc màu cuộc sống bằng tranh giấy xoắn

Bằng đôi bàn tay khéo léo, chị Chu Thị Huệ ở Kon Tum đã ghép, phối màu các sợi giấy nhỏ với nhau để tạo nên những bức tranh giấy xoắn độc đáo và ấn tượng.
Suy nghĩ về phát triển giáo dục đại học Việt Nam cùng khoa học và công nghệ

Suy nghĩ về phát triển giáo dục đại học Việt Nam cùng khoa học và công nghệ

Giáo dục và khoa học công nghệ phải thực sự trở thành động lực chính cho phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động