Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương: EVN phải bảo đảm điện trong mọi kịch bản tăng trưởng

Năng lượng là ngành đi trước, điện là cốt lõi

Sáng ngày 29/12 tại Hà Nội, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức Hội nghị tổng kết năm 2025, triển khai nhiệm vụ năm 2025.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương Lê Mạnh Hùng cho biết, hiện nay EVN là doanh nghiệp duy nhất được Chính phủ giao, thay mặt Nhà nước thực hiện vai trò người mua điện và chịu các áp lực lớn trong bảo đảm cung ứng điện cho nền kinh tế. Đây là một đặc thù rất riêng.

“Trong thời gian tham gia Quốc hội, tôi đã nhiều lần trao đổi, làm rõ với các đại biểu Quốc hội để hiểu đúng vai trò này, đó là nhiều nguồn điện nhưng chỉ có một người mua duy nhất, theo quy định của Nhà nước và phù hợp với điều kiện phát triển của nền kinh tế”- Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng chia sẻ.

Theo Quyền Bộ trưởng, trong 6 ngành công nghiệp nền tảng, năng lượng là ngành đi trước và trong lĩnh vực năng lượng thì điện là cốt lõi. Xu hướng điện hóa nền kinh tế gắn với chuyển dịch năng lượng là tất yếu, vì vậy vai trò và sức ảnh hưởng của EVN ngày càng quan trọng đối với ổn định và phát triển kinh tế vĩ mô.

Đánh giá kết quả năm 2025, Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng bày tỏ sự phấn khởi khi theo dõi báo cáo và các tư liệu trực quan do Tổng giám đốc EVN Nguyễn Anh Tuấn trình bày. Dù phải đối mặt với rất nhiều khó khăn chưa từng có như thiên tai cực đoan, 15 cơn bão, mưa lũ bất thường, phụ tải cực đại (Pmax) vượt 54.000 MW, tăng trên 11%,... tuy nhiên EVN đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn, đạt nhiều thành tựu quan trọng, góp phần hoàn thành mục tiêu chung của cả nhiệm kỳ.

Thành quả nổi bật đầu tiên đó là EVN đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương, Cục Điện lực, Công ty Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO), bảo đảm cung ứng điện kịp thời, đầy đủ cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống Nhân dân.

"Hình ảnh người lao động ngành điện bám trụ từ đô thị đến vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo để giữ dòng điện thông suốt đã để lại nhiều xúc động"- Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương bày tỏ.

Đến nay, quy mô nguồn điện của Việt Nam đạt khoảng 87.600 MW, riêng năm 2025 tăng thêm khoảng 6.400 MW; lưới truyền tải 500 kV vượt 12.300 km, dài hơn nhiều lần chiều dài đất nước. Sản lượng điện đạt 322,8 tỷ kWh, tăng 4,6% so với năm 2024; nếu tính thêm khoảng 10 tỷ kWh, mức tăng tương đương gần 8%. Đây là nền tảng quan trọng để ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng trên 8% trong năm 2025.

Thành quả thứ hai là công tác đầu tư. Quyền Bộ trưởng cho rằng, nếu không trực tiếp làm quản lý dự án sẽ khó cảm nhận hết quy mô và áp lực của thành tích này. Năm 2025, EVN giải ngân đầu tư khoảng 120-125 nghìn tỷ đồng, tăng 14,3% so với năm 2024, trong bối cảnh nguồn lực khan hiếm, vật tư thiếu hụt, thời tiết cực đoan...

Nhiều dự án trọng điểm quốc gia đã hoàn thành và đưa vào vận hành như Thủy điện Hòa Bình mở rộng, đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên; nhiều dự án lớn khác đang chuẩn bị vận hành trong quý I/2026. Đây là thành tích đặc biệt xuất sắc, đã được lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao.

Thành quả thứ ba là giảm tổn thất điện năng. Hiện tổn thất điện năng duy trì khoảng 6%, trong điều kiện địa hình Việt Nam phức tạp, kéo dài, nhiều núi cao, sông suối, vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, chỉ số độ tin cậy cung cấp điện tiếp tục được cải thiện với thời gian mất điện bình quân đạt khoảng 230 phút, tốt hơn kế hoạch đề ra.

Thành quả thứ tư là chuyển biến rõ nét trong công tác quản trị doanh nghiệp. EVN đã từng bước tinh gọn bộ máy, hiện đại hóa quản trị, đẩy mạnh chuyển đổi số, rà soát mô hình phân cấp, phân quyền, từng bước lành mạnh hóa tài chính và xử lý lỗ lũy kế. Quyền Bộ trưởng khẳng định, đây là kết quả rất lớn, cần được xã hội ghi nhận, dù nguyên nhân không hoàn toàn xuất phát từ EVN nhưng EVN đã chủ động và kiên trì xử lý.

Thành quả thứ năm là vai trò tích cực của EVN trong hoàn thiện thể chế. EVN đã phối hợp hiệu quả với Bộ Công Thương, Cục Điện lực, NSMO và các doanh nghiệp trong hệ sinh thái năng lượng như Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam,... tham gia sâu vào xây dựng luật, nghị quyết và các văn bản dưới luật trong lĩnh vực năng lượng, bảo đảm vận hành đồng bộ toàn chuỗi sản xuất - truyền tải - phân phối - sử dụng điện.

"Đáng chú ý, năm 2025, sự phối hợp giữa các tập đoàn không còn tư duy 'đổ lỗi', mà cùng hướng đến mục tiêu chung là cung cấp đủ điện cho nền kinh tế"- Quyền Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tiếp tục đảm bảo cấp điện trong mọi kịch bản tăng trưởng kinh tế - xã hội

Bên cạnh kết quả đạt được, Quyền Bộ trưởng cũng chỉ ra những bất cập, cần tiếp tục giải quyết. Thứ nhất, vấn đề thiếu cân đối vẫn rất rõ nét, dù quy mô công suất đặt của hệ thống điện Việt Nam hiện ở mức lớn trong khu vực, có ý kiến cho rằng đứng thứ hai hoặc thậm chí thứ nhất Đông Nam Á. Cụ thể, là sự mất cân đối giữa nguồn điện - lưới truyền tải - phụ tải, giữa các vùng miền và giữa công suất đặt với công suất cực đại. Do đó, Bộ trưởng đề nghị Cục Điện lực tiếp tục nghiên cứu, đánh giá sâu vấn đề này.

Thứ hai, lưu ý đến tốc độ bổ sung nguồn điện, đặc biệt là nguồn điện nền. Năm 2025, hệ thống chỉ bổ sung được khoảng 6.400 MW, trong khi theo yêu cầu của Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, giai đoạn tới cần bổ sung trên 20 GW mỗi năm mới có thể đáp ứng mục tiêu đến năm 2030. Nếu khối lượng chưa thực hiện của năm 2025 dồn sang các năm sau, nhất là năm 2026, thì đây sẽ là rủi ro lớn trong quản trị danh mục đầu tư, do vậy cần được kiểm soát chặt chẽ. 

Thứ ba, mặc dù tỷ lệ tổn thất điện năng hiện nay đã giảm xuống khoảng 6%, song mức này vẫn còn cao so với nhiều nước trong ASEAN có trình độ phát triển tương đồng; vẫn còn dư địa để tiếp tục tối ưu.

Bộ trưởng nhấn mạnh, đây không chỉ là câu chuyện riêng của EVN, dù EVN giữ vai trò cốt lõi trong hệ sinh thái năng lượng, mà còn liên quan đến Bộ Công Thương, Chính phủ và các doanh nghiệp năng lượng khác. Vì vậy, cần tính toán lại cấu trúc phát triển hệ thống điện gắn với mô hình tăng trưởng mới, phù hợp với tinh thần Báo cáo chính trị Đại hội XIV của Đảng.

Đối với năm 2026, đánh giá 8 nhóm giải pháp mà EVN đã đề ra là toàn diện, đầy đủ và khả thi, Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng đề nghị EVN cần triển khai thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất, phối hợp chặt chẽ với Cục Điện lực, Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO) cùng các vụ, cục thuộc Bộ Công Thương tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách trong lĩnh vực năng lượng và điện lực. 

Thứ hai, đề nghị EVN và NSMO nâng cao chất lượng xây dựng kịch bản dự báo và giải pháp quản trị rủi ro, bảo đảm vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định, cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống Nhân dân trong mọi tình huống. Trong bối cảnh Quốc hội đã thông qua kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 với mục tiêu tăng trưởng trên 10%, yêu cầu này càng trở nên cấp thiết và đòi hỏi sự phối hợp đặc biệt chặt chẽ giữa Cục Điện lực và NSMO.

Thứ ba, yêu cầu EVN căn cứ Quy hoạch điện VIII và cập nhật sát tình hình thực tiễn để xây dựng danh mục đầu tư, tổ chức triển khai hiệu quả.

Thứ tư, tiếp tục giảm tổn thất điện năng và nâng cao hiệu quả tiết kiệm điện. Đây là giải pháp mang tính căn cơ, cần được triển khai đồng bộ cùng với nhập khẩu điện và phát triển các nguồn điện mới, đồng thời bố trí hợp lý kế hoạch vận hành, bảo dưỡng các nhà máy điện lớn, nhằm bảo đảm hệ thống điện vận hành ổn định, an toàn và liên tục.

Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh triển khai chuyển đổi số, tập trung xây dựng và hoàn thiện các cơ sở dữ liệu của ngành điện để chia sẻ với các cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp, cùng khai thác hiệu quả tài nguyên dữ liệu phục vụ quản lý, điều hành.

Thứ sáu, tiếp tục nâng cao công tác quản trị doanh nghiệp. Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng đề nghị lãnh đạo EVN không quá e ngại những áp lực từ dư luận hay truyền thông, mà cần chủ động triển khai các giải pháp cần thiết, nâng cao hiệu quả tài chính, cải thiện chất lượng báo cáo tài chính và xử lý dứt điểm các tồn tại.

Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng khẳng định, Bộ Công Thương sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ EVN trong khuôn khổ chức năng, nhiệm vụ được giao. Với truyền thống, uy tín của EVN, cùng sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ Tài chính và sự phối hợp của các bộ, ngành liên quan, Quyền Bộ trưởng bày tỏ niềm tin EVN sẽ tiếp tục hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ năm 2026 và Kế hoạch 5 năm giai đoạn 2026 - 2030.

Tại hội nghị, Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương Lê Mạnh Hùng chúc sức khỏe tới toàn thể cán bộ, người lao động EVN và gia đình, đồng thời bày tỏ kỳ vọng EVN tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.