Quân nhân tham gia gìn giữ hòa bình trở về đều được thăng quân hàm sớm

Chiều 16/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Vị thế quốc tế của lính gìn giữ hòa bình Việt Nam

Phát biểu giải trình ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, bày tỏ cảm kích trước sự quan tâm sâu sắc của đại biểu Quốc hội dành cho lực lượng Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

Đại tướng Phan Văn Giang khẳng định sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến góp ý, phối hợp chặt chẽ với cơ quan hữu quan hoàn thiện dự thảo luật để trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Mở đầu phát biểu giải trình, Đại tướng Phan Văn Giang đã điểm lại hành trình đầy ý nghĩa của Việt Nam trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình. "Năm 2012, chúng ta mới bắt đầu đi thực địa để xây dựng lực lượng. Năm 2014, bắt đầu cử 2 sĩ quan tham gia lực lượng. Đến năm 2018, tham gia quân y và năm 2022 có mặt lực lượng công binh ở 3 phái bộ", Đại tướng Phan Văn Giang nêu rõ hành trình đầy nỗ lực.

Đại tướng Phan Văn Giang kể lại chuyến đi đến Nam Sudan với hình ảnh sân bay quốc tế chỉ có vài bộ bàn ghế xi măng, ngã tư ở Thủ đô Juba bụi mù, vòng xoay là một chiếc lốp xe cũ. Thế nhưng, chính nơi đó, dấu chân người lính gìn giữ hòa bình Việt Nam đã in dấu, thể hiện trách nhiệm quốc tế và tấm lòng nhân đạo.

"Chúng ta đi muộn nhưng không thể đi sau!" - Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh. Gần một thập kỷ qua, đã có hơn 1.000 lượt quân nhân Việt Nam tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

Không chỉ thực hiện nhiệm vụ phái bộ, quân nhân Việt Nam còn làm dân vận, dạy học, xây trường, làm sân chơi, thậm chí may khẩu trang cho người dân. Những việc ngoài nhiệm vụ đó lại trở thành ký ức sâu đậm trong lòng người dân bản địa.

Một trong những câu chuyện được nhắc đến là của Đại tá Mạc Đức Trọng, một trong hai sĩ quan đầu tiên tham gia lực lượng. Trong nhiệm kỳ thứ ba, ông trở về nhưng vẫn tiếc vì "chưa kịp dựng xong ngôi nhà cho cô giáo bản địa, dù vật liệu chỉ là thùng gỗ cũ".

Trước các đề xuất của đại biểu về chính sách, Đại tướng Phan Văn Giang đồng thuận cao, nhất là với các đề xuất chính sách vượt trội cho nữ quân nhân. Ông dẫn chứng, đến năm 2020 mới có chính sách hỗ trợ chiến sĩ quân y phơi nhiễm HIV khi thực hiện nhiệm vụ quốc tế. Nếu luật được thông qua, các chính sách sẽ cụ thể hóa bằng nghị định, thông tư.

Đại tướng nhấn mạnh, tất cả quân nhân hoàn thành nhiệm vụ tại phái bộ đều được thăng quân hàm trước niên hạn. Đặc biệt, nữ quân nhân còn được ưu tiên sắp xếp công tác phù hợp. Ví dụ, có người sau khi hoàn thành nhiệm vụ đã được bổ nhiệm làm Phó Trưởng ban Phụ nữ Quân đội, tham gia Ban Chấp hành Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam.

Đáng chú ý, sĩ quan Việt Nam đa phần được kéo dài nhiệm kỳ đến hết 2 năm - điều thể hiện uy tín và năng lực quốc tế.

Đồng thuận cao với dự thảo Luật gìn giữ hòa bình

Phát biểu kết thúc phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương cho biết: phiên thảo luận tại hội trường đã có 14 lượt đại biểu phát biểu ý kiến. Không khí thảo luận được đánh giá là sôi nổi, dân chủ, nhiều ý kiến sâu sắc, toàn diện, thể hiện sự quan tâm đặc biệt và trách nhiệm rất cao của các đại biểu Quốc hội đối với lực lượng Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc cũng như đối với dự án luật đang được xem xét.

Phó Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, các ý kiến phát biểu đều làm rõ căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn; đề cập toàn diện đến nhiều nội dung như phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, nguyên tắc tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình, vị trí, chức năng, lực lượng của Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình, hình thức và lĩnh vực tham gia, chính sách của Nhà nước, quản lý nhà nước, tuyển chọn lực lượng, tiêu chí, tiêu chuẩn, nghĩa vụ và trách nhiệm, quyền hạn, đào tạo, huấn luyện, bồi dưỡng, quản lý, chỉ đạo, chỉ huy, điều hành trong nước và ở nước ngoài, mối quan hệ giữa lực lượng dân sự và quân sự.

Các ý kiến cũng đề cập cụ thể tới vấn đề chế độ, chính sách cho lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình; cơ chế ưu tiên trích cấp lại ngân sách do tiền bồi hoàn của Liên hợp quốc; các cơ quan giám sát; sự phù hợp với điều ước quốc tế, Nghị quyết của Liên hợp quốc, đặc biệt là Nghị quyết 1325 về phụ nữ và hòa bình; đồng thời yêu cầu rà soát để tránh chồng chéo về thẩm quyền, trình tự, kỹ thuật lập pháp.

Phó Chủ tịch Quốc hội thông tin thêm: các ý kiến tại phiên thảo luận đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ. Tổng Thư ký Quốc hội sẽ tổng hợp, chuyển đến cơ quan soạn thảo và thông báo cho các đại biểu Quốc hội. Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp thu, giải trình đầy đủ, gửi Thường trực Ủy ban Pháp luật rà soát về kỹ thuật văn bản.

Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật sẽ được hoàn thiện, trình Quốc hội xem xét, thông qua, đảm bảo chất lượng và thể hiện tinh thần cầu thị, nghiêm túc. Dự kiến Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua luật này vào chiều 26/6/2025.