Phương Tây gặp khó trong cuộc chạy đua cung cấp vũ khí cho Ukraine

Với việc các đối tác của Ukraine đang chạy đua để gửi thêm vũ khí tới Kiev trong bối cảnh Nga đang tiến hành các cuộc tấn công mới, việc thực hiện các yêu cầu của Ukraine đang trở nên khó khăn hơn.

Ukraine vẫn đang chờ đợi những lời hứa cung cấp xe tăng hiện đại. Máy bay phản lực chiến đấu, mặc dù đã được thảo luận nhiều, nhưng đang bị sa lầy trong sự do dự của các chính phủ. Trên hết, Kiev đang sử dụng hàng nghìn viên đạn mỗi ngày và sản xuất của phương Tây đơn giản là không thể theo kịp. Khi các thành viên của nhóm liên lạc Quốc phòng Ukraine do Mỹ lãnh đạo tập trung tại Brussels ngày 14/2 để phối hợp hỗ trợ vũ khí cho Ukraine, họ phải đối mặt với áp lực phải đẩy nhanh việc giao hàng và cung cấp các khả năng thậm chí còn tiên tiến hơn cho các lực lượng Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết đã nhận được các tín hiệu tốt sau các chuyến thăm tới London, Paris và Brussels.

Trong khi hầu hết các đối tác của Ukraine cam kết hưởng ứng chuyến công du của Tổng thống Ukraine Zelenskyy với sự hỗ trợ ngày càng tăng khi xung đột có nguy cơ leo thang, các chính phủ phương Tây sẽ phải vượt qua các rào cản chính trị và thực tế. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhấn mạnh đang trong một cuộc chạy đua về hậu cần. Các năng lực chính như đạn dược, nhiên liệu và phụ tùng thay thế phải đến được Ukraine trước khi Nga có thể giành thế chủ động trên chiến trường. Việc cung cấp vũ khí hiện tại và tương lai cho Ukraine đều sẽ được đưa ra bàn thảo luận khi nhóm quốc phòng - bao gồm khoảng 50 quốc gia và thường được biết đến với hình thức Ramstein - họp tại trụ sở NATO.

Các đồng minh NATO cũng sẽ tổ chức một cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng ngay sau đó để nghe đánh giá mới nhất từ những người đồng cấp Ukraine và thảo luận về những thách thức quốc phòng trong tương lai của liên minh. Các quan chức Ukraine sẽ sử dụng phiên họp, thường được tổ chức tại căn cứ của Mỹ ở Ramstein, Đức, để chia sẻ những nhu cầu mới nhất của họ với các quan chức phương Tây - từ phòng không đến hậu cần mặt đất - đồng thời đây cũng sẽ là địa điểm để những người ủng hộ Kyiv thông báo về việc thực hiện các cam kết trước đó và khả năng sẵn có trong tương lai gần.

Mục đích của phiên họp là tăng cường hỗ trợ quân sự ở mức cần thiết - không chỉ các cam kết, mà các sản phẩm chuyển giao nhanh chóng trên thực tế có ý nghĩa đặc biệt. Một trong những vấn đề cấp bách nhất được thảo luận tại Brussels là làm thế nào để giữ cho vũ khí đã được gửi tới Ukraine tiếp tục được sử dụng trên chiến trường. Điều quan trọng là phải thảo luận về các hệ thống mới, nhưng nhu cầu cấp thiết nhất là đảm bảo rằng tất cả các hệ thống đã có sẵn, hoặc đã được cam kết, được chuyển giao và hoạt động như bình thường.

Trong các cuộc gặp với những người đứng đầu EU vừa qua, Tổng thống Ukraine Zelenskyy đã cung cấp cho mỗi nhà lãnh đạo một danh sách cá nhân yêu cầu vũ khí và thiết bị dựa trên kho dự trữ và khả năng đã biết của quốc gia. Nhưng có một chủ đề chung, điều đầu tiên trong danh sách là đạn dược, vì nếu có thiết bị mà không có đạn dược thì cũng chẳng ích gì. Trong khi Ukraine đang rất cần một lượng lớn đạn dược để tiếp tục chiến đấu, thì kho dự trữ của các nước phương Tây đang cạn kiệt.

Ben Hodges, cựu chỉ huy của Quân đội Mỹ ở châu Âu cho biết đó là một mối quan tâm rất thực tế. Không nước nào trong NATO, cả Mỹ, hiện đang sản xuất đủ đạn dược. Đạn dược cũng sẽ là ưu tiên hàng đầu tại phiên họp của các bộ trưởng quốc phòng NATO, những người sẽ thảo luận về việc thúc đẩy sản xuất vũ khí, đạn dược và thiết bị, cùng với các mục tiêu chi tiêu quốc phòng trong tương lai cho các thành viên liên minh.

Việc tăng cường dự trữ và sản xuất đòi hỏi các đồng minh NATO phải chi tiêu quốc phòng nhiều hơn. Và trong khi người đứng đầu NATO cho biết một số tiến bộ đã đạt được khi làm việc với ngành công nghiệp về kế hoạch tăng mục tiêu dự trữ, một số quan chức hiện tại và trước đây đã bày tỏ sự thất vọng về tốc độ làm việc. Ý tưởng mua chung EU để giúp thúc đẩy sản xuất và đẩy nhanh việc vận chuyển vũ khí và đạn dược tới Ukraine đã được đưa ra, mặc dù không rõ liệu kế hoạch này có nhận được đủ sự ủng hộ trong khối hay không - và nó có thể có tác động nhanh như thế nào. Các công ty cần một tín hiệu nhu cầu rõ ràng hơn từ các chính phủ.

Máy bay chiến đấu là yêu cầu ưu tiên của các quan chức Ukraine, mặc dù các chính phủ phương Tây dường như chưa sẵn sàng đưa ra các cam kết cụ thể. Nhiều quốc gia đã bày tỏ sự cởi mở trong việc cuối cùng cung cấp cho Ukraine máy bay phản lực, cho thấy rằng vấn đề không còn là một lằn ranh đỏ. Bất kể, do dự vẫn còn. Vương quốc Anh đã đi xa nhất cho đến nay, thông báo rằng họ sẽ đào tạo phi công Ukraine về máy bay chiến đấu. Nhưng khi đề cập đến việc thực sự cung cấp máy bay, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cảnh báo rằng “đây không phải là một trường hợp đơn giản kéo máy bay đến biên giới”. Trong khi đó, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cho biết việc gửi máy bay F-16 sẽ là một "quyết định rất nghiêm túc" và "không dễ thực hiện", đồng thời cho rằng nước này không có đủ máy bay phản lực.

Đối với một số nhà tài trợ tiềm năng, cuộc tranh luận về máy bay phản lực xoay quanh cả thời gian và tiện ích. Hiện tại không có ích gì trong việc huấn luyện người Ukraine lái máy bay phương Tây. Sẽ mất hơn sáu tháng để đào tạo họ, vì vậy nó không đáp ứng được nhu cầu tức thời của Ukraine. Tuy nhiên, có lẽ một số quốc gia sẽ cung cấp cho Ukraine những chiếc MiG, loại máy bay mà họ thực sự có thể lái. Trên thực tế, Slovakia đang tiến gần hơn tới việc gửi các máy bay phản lực MiG-29 tới Ukraine. Một quá trình trong nước và các cuộc đàm phán với Ukraine vẫn cần phải diễn ra. Dự kiến sẽ không có thông báo lớn nào về máy bay phản lực tại cuộc họp mặc dù vấn đề này có thể sẽ được thảo luận.

Trong khi các chính phủ phương Tây đã đạt được thỏa thuận cung cấp xe tăng hiện đại cho Ukraine, các câu hỏi về việc giao hàng thực tế cũng có thể sẽ được đưa ra tại cuộc họp ngày 14/2. Đặc biệt, ban lãnh đạo của Đức đã nhấn mạnh rằng đã đến lúc các quốc gia ủng hộ ý tưởng gửi xe tăng phải tuân theo lời hứa hẹn. Đức đang đóng góp rất quan trọng để đảm bảo cung cấp hỗ trợ nhanh chóng. Mục tiêu của Đức là Ukraine nhận được xe tăng vào cuối tháng 3 và việc huấn luyện đã bắt đầu. Cùng với xe tăng, một yêu cầu khác đang chờ giải quyết mà các quan chức Ukraine có thể sẽ đưa ra trong tuần này là tên lửa tầm xa. Đây là vũ khí cần thiết để Ukraine chiếm lại Crimea, và vũ khí tầm xa được coi là chìa khóa của cuộc chiến.