Phú Xuyên - Đẩy mạnh phát triển du lịch làng nghề

Phú Xuyên là huyện ngoại thành phía nam Hà Nội, diện tích tự nhiên 171,04km2, dân số hơn 20 vạn người. Với thế mạnh là địa phương có nhiều nghề và làng nghề truyền thống lâu đời, hiện toàn huyện có 156/156 làng, cụm dân cư có nghề, chiếm 100%, có 78 làng nghề được duy trì và phát triển mạnh; 40 làng nghề đã được UBND thành phố Hà Nội công nhận làng nghề truyền thống. Tiêu biểu là các làng nghề khảm trai (xã Chuyên Mỹ), mây giang đan (xã Phú Túc), chế biến lâm sản, nông sản, thực phẩm, dệt may, nhà cổ ở Làng Cựu (xã Vân Từ), da giầy (xã Phú Yên), … Đứng thứ 3/30 quận, huyện của Thủ đô về số làng có nghề.

Các thợ khảm tại Chuyên Mỹ

Về thăm làng nghề khảm trai ở xã Chuyên Mỹ, du khách được “mục sở thị” bàn tay khéo léo của những người thợ khảm Chuyên Mỹ để tạo ra bất kỳ họa tiết nào dù tinh vi phức tạp đến đâu. Trước đây, người thợ Chuyên Mỹ chủ yếu làm hoành phi, câu đối và trang trí một số đồ gỗ sang trọng như sập gụ tủ chè. Ngày nay theo nhu cầu của thị trường, các sản phẩm Chuyên Mỹ đa dạng với chất lượng cao thoả mãn nhu cầu của thị trường trong nước cũng như quốc tế. Du khách đến đây ngày một đông để chiêm ngưỡng những sản phẩm độc đáo.

Người dân làng nghề khảm trai Chuyên Mỹ đang giới thiệu sản phẩm cho du khách

Là một người chuyên theo đuổi đề tài chân dung - Nghệ nhân Nguyễn Văn Lăng cho biết: “Nghề khảm trai đòi hỏi người thợ không chỉ có bàn tay khéo léo mà còn đòi hỏi người thợ phải có tính tỷ mỉ kiên nhẫn. Trước đây đề tài khảm thường chọn các tích ở truyện “Tam Quốc diễn nghĩa” hay khảm theo mẫu ước lệ như: Tùng, trúc, cúc, mai, thông, chim, hoa, “tứ dân” cảnh - 4 người dân thời cổ thì nay đề tải đã được mở rộng hơn rất nhiều. Trong đó đề tài chân dung được xem là khó nhất để có thể đánh giá được trình độ, tài hoa của người thợ khảm bởi mỗi người có một thần thái riêng, do vậy để toát lên được thần thái của mỗi con người trong bức khảm là điều không dễ dàng nhất là những bức khảm có sự hiện diện của hàng chục người thì khó khăn càng gấp bội”.

Sản phẩm của Chuyên Mỹ đã từng tham gia các cuộc triển lãm thành tựu kinh tế kỹ thuật toàn quốc tại Hà Nội, có mặt ở các điểm du lịch, các thị trường lớn của đất nước và thế giới. Sản phẩm khảm trai Chuyên Mỹ thể hiện tính độc đáo, trí tuệ của những người thợ thủ công, đồng thời phản ánh tính thời đại và tính hữu dụng cũng như tính thẩm mỹ của nó. Hiện Chuyên Mỹ đang dần trở thành điểm đến yêu thích của du khách trong nước và khách nước ngoài khi đến Hà Nội.

Cổng làng Cựu

Cách Chuyên Mỹ không xa là ngôi làng Cựu thuộc xã Vân Từ, ngoài nghề may áo com-lê và váy đầm được hình thành từ thời Pháp thuộc, hiện làng Cựu bây giờ còn khoảng 20 ngôi biệt thự cổ, nhiều ngôi nhà cổ trước đó đã được các chủ nhà chỉnh trang thành nhà ở hiện đại hoặc bỏ không như nhà hoang nên đã xuống cấp nghiêm trọng.

Đoàn thăm quan chúng tôi đi dạo một vòng làng Cựu, quả nhiên có những ngôi nhà đẹp nhưng cửa đóng then cài, bờ tường vôi vữa đã hoang hóa rơi rụng. Phía bên trong chỉ để củi khô hay cỏ dại mọc um tùm. Xen kẽ là những ngôi nhà cấp bốn hoặc những ngôi nhà hiện đại. Tất cả những sự pha trộn ấy hiển hiện rõ rệt nửa lạ nửa quen khiến người lạ không khỏi thắc mắc lẫn thán phục. Những cánh cổng nhà xưa cũ quay ra mặt đường đều không quá cao, cũng không quá thấp. Hoa văn, họa tiết trên đó cũng không quá tây mà cũng không hẳn là của người Việt. Hỏi ra mới biết, đó là thứ pha trộn hài hòa giữa kiến trúc Gô-tích Pháp và Việt cổ.

Đình làng ngõ xóm thì vẫn là phong cách Việt nhưng đa số nhà cửa đều có thiết kế cầu kỳ theo vẻ đẹp phương Tây, và tất cả đều gần trăm năm tuổi đời. Bởi những nét cổ kính đó mà trong những năm gần đây làng Cựu đã rất thu hút du khách đến đây thăm quan đặc biệt là khách nước ngoài và các bạn trẻ.

Có thể nói đến Phú Xuyên du khách có thể dễ dàng lựa chọn và mua cho người thân bạn bè những món quà đặc trưng của địa phương trong đó những đôi giày, dép được sản xuất tại làng nghề của Phú Yên hẳn sẽ là lựa chọn lý tưởng và hài lòng nhiều du khách.

Chia sẻ với phóng viên, chị Cao Thị Thảo- Chủ cơ sở giày dép da Thành Thảo cho biết: “Với truyền thống làm nghề lâu năm, lại nhạy bén trước những đổi thay của thị hiếu người tiêu dùng, người thợ làng nghề giày da Phú Yên đã cho ra đời rất nhiều dòng sản phẩm đa dạng, phong phú về kiểu dáng, mẫu mã và màu sắc. Tuy nhiên để làng nghề gắn với phát triển du lịch thì khó khăn nhất hiện nay của chúng tôi là mặt bằng sản xuất. Chúng tôi mong muốn địa phương quy hoạch riêng khu vực dành cho các hộ sản xuất trong làng, vừa đảm bảo môi trường sống của người dân địa phương vừa góp phần quản lý tốt môi trường làng nghề cũng như đảm bảo không gian xanh- sạch- thoáng khi đón khách du lịch, để du khách có không gian trải nghiệm các công đoạn để làm ra một sản phẩm”.

Nhà cổ ở làng Cựu

Sau hành trình thăm quan, đoàn khách thăm quan đã được thưởng thức những món ăn đặc sản của địa phương. Với bát canh cá rô đồng nấu rau cải, ốc xào chuối đậu, cá xào rau cần, ăn ghém cùng dưa chua với cà muối đã để lại hương vị khó quên trong lòng du khách về một vùng đất nổi danh: đất trăm nghề.

Tuy nhiên để du lịch làng nghề Phú Xuyên hút du khách, đại diện các công ty du lịch đều có ý kiến đó là cần phải đầu tư xây dựng các bảng biển chỉ dẫn du lịch vào các làng nghề, xây dựng các ấn phẩm tuyên truyền giới thiệu cho du khách về từng làng nghề, xây dựng môi trường xanh- sạch-đẹp, đào tạo kiến thức về du lịch cộng đồng cho dân cư tại làng nghề, xây dựng các điểm thăm quan, trải nghiệm, giới thiệu sản phẩm đặc trưng tại mỗi làng nghề, đẩy mạnh công tác tuyên truyền quảng bá…. có như vậy du lịch làng nghề Phú Xuyên mới “cất cánh” và phát triển bền vững.