Phòng vệ thương mại: Đừng “mất bò mới lo làm chuồng”

Để phòng tránh thiệt hại từ những vụ kiện phòng vệ thương mại (PVTM), các doanh nghiệp (DN) cần bình tĩnh, chuẩn bị tâm thế, có chiến lược kinh doanh tính đến rủi ro... Đây là chia sẻ của bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) - với phóng viên Báo Công Thương.

PVTM được coi là phần đi kèm không mong muốn của tự do hóa thương mại quốc tế, xin bà cho biết đánh giá về vấn đề này?

2624-ba-nguyen-thi-thu-trang

Công cụ PVTM là biện pháp rất hữu hiệu để các nước nhập khẩu (NK) có thể sử dụng, bảo vệ lợi ích hợp pháp trước hàng hóa NK cạnh tranh không lành mạnh. Đặc biệt, khi các hàng rào về thuế quan, phi thuế quan càng giảm và xuống thấp, nguy cơ hàng hóa nước ngoài NK càng nhiều, càng có xu hướng sử dụng các công cụ PVTM để thay thế hàng rào phi thuế quan trước đây.

Theo các nghiên cứu và thống kê của nhiều giới, chưa có bằng chứng rõ ràng về việc càng ký nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA), sẽ càng nhiều vụ kiện PVTM. Ngay như ở Việt Nam, đến nay, ngoại trừ Indonesia, Australia, các đối tác kiện về PVTM nhiều đối với hàng XK Việt Nam vào thời điểm kiện chưa phải là đối tác FTA của Việt Nam. Trong bối cảnh hiện nay, các nền kinh tế trên thế giới, đặc biệt thị trường XK của Việt Nam, đang phải chịu áp lực rất lớn từ hệ quả của đại dịch Covid-19. Vì thế, ngành sản xuất phần lớn các nước trong nội địa đều đang khó khăn, xu hướng sử dụng công cụ PVTM được coi là một giải pháp chống lại hàng NK, để có nhiều cơ hội cạnh tranh.

Ngoài ra, xu hướng xuất hiện một vài năm nay, khi chưa có Covid-19, đó là PVTM ở nhiều điểm trên thế giới. Xu hướng này làm cho nguy cơ hàng XK của Việt Nam bị kiện PVTM càng cao. Hiện, Việt Nam với 13 FTA đã có hiệu lực, gần đây nhất là FTA Việt Nam - EU (EVFTA), Việt Nam đã và đang mở cửa mạnh thị trường nội địa cho hàng hóa từ 51 nước đối tác FTA, giúp thị trường Việt Nam sôi động và cạnh tranh hơn. Tuy nhiên, cùng với đó, xuất hiện nguy cơ hàng hóa của Việt Nam bị hàng hóa nước khác giả danh để tận dụng ưu đãi thuế quan. Điều này có thể làm cho nguy cơ hàng của Việt Nam bị kiện ở các thị trường nhiều lên. Vì vậy, các DN phải chuẩn bị sẵn sàng trước nguy cơ bị kiện PVTM ở các thị trường nước ngoài, đặc biệt là các nước có FTA với Việt Nam.

Vậy theo bà, với các FTA, nhất là với EVFTA chúng ta cần lưu ý vấn đề gì về PVTM?

Nếu như trước đây, PVTM mà WTO quy định chỉ có biện pháp tự vệ toàn cầu, tức là khi tiến hành biện pháp tự vệ là cho tất cả hàng hóa NK. Còn đối với các FTA mà Việt Nam đã ký, có thêm một công cụ đối với ngành sản xuất nội địa là bảo vệ hàng trong nước, còn hàng XK thì thêm hàng rào. Với FTA, cho phép tự vệ song phương, tức là chỉ áp dụng biện pháp tự vệ với hàng NK từ một nguồn là đối tác FTA.

Mặc dù vậy, vẫn có điểm thuận lợi là các FTA có cam kết liên quan đến PVTM phần lớn đều tăng cường minh bạch hóa để bảo vệ quyền của các bên trong quá trình tham gia điều tra kiện PVTM. Việt Nam có quyền được tự bảo vệ mình tốt hơn khi tham gia kháng kiện ở các đối tác.

Đối với EVFTA, có thêm cam kết là có thể đi kiện, áp dụng các biện pháp PVTM. Đơn cử, biện pháp thuế chống bán phá giá, thông thường áp dụng biện pháp thuế ở mức bằng biên độ phá giá mà điều tra xác định ra, nhưng trong EVFTA lại có cam kết áp dụng mức thuế thấp hơn. Nếu thiệt hại thấp hơn, mức thuế đánh vào không phải bằng với biên độ phá giá mà ở mức đủ để khắc phục thiệt hại. Ngoài ra, EVFTA có thêm điều khoản là có điều tra, phá giá, thiệt hại, vì vậy, việc áp thuế gây ra bất lợi cho lợi ích công cộng, những nhóm khác ở mức đủ lớn sẽ không áp thuế.

Vậy, loại “áo giáp” nào để DN Việt Nam tự bảo vệ khi bước vào thị trường lớn như EU, thưa bà?

Nguy cơ là rõ ràng, việc các DN XK của Việt Nam phải sẵn sàng cho nguy cơ này cũng là điều hiển nhiên. Bởi đây là “cuộc chiến” về mặt kỹ thuật, phải có bằng chứng kỹ thuật, số liệu để bảo vệ lợi ích hợp pháp của Việt Nam. Phạm vi hàng hóa Việt Nam bị kiện hiện nay đã mở rộng hơn trước rất nhiều, không chỉ dừng lại ở sản phẩm mũi nhọn hay có truyền thống XK nhiều mà ngay cả những mặt hàng có quy mô sản xuất nhỏ, không nổi trội...

Mặc dù, DN đã có ý thức hơn trong PVTM, tuy nhiên, không ít DN, hiệp hội vẫn chưa hiểu biết hết về chính sách, pháp luật PVTM hay có kỹ năng sử dụng hiệu quả công cụ này. Ngoài ra, nguồn lực để theo đuổi các vụ kiện cũng rất hạn chế... Vì vậy, các DN cần bình tĩnh hơn, chuẩn bị tâm thế, có chiến lược kinh doanh tính đến rủi ro PVTM. Mặt khác, về mặt kỹ thuật, DN cũng cần có sự chuẩn bị nguồn lực, đừng “đợi lúc kiện rồi mới chạy”.

Xin cảm ơn bà!

Thu Phương - Hoa Quỳnh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Canada khởi xướng điều tra chống lẩn tránh đối với sản phẩm sơ mi rơ moóc từ Việt Nam

Canada khởi xướng điều tra chống lẩn tránh đối với sản phẩm sơ mi rơ moóc từ Việt Nam

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), Canada khởi xướng điều tra chống lẩn tránh đối với sản phẩm sơ mi rơ moóc nhập khẩu từ Việt Nam.
Kính nổi xuất khẩu vào Hoa Kỳ bị yêu cầu điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp

Kính nổi xuất khẩu vào Hoa Kỳ bị yêu cầu điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp

Theo Cục phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương sản phẩm kính nổi xuất khẩu vào Hoa Kỳ bị yêu cầu điều tra áp dụng chống bán phá giá và chống trợ cấp.
Cục Phòng vệ thương mại khánh thành ‘Lớp học hạnh phúc’ tại Điện Biên

Cục Phòng vệ thương mại khánh thành ‘Lớp học hạnh phúc’ tại Điện Biên

Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương vừa khánh thành ‘Lớp học hạnh phúc' tại xã Núa Ngam, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên.
Hoa Kỳ khởi xướng điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp vỏ viên nhộng cứng từ Việt Nam

Hoa Kỳ khởi xướng điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp vỏ viên nhộng cứng từ Việt Nam

Hoa Kỳ khởi xướng điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp với vỏ viên nhộng cứng nhập khẩu từ Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam.
Hoa Kỳ áp dụng biện pháp tự vệ toàn cầu với xơ sợi staple nhân tạo từ polyester

Hoa Kỳ áp dụng biện pháp tự vệ toàn cầu với xơ sợi staple nhân tạo từ polyester

Ngày 19/11, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) thông tin Hoa Kỳ áp dụng biện pháp tự vệ toàn cầu với sản phẩm xơ sợi staple nhân tạo từ polyester.

Tin cùng chuyên mục

Kinh nghiệm ứng phó điều tra phòng vệ thương mại từ ngành nhôm Việt Nam

Kinh nghiệm ứng phó điều tra phòng vệ thương mại từ ngành nhôm Việt Nam

Từ kinh nghiệm ứng phó điều tra phòng vệ thương mại của ngành nhôm Việt Nam, doanh nghiệp phải tập trung vào chất lượng thay vì giá để tránh bị điều tra.
Điện Biên sẽ sớm có cửa khẩu song phương A Pa Chải (Việt Nam) – Long Phú (Trung Quốc)

Điện Biên sẽ sớm có cửa khẩu song phương A Pa Chải (Việt Nam) – Long Phú (Trung Quốc)

cuối năm 2025 cửa khẩu A Pa Chải (Điện Biên – Việt Nam) và Long Phú (Vân Nam – Trung Quốc) sẽ đi vào hoạt động
Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội ứng phó điều tra phòng vệ thương mại

Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội ứng phó điều tra phòng vệ thương mại

Nhằm duy trì xuất khẩu, cần tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội ứng phó điều tra phòng vệ thương mại tại thị trường châu Á - châu Phi và châu Đại Dương.
Kết quả điều tra rà soát cuối kỳ áp dụng chống bán phá giá thép không gỉ cán nguội

Kết quả điều tra rà soát cuối kỳ áp dụng chống bán phá giá thép không gỉ cán nguội

Ngày 12/11, Bộ Công Thương ban hành quyết định về kết quả điều tra rà soát cuối kỳ áp dụng chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép không gỉ cán nguội.
Indonesia điều tra gia hạn áp thuế tự vệ toàn cầu đối với một số sản phẩm may mặc

Indonesia điều tra gia hạn áp thuế tự vệ toàn cầu đối với một số sản phẩm may mặc

Theo Cục Phòng vệ thương mại - Bộ Công Thương, Ủy ban Tự vệ Indonesia đã khởi xướng điều tra gia hạn áp thuế tự vệ toàn cầu đối với một số sản phẩm may mặc.
Doanh nghiệp phải sẵn sàng nguồn lực trước nguy cơ bị kiện phòng vệ thương mại tại thị trường Hoa Kỳ

Doanh nghiệp phải sẵn sàng nguồn lực trước nguy cơ bị kiện phòng vệ thương mại tại thị trường Hoa Kỳ

Xuất khẩu hàng hoá sang thị trường Hoa Kỳ, doanh nghiệp phải sẵn sàng các nguồn lực cần thiết trước các vụ kiện phòng vệ thương mại.
Malaysia điều tra rà soát hành chính thuế chống bán phá giá với thép không gỉ cán nguội

Malaysia điều tra rà soát hành chính thuế chống bán phá giá với thép không gỉ cán nguội

Bộ Thương mại và công nghiệp Malaysia thông báo khởi xướng điều tra rà soát hành chính lệnh áp thuế chống bán phá giá đối với thép không gỉ cán nguội.
Philippines khởi xướng điều tra tự vệ đối với sản phẩm xi măng nhập khẩu

Philippines khởi xướng điều tra tự vệ đối với sản phẩm xi măng nhập khẩu

Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương thông tin: Bộ Thương mại và Công nghiệp Philippines đã có thông báo khởi xướng điều tra tự vệ đối với xi măng nhập khẩu.
Lùi thời hạn nộp bản trả lời câu hỏi điều tra chống bán phá giá ván sợi gỗ

Lùi thời hạn nộp bản trả lời câu hỏi điều tra chống bán phá giá ván sợi gỗ

Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương thông báo lùi thời hạn nộp bản trả lời câu hỏi điều tra chống bán phá giá ván sợi gỗ từ Thái Lan, Trung Quốc.
Cảnh báo sớm: Doanh nghiệp không còn bị động trước các vụ điều tra phòng vệ thương mại

Cảnh báo sớm: Doanh nghiệp không còn bị động trước các vụ điều tra phòng vệ thương mại

Công tác cảnh báo sớm đã giúp cho doanh nghiệp chủ động hơn thay vì bị động khi bị điều tra phòng vệ thương mại mới có thông tin ban đầu.
Tránh bị điều tra phòng vệ thương mại: Doanh nghiệp phải cạnh tranh bằng chất lượng thay vì giá

Tránh bị điều tra phòng vệ thương mại: Doanh nghiệp phải cạnh tranh bằng chất lượng thay vì giá

Để tránh bị điều tra phòng vệ thương mại, theo ý kiến luật sư, doanh nghiệp Việt Nam nên tăng cường cạnh tranh bằng chất lượng thay vì cạnh tranh bằng giá.
Cục Phòng vệ thương mại tiếp nhận đề nghị miễn trừ chống bán phá giá thép hợp kim trước ngày 1/12

Cục Phòng vệ thương mại tiếp nhận đề nghị miễn trừ chống bán phá giá thép hợp kim trước ngày 1/12

Cục Phòng vệ thương mại tiếp nhận hồ sơ đề nghị miễn trừ áp dụng chống bán phá giá thép hợp kim hoặc không hợp kim được cán phẳng trước ngày 1/12/2024.
Gia hạn nộp bản trả lời điều tra chống bán phá giá đối với ván sợi gỗ

Gia hạn nộp bản trả lời điều tra chống bán phá giá đối với ván sợi gỗ

Cục Phòng vệ thương mại thông báo gia hạn nộp bản trả lời điều tra chống bán phá giá đối với ván sợi gỗ xuất xứ từ Thái Lan và Trung Quốc.
Hoa Kỳ khởi xướng điều tra kép chống bán phá giá, chống trợ cấp sản phẩm đúc bằng sợi từ Việt Nam

Hoa Kỳ khởi xướng điều tra kép chống bán phá giá, chống trợ cấp sản phẩm đúc bằng sợi từ Việt Nam

Theo Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương, Hoa Kỳ khởi xướng điều tra kép chống bán phá giá, chống trợ cấp với sản phẩm đúc bằng sợi nhập khẩu từ Việt Nam.
Điều tra phòng vệ thương mại hàng hoá xuất khẩu gia tăng: Chủ động biến nguy thành cơ

Điều tra phòng vệ thương mại hàng hoá xuất khẩu gia tăng: Chủ động biến nguy thành cơ

Số vụ việc điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng hoá xuất khẩu Việt Nam gia tăng, theo đó, doanh nghiệp cần tăng cường ứng phó để biến nguy thành cơ.
Ngày mai (1/11): Tọa đàm

Ngày mai (1/11): Tọa đàm 'Chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, duy trì dòng chảy xuất khẩu hàng hoá'

Ngày mai (1/11), Báo Công Thương tổ chức Tọa đàm 'Chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, duy trì dòng chảy xuất khẩu hàng hoá bền vững'.
Hoa Kỳ không áp thuế chống bán phá giá đối với nhôm đùn ép nhập khẩu từ Việt Nam

Hoa Kỳ không áp thuế chống bán phá giá đối với nhôm đùn ép nhập khẩu từ Việt Nam

Theo thông tin từ Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương, Hoa Kỳ không áp thuế chống bán phá giá đối với nhôm đùn ép nhập khẩu từ Việt Nam.
Bà Rịa – Vũng Tàu: Nâng cao năng lực phòng vệ thương mại cho doanh nghiệp

Bà Rịa – Vũng Tàu: Nâng cao năng lực phòng vệ thương mại cho doanh nghiệp

Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp tổ chức Hội nghị tập huấn "Các biện pháp phòng vệ thương mại trong bối cảnh hội nhập quốc tế" cho doanh nghiệp.
Hoa Kỳ nhận hồ sơ đề nghị điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp vỏ viên nhộng cứng

Hoa Kỳ nhận hồ sơ đề nghị điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp vỏ viên nhộng cứng

Hoa Kỳ nhận hồ sơ đề nghị điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm vỏ viên nhộng cứng nhập khẩu từ Việt Nam.
Nâng cao năng lực ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại

Nâng cao năng lực ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại

Ngày 12/11, tại Hà Nội sẽ diễn ra hội thảo Thúc đẩy tiềm năng xuất khẩu hàng hóa và nâng cao năng lực ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động