Phong tục Tết xưa: “Tắm tất niên” với cây mùi già
Có một phong tục đẹp của người dân ở nhiều tỉnh, thành miền Bắc là vào ngày 30 Tết, rất nhiều người đi chợ mua sắm Tết đều chọn cho mình một bó cây mùi già dùng để nấu nước tắm.
| Những bó mùi già theo các bà, các cô đi khắp các phiên chợ ngày Tết |
Phong tục ấy được gọi là “tắm tất niên” bằng cây mùi già đã ra hoa kết trái nhằm tẩy trần những vướng bụi trong năm cũ để chào đón một năm mới mạnh khỏe, may mắn, an lành...
Chẳng ai biết tục tắm bằng cây mùi già có từ bao giờ, chỉ biết cứ mỗi độ chuẩn bị đón Tết Nguyên đán là những chiếc xe đạp, xe máy đầy ắp mùi già lại xuất hiện trong các phiên chợ Tết ở làng quê và nhiều ngõ ngách nơi phố thị. Mùi già chỉ bán trong những buổi chợ cuối năm cho nên cứ thấy mùi già là thấy Tết. Người đi chợ ai cũng nhanh tay mua một vài nắm, cả người bán lẫn người mua đều vui vẻ, không mặc cả, không thêm bớt.
Để nấu nước tắm, cây Mùi già mua về phải rửa sạch bụi đất nhưng chú ý không để giập nát lá, rồi cho vào nồi nước đun sôi. Chỉ cần hai bó mùi già nho nhỏ thì khi nồi nước sôi đã bốc hương thơm lừng, ấm áp, tinh khiết, nhẹ nhàng lan tỏa khắp nhà.
Theo quan niệm dân gian, khi tắm thứ nước lá mùi này, mọi vận đen đủi, buồn phiền lo lắng trong năm cũ được gột bỏ, sẵn sàng bắt đầu một năm mới với những điều tươi mới, may mắn hơn.
Bên cạnh đó, hương thơm của lá mùi khi được đun lên bám vào những vật dụng trong nhà, vương vấn trên người sau khi tắm còn giúp tinh thần mọi thành viên trong gia đình luôn phấn chấn vào những ngày đầu năm mới…
Những bó mùi già theo các bà, các cô đi khắp các phiên chợ ngày Tết. Góc chợ nào có người bán mùi già là thơm lừng cả khu chợ. Cây mùi được chọn để nấu nước tắm phải là loại mùi già đã trổ hoa, kết trái, thân cây đã chuyển từ màu xanh sang nâu tía thì khi đun lên mới cho mùi thơm ngan ngát, cay cay, rất riêng biệt chứ không nồng. Chỉ cần 2 bó nho nhỏ nồi nước mùi đã thơm lừng cả nhà. Mọi bận rộn, hối hả dường như được lắng lại, không gian ấm áp, tinh khiết, nhẹ nhàng.
Vào những ngày cuối năm tất bật háo hức chờ Tết đến, chẳng có gì xao xuyến hơn hương thơm của lá mùi già thanh tao mà ấm áp báo hiệu ngày Tết đã đến rồi.