Phía sau “thủ phủ” khoáng sản lớn nhất Bắc Trung bộ- Bài 2: Nhiều chính sách bất cập từ khai thác khoáng sản

“Thủ phủ” khoáng sản Quỳ Hợp đang chịu quá nhiều hệ lụy từ khai thác khoáng sản. Trong khi đó, các nguồn thu từ hoạt động này lại không được điều tiết đúng mức

Bất cập điều tiết nguồn thu

Mỗi năm hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn huyện Quỳ Hợp nộp vào ngân sách nhà nước khoảng 300 - 350 tỷ đồng, ngoài ra tỉnh Nghệ An giao cho địa phương thu thêm từ hoạt động này. Trong đó riêng số tiền thu được mỗi năm từ việc cấp quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn Quỳ Hợp lên đến trên dưới hàng chục tỷ đồng. Tuy nhiên, toàn bộ số tiền này, Uỷ ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã đưa vào cân đối ngân sách tại Quyết định số 77/2016/QĐ-UBND ngày 10/12/2016 và Quyết định số 50/2018/QĐ-UBND ngày 17/12/2018.

Bài 2: Nhiều chính sách bất cập từ khai thác khoáng sản
Nước sông Nậm Tôn ở xã Liên Hợp, huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) có màu đỏ đậm, bùn lỏng tích tụ rất dày

Theo quy định tại Điều 12, Nghị định số 203/2013/NĐ-CP ngày 28/11/2013 của Chính phủ cũng nêu rõ: “Tiền cấp quyền khai thác khoáng sản thực hiện nộp 70% cho ngân sách trung ương, 30% cho ngân sách địa phương, đối với Giấy phép do Trung ương cấp; 100% cho ngân sách địa phương, đối với Giấy phép do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp”. Theo đó, đối với các giấy phép khai thác khoáng sản do Trung ương cấp: Ngân sách Trung ương 70%; Ngân sách tỉnh 30%. Đối với giấy phép khai thác khoáng sản do tỉnh cấp: ngân sách tỉnh 50%; ngân sách huyện 40%; ngân sách xã 10%.

Nghị đinh 203/2013/NĐ-CP và Luật Khoáng sản cũng quy định rõ về tiền cấp quyền và tiền trúng đấu giá phải phân bổ lại cho địa phương nơi có khoáng sản (xã, huyện) để phát triển kinh tế và Nghị định 164/2016/NĐ-CP quy định tiền phí bảo vệ môi trường được phân bổ cho địa phương khắc phục hậu quả môi trường do hoạt động khai khoáng gây ra, nhưng địa phương hiện nay hòa chung các khoản trên vào ngân sách địa phương và chi theo Luật Ngân sách gây mâu thuẫn với Luật Khoáng sản quy định.

Tuy nhiên theo ghi nhân của phóng viên, trên thực tế ở những nơi đang có hoạt động khai thác khoáng sản thì cấp xã chưa thực sự nhận được phân bổ từ nguồn thu này. Bên cạnh đó, tiền xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động khai thác khoáng sản và bảo vệ môi trường phải nộp 100% vào ngân sách Nhà nước theo các quyết định của UBND tỉnh Nghệ An. Vì vậy, huyện và xã không được sử dụng khoản này vào công tác quản lý nhà nước và bảo vệ môi trường.

Đơn cử tại xã Châu Hồng có hoạt động khoáng sản nhiều nhất nhì huyện Quỳ Hợp với 13 doanh nghiệp với 12 mỏ đang hoạt động. Trao đổi với phóng viên báo Công Thương ông Trương Văn Hoá - Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Châu hồng cho biết, “ở đây người dân địa phương trực tiếp hứng chịu ảnh hưởng từ các hoạt động khai thác khoáng sản nhưng trên thực tế không được hưởng gì từ phí bảo vệ môi trường và nguồn thu nào từ hoạt động khai thác này” - ông Trương Văn Hóa thông tin.

Về vấn đề này ông Nguyễn Đình Tùng - Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện Quỳ Hợp cho hay, điều này đồng nghĩa với việc huyện và xã không được hưởng nguồn thu từ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản. Số tiền nêu trên đã nằm trong mục chi thường xuyên, huyện và xã không thể sử dụng để chi hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội theo quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước và Luật Khoáng sản năm 2010. “Đây là vấn đề bất cập, gây khó khăn, thiếu thốn cho huyện và xã, nơi có hoạt động khai thác khoáng sản. Việc điều tiết ngân sách trên chưa đúng với quy định của Luật và Nghị định”, ông Tùng nói.

Đừng để “quýt làm, cam chịu”

Quỳ Hợp là một huyện miền núi của tỉnh Nghệ An, người dân ở đây phần lớn là dân tộc thiểu số. Dù là huyện rất giàu tài nguyên khoáng sản nhưng Quỳ Hợp đang chịu quá nhiều hệ lụy từ hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản gây ra. Khiến cho đời sống của người dân ở đây vẫn còn nhiều khó khăn. Đến nay, vẫn có hơn 15,41% hộ gia đình ở huyện Quỳ Hợp là hộ nghèo và 16,11% là hộ cận nghèo.

Bài 2: Nhiều chính sách bất cập từ khai thác khoáng sản
Mỏ quặng Thung Lùn ở xã Châu Hồng đang bị tạm ngừng khai thác

Thực trạng, Bộ cấp phép, tỉnh cấp phép, doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn được hưởng lợi, nhưng chính quyền cấp huyện, xã là một trong những đơn vị chịu trách nhiệm đầu tiên trong quản lý khai thác khoáng sản trên địa bàn.

Việc chính quyền huyện Quỳ Hợp nhiều lần khẳng định tình trạng ô nhiễm sông Nậm Tôn có nguyên nhân từ hoạt động khai thác khoáng sản. Tuy nhiên công tác kiểm tra, phát hiện gặp nhiều khó khăn, do năng lực cũng như phương tiện không đầy đủ. Việc sông Nậm Tôn bị bức tử làm đảo lộn cuộc sống của hàng nghìn hộ dân đang đặt ra câu hỏi về trách nhiệm trong công tác quản lý?.

Theo lãnh đạo Uỷ ban nhân dân huyện Quỳ Hợp, để làm rõ nguyên nhân và xử lý tình trạng gây nước đổi màu ở sông Nậm Tôn, Uỷ ban nhân dân huyện đã nhiều lần làm việc với các xã Châu Hồng, Châu Tiến, Châu Thành, Liên Hợp.

Tuy nhiên qua kiểm tra các tổ chức, cá nhân khai thác quặng thiếc theo hình thức lộ thiên không phát hiện tình trạng xả nước thải đục ra sông. Riêng đối với các đơn vị khai thác quặng thiếc theo hình thức hầm lò, báo cáo đánh giá tác động môi trường có nhiều nội dung phức tạp, Uỷ ban nhân dân huyện không có đủ phương tiện kỹ thuật và chuyên môn để kiểm tra các tổ chức khai thác quặng thiếc hầm lò. Mặt khác, các vị trí khai thác thiếc hầm lò có các hang cát tơ chảy xuyên qua nhiều dãy núi đá sau đó mới chảy ra sông Nậm Tôn nên rất khó khăn trong việc xác định nguồn thải gây ô nhiễm.

Ông Trần Đức Lợi, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân huyện Quỳ Hợp cũng cho biết, hiện nay trên địa bàn xã Châu Tiến, Châu Hồng, một số doanh nghiệp được cấp phép khai thác quặng thiếc có tình trạng xả nước thải gây đục sông Nậm Tôn. Uỷ ban nhân dân huyện đã nhiều lần kiểm tra nhưng chưa xác định được tổ chức, cá nhân gây ra.

Từ những con số biết nói được các lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An tiến hành kiểm tra, xử lý đã cho thấy phần nào thực trạng khai thác khoáng sản. Cụ thể trong năm 2021 đã khởi tố, xử lý hình sự 22 vụ, 29 đối tượng phạm tội trong lĩnh này. Trong đó, Cảnh sát môi trường - Công an tỉnh Nghệ An đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 1.466 vụ với 1.530 đối tượng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Mới đây nhất, ngày 20/5, Uỷ ban nhân dân tỉnh Nghệ An ra quyết định xử phạt với tổng số tiền hơn 276 triệu đồng đối với Công ty cổ phần Tân Hoàng Khang ở thị trấn Quỳ Hợp. Cụ thể, công ty này bị xử phạt vì đã lấn chiếm đất nông nghiệp và không thực hiện đúng một trong các nội dung của quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường... tại xã Châu Hồng.

Qua đó có thể thấy, đối với hoạt động khai thác, chế biến quặng thiếc, việc xả nước thải trực tiếp vào môi trường, ảnh hưởng đến các sông, suối gây bức xúc cho người dân. Thế nhưng các cơ quan chức năng dường như đang quá xem nhẹ vấn đề này. Trước hàng loạt những hệ lụy, nhất là về vấn đề liên quan đến môi trường thì người dân địa phương đang hàng giờ, hàng ngày hứng chịu. Khiến dư luận luôn đặt ra câu hỏi không biết đến khi nào người dân mới thoát khỏi cảnh “quýt làm, cam chịu”?

Hoàng Trinh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Nghệ An

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Bà Rịa - Vũng Tàu: Phát hiện người đàn ông cất giấu hơn 20kg nghi là ma túy

Bà Rịa - Vũng Tàu: Phát hiện người đàn ông cất giấu hơn 20kg nghi là ma túy

Phát hiện bao tải chứa hơn 20kg nghi là ma túy nhưng T. không trình báo với cơ quan chức năng mà giấu đi với ý định bán kiếm lời.
Lâm Đồng: Bắt đối tượng cho vay lãi nặng hơn 900%/năm

Lâm Đồng: Bắt đối tượng cho vay lãi nặng hơn 900%/năm

Công an huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) vừa ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam đối với Lê Anh Giang để điều tra về hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.
Quảng Nam: Thanh tra chỉ ra nhiều sai phạm liên quan đến Công ty AIC

Quảng Nam: Thanh tra chỉ ra nhiều sai phạm liên quan đến Công ty AIC

Thanh tra tỉnh Quảng Nam chỉ ra nhiều sai phạm thuộc các gói thầu giáo dục, y tế do Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) thực hiện.
TP. Hồ Chí Minh: Triệt phá tụ điểm có trai đẹp phục vụ quý bà ở quận 1, thu lợi 10 tỷ/tháng

TP. Hồ Chí Minh: Triệt phá tụ điểm có trai đẹp phục vụ quý bà ở quận 1, thu lợi 10 tỷ/tháng

Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an TP. Hồ Chí Minh vừa triệt phá tụ điểm ăn chơi, truỵ lạc trên địa bàn, các đối tượng thu lợi khoảng 10 tỷ đồng/tháng.
Vụ mất 58 tỷ đồng trong tài khoản MSB: Bắt Giám đốc chi nhánh Thanh Xuân

Vụ mất 58 tỷ đồng trong tài khoản MSB: Bắt Giám đốc chi nhánh Thanh Xuân

Bùi Thị Hoài Anh, Giám đốc Ngân hàng MSB chi nhánh Thanh Xuân, đã lừa đảo 8 bị hại với số tiền 338 tỷ đồng.

Tin cùng chuyên mục

Đồng Nai: Chia sẻ thông tin sai sự thật, bị phạt 7,5 triệu đồng

Đồng Nai: Chia sẻ thông tin sai sự thật, bị phạt 7,5 triệu đồng

Công an tỉnh Đồng Nai đã xử phạt ông L.X.T số tiền 7,5 triệu đồng vì cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật lên không gian mạng.
TP. Hồ Chí Minh: Chủ tịch HĐQT Trường quốc tế AISVN bị cấm xuất cảnh

TP. Hồ Chí Minh: Chủ tịch HĐQT Trường quốc tế AISVN bị cấm xuất cảnh

Hiện cơ quan chức năng TP. Hồ Chí Minh thực hiện biện pháp cấm xuất cảnh đối với bà Nguyễn Thị Út Em - Chủ tịch hội đồng trường Trường quốc tế AISVN do nợ thuế.
Công an Hà Nội thông tin vụ lừa đảo liên quan đến tài khoản "Huấn Hoa Hồng"

Công an Hà Nội thông tin vụ lừa đảo liên quan đến tài khoản "Huấn Hoa Hồng"

Hiện Công an TP. Hà Nội đang tiếp tục điều tra, mở rộng vụ án lừa đảo liên quan tới tài khoản mạng xã hội có tên "Huấn Hoa Hồng".
Vĩnh Long: Tìm nạn nhân trong vụ lừa đảo xảy ra tại cửa hàng vàng bạc Huỳnh Thắng

Vĩnh Long: Tìm nạn nhân trong vụ lừa đảo xảy ra tại cửa hàng vàng bạc Huỳnh Thắng

Công an tỉnh Vĩnh Long đang tìm nạn nhân trong vụ án chủ cửa hàng vàng Huỳnh Thắng (huyện Long Hồ) lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền trên 35 tỷ đồng.
Vụ Hậu “pháo”: Bắt Phó Bí thư Vĩnh Phúc và nguyên Bí thư Quảng Ngãi

Vụ Hậu “pháo”: Bắt Phó Bí thư Vĩnh Phúc và nguyên Bí thư Quảng Ngãi

Liên quan tới vụ Hậu “pháo”, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã bắt Phó Bí thư Vĩnh Phúc Phạm Hoàng Anh và nguyên Bí thư Quảng Ngãi Lê Viết Chữ.
Chủ tịch Tân Hoàng Minh Đỗ Anh Dũng bị tuyên phạt 8 năm tù

Chủ tịch Tân Hoàng Minh Đỗ Anh Dũng bị tuyên phạt 8 năm tù

Bị cáo Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh bị tòa tuyên phạt 8 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Đề nghị truy tố 254 bị can trong đại án đăng kiểm

Đề nghị truy tố 254 bị can trong đại án đăng kiểm

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hồ Chí Minh đã hoàn tất điều tra, chuyển hồ sơ đề nghị truy tố 254 bị can có sai phạm trong lĩnh vực đăng kiểm.
Đắk Lắk: Khởi tố 2 đối tượng múc đất tại dự án đường cao tốc đi bán

Đắk Lắk: Khởi tố 2 đối tượng múc đất tại dự án đường cao tốc đi bán

Công an huyện Krông Pắk (Đắk Lắk) đã ra quyết định khởi tố 2 đối tượng về hành vi đưa hối lộ và nhận hối lộ liên quan đến việc múc đất tại dự án cao tốc đi bán.
Nhức nhối mua bán hóa đơn trái phép trên mạng: Bộ Tài chính liệu có bó tay?

Nhức nhối mua bán hóa đơn trái phép trên mạng: Bộ Tài chính liệu có bó tay?

Tình trạng mua bán trái phép hóa đơn diễn ra ngày một nhiều, công khai trên mạng xã hội, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.
Đồng Tháp: Công khai danh sách 6 đơn vị nợ 8,5 tỷ đồng tiền thuế

Đồng Tháp: Công khai danh sách 6 đơn vị nợ 8,5 tỷ đồng tiền thuế

Cục Thuế tỉnh Đồng Tháp vừa có thông báo công khai danh sách 6 người nộp thuế nợ tiền thuế đến thời điểm 21/3/2024, với số tiền hơn 8,5 tỷ đồng.
Đã bắt được kẻ dùng tài khoản Huấn Hoa Hồng để lừa đảo

Đã bắt được kẻ dùng tài khoản Huấn Hoa Hồng để lừa đảo

Công an tỉnh Lạng Sơn vừa khởi tố đối tượng thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng thông qua việc giả danh Bùi Xuân Huấn, tức Huấn Hoa Hồng.
TP. Hồ Chí Minh: Phòng khám đa khoa Hà Đô bị tước giấy phép 4 tháng

TP. Hồ Chí Minh: Phòng khám đa khoa Hà Đô bị tước giấy phép 4 tháng

Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh vừa ra quyết định xử phạt 144 triệu đồng, tước giấy phép hoạt động 4 tháng đối với Phòng khám đa khoa Hà Đô do có nhiều sai phạm.
Đắk Nông: Cặp đôi có hàng chục tiền án cạy cửa tiệm vàng, “khoắng” nhiều tài sản

Đắk Nông: Cặp đôi có hàng chục tiền án cạy cửa tiệm vàng, “khoắng” nhiều tài sản

Chiều 26/3, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Nông đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam 2 đối tượng về hành vi trộm cắp tài sản.
TP. Hồ Chí Minh: Chi tiết lịch xét xử 3 cha con ông Trần Quí Thanh

TP. Hồ Chí Minh: Chi tiết lịch xét xử 3 cha con ông Trần Quí Thanh

Toà án nhân dân TP. Hồ Chí Minh sắp mở phiên toà xét xử sơ thẩm 3 cha con ông Trần Quí Thanh về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".
Bộ Công an: Vụ án Tập đoàn Phúc Sơn là một dạng tội phạm mới

Bộ Công an: Vụ án Tập đoàn Phúc Sơn là một dạng tội phạm mới

Theo Bộ Công an, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn dựa vào mối quan hệ thân quen để chi phối chính quyền cơ sở.
Lào Cai: Hợp tác xã Việt Hoàng bị cưỡng chế thuế

Lào Cai: Hợp tác xã Việt Hoàng bị cưỡng chế thuế

Nợ thuế hơn 2,6 tỷ đồng quá hạn, Hợp tác xã Việt Hoàng (Lào Cai) bị cưỡng chế thuế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản tại 2 ngân hàng.
Lào Cai: Bắt đối tượng trồng gần 800 cây thuốc phiện trong vườn rau cải

Lào Cai: Bắt đối tượng trồng gần 800 cây thuốc phiện trong vườn rau cải

Công an huyện Si Ma Cai (Lào Cai) phát hiện, bắt quả tang đối tượng trồng trái phép gần 800 cây thuốc phiện xen lẫn trong vườn rau cải.
Lâm Đồng: Lấy trộm 5,4 cây vàng rồi đem cất giấu trong vườn cà phê

Lâm Đồng: Lấy trộm 5,4 cây vàng rồi đem cất giấu trong vườn cà phê

Lợi dụng lúc chủ nhà đi vắng, đối tượng K’Bỏi (trú tại huyện Bảo Lâm, Lâm Đồng) đã đột nhập lấy trộm 5,4 cây vàng rồi đem về chôn giấu trong vườn cà phê.
TP. Hồ Chí Minh: Danh sách 185 doanh nghiệp nợ thuế hơn 3.300 tỷ đồng

TP. Hồ Chí Minh: Danh sách 185 doanh nghiệp nợ thuế hơn 3.300 tỷ đồng

Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh vừa công khai danh sách 185 doanh nghiệp nợ thuế trong đợt tháng 2/2024, với tổng số tiền nợ thuế hơn 3.300 tỷ đồng.
Shark Thủy bị bắt, bị hại làm sao để đòi lại tiền?

Shark Thủy bị bắt, bị hại làm sao để đòi lại tiền?

Theo luật sư, để bảo vệ quyền lợi của mình, những người mua cổ phần của công ty Shark Thủy hiện còn dư nợ cần cung cấp hồ sơ, tài liệu để phục vụ điều tra.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động