Phát triển cây mắc ca: Chậm mà chắc

Giống quyết định chất lượng

Sau hơn 20 năm được đưa vào nghiên cứu khảo nghiệm ở một số địa bàn cho phép và 3 năm đưa vào nghiên cứu xây dựng quy hoạch, đến nay, cây mắc ca vẫn nhận được nhiều luồng thông tin đa chiều về phát triển tại Việt Nam. Khẳng định hiệu quả kinh tế của cây mắc ca, nhiều chuyên gia cho rằng, mắc ca là cây trồng có giá trị kinh tế cao nhưng đòi hỏi các yêu cầu về giống và áp dụng trình độ công nghệ hiện đại trong khâu thu hoạch, chế biến sâu…

Ông Jolyon Burnett - Chủ tịch Hội mắc ca Úc - chia sẻ, Việt Nam đã lựa chọn thời điểm phù hợp để bước chân vào ngành hàng hạt - là ngành hàng đang tăng trưởng rất mạnh và có mức kỷ lục về giá. Xu hướng tiêu dùng của người dân với các loại hạt giàu dinh dưỡng ngày càng tăng. Hạt mắc ca đang trong tình trạng cầu lớn hơn cung. Tuy nhiên, Việt Nam cần kiểm soát chặt giống mắc ca, vì cây mắc ca cho thu hoạch trong 40 năm, chất lượng hạt mắc ca phụ thuộc hoàn toàn vào giống, không phải nhờ công nghệ chế biến.

Đồng tình với ý kiến trên, ông Hà Huy Thịnh- Viện trưởng Viện nghiên cứu giống cây trồng nông nghiệp - nhấn mạnh, yếu tố giống rất quan trọng đối với trồng cây mắc ca. Nếu giống không chuẩn sẽ khiến cho số lượng, chất lượng hạt thấp, thậm chí không cho hạt. Ông Thịnh cho biết, hiện nhiều nơi trồng mắc ca theo phong trào đã dẫn đến những thiệt hại về kinh tế.

Theo ông Nguyễn Trí Ngọc - Phó chủ tịch Thường trực Tổng hội nông nghiệp Việt Nam, muốn phát triển mắc ca thì ngay từ đầu phải quan tâm đến chất lượng. Trước tiên là khâu trồng trọt, trong đó, khâu giống mang ý nghĩa quyết định. Khi có sản phẩm, cần tính đến việc tiêu thụ ở đâu, hiệu quả kinh tế mang lại của mắc ca so với các cây trồng khác như thế nào?

Không để doanh nghiệp và người trồng gặp rủi ro

Khẳng định mắc ca có thể trồng ở Việt Nam trên một phạm vi không nhỏ, tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn cho biết, quan điểm của ngành nông nghiệp là cần thận trọng và xem xét kỹ lưỡng trong phát triển cây mắc ca. Việc quy hoạch phải đặt trong quy hoạch ngành hàng chứ không chỉ đơn thuần là quy hoạch trồng cây, không để doanh nghiệp và người trồng mắc ca phải chịu rủi ro. Cần hướng dẫn nông dân trồng mắc ca ở những nơi đã khảo nghiệm thành công hoặc có điều kiện tương tự, không triển khai trồng trong các khu vực chưa được trồng khảo nghiệm và khẳng định hiệu quả.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn, muốn phát triển cây mắc ca tốt, nhất thiết phải gắn với chế biến và bảo quản, bảo đảm theo đúng tiêu chuẩn quốc tế: hạt mắc ca từ khi thu hái trong vòng 24 giờ phải đưa vào chế biến tách vỏ, sau tách vỏ 3 giờ phải đưa vào sấy, tiếp đó phải được bảo quản trong kho đặc biệt dưới 160OC, và bảo đảm giữ độ ẩm của hạt sau khi sấy không quá 10%. Những yêu cầu này đòi hỏi cần có sự liên kết giữa doanh nghiệp và người trồng. Nếu không giải quyết tốt khâu bảo quản, chế biến thì sẽ lặp lại bài học của Nam Phi và Kenya, sản xuất với sản lượng cao hơn Úc nhưng thu nhập chỉ bằng một nửa. Hiện Bộ NN&PTNTchỉ công nhận 10 giống đủ điều kiện để trồng, đồng thời khuyến cáo nông dân chỉ trồng mắc ca trên vùng đất và 10 loại giống đã khảo nghiệm.