OCOP Nghệ An: Tạo dấu ấn từ chất lượng, bản sắc đến mở rộng thị trường

Ông Lê Văn Lương, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An trao đổi với phóng viên Báo Công Thương về việc triển khai chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh. 

 Những kết quả nổi bật

- Xin ông cho biết một số kết quả nổi bật trong triển khai chương trình OCOP tại Nghệ An thời gian qua?

Ông Lê Văn Lương: Nghệ An là tỉnh đứng top đầu cả nước về số lượng sản phẩm đạt hạng sao được công nhận. Toàn tỉnh hiện có 684 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó, có 3 sản phẩm đạt hạng 5 sao, 43 sản phẩm đạt hạng 4 sao, 638 sản phẩm đạt hạng 3 sao. Hiện, Tổ tư vấn đã trình Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP năm 2025, dự kiến sẽ có thêm 65 sản mới, đưa tổng số sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao trở lên ở Nghệ An lên 749 sản phẩm.

Nghệ An hiện có hơn 40 sản phẩm OCOP được xuất khẩu ra thị trường quốc tế như châu Âu, Nhật Bản, Trung Quốc…; hơn 300 sản phẩm OCOP được giới thiệu, bán trên các sản thương mại điện tử. Nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh đã hình thành các chuỗi liên kết từ sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm bền vững.

Tác động của Cchương trình OCOPđến kinh tế nông thôn rất rõ rệt. Trước hết, chương trình đã khơi dậy được tiềm năng, thế mạnh của các địa phương về sản phẩm đặc sản, ngành nghề nông thôn gắn với lợi thế về điều kiện sản xuất, vùng nguyên liệu và văn hóa truyền thống để gia tăng giá trị sản phẩm OCOP. Thông qua chương trình OCOP, đã giúp các chủ thể đổi mới mạnh mẽ tư duy sản xuất theo hướng hàng hóa, hoàn thiện bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc, quan tâm đến chứng nhận chất lượng, quảng bá sản phẩm… Qua đó, giúp gia tăng giá trị sản phẩm địa phương, tạo thêm hàng nghìn việc làm và nâng cao thu nhập cho hàng nghìn người dân. Nhiều mô hình đã cho thấy khả năng ứng dụng khoa học - công nghệ vào chế biến sâu, bảo quản, đồng thời tăng năng suất, chất lượng sản phẩm. Mặt khác, việc gắn sản phẩm với văn hóa bản địa và du lịch cộng đồng cũng tạo ra giá trị lan tỏa lớn, thúc đẩy phát triển tổng thể ở nông thôn.

- Theo ông, đâu là yếu tố then chốt giúp sản phẩm OCOP của tỉnh Nghệ An tạo được dấu ấn trên thị trường, mở rộng kênh tiêu thụ trong nước cũng như hướng tới xuất khẩu?

Ông Lê Văn Lương:Theo tôi, yếu tố then chốt giúp sản phẩm OCOP của tỉnh Nghệ An tạo được dấu ấn trên thị trường, mở rộng kênh tiêu thụ trong nước và hướng tới xuất khẩu chính là sự kết hợp đồng bộ giữa chất lượng sản phẩm - xây dựng thương hiệu - liên kết thị trường, trong đó chất lượng và bản sắc địa phương đóng vai trò nền tảng. Cụ thể:

Thứ nhất, xây dựng thương hiệu gắn với bản sắc địa phương.Nghệ An là tỉnh có địa bàn rộng, địa hình đa dạng, tập quán sản xuất lâu đời, đặc biệt có sự phong phú về tài nguyên bản địa và văn hóa ẩm thực. Đây là điều kiện thuận lợi để xây dựng các sản phẩm OCOP mang bản sắc vùng miền rõ nét, từ vùng đồng bằng ven biển cho đến miền núi cao. Nhờ vậy, sản phẩm OCOP Nghệ An rất đa dạng, bao gồm thực phẩm chế biến, đồ uống, thảo dược, sản phẩm thủ công mỹ nghệ...,giúp nâng cao giá trị, tạo sự khác biệt và ghi dấu ấn bền vững trên thị trường.

Thứ hai,chất lượng sản phẩm ổn định, đáp ứng tiêu chuẩn. Chúng tôi xác định, sản phẩm OCOP muốn đứng vững trên thị trường phải được sản xuất từ vùng nguyên liệu rõ ràng. Sản phẩm phải có tính đặc trưng, có chất lượng đảm bảo, đáp ứng các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và từng bước tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế. Vì vậy, trong thời gian qua, tỉnh và các địa phương cũng như các chủ thể có sản phẩm OCOP đã quan tâm đến phát triển vùng nguyên liệu, gắn với mã vùng trồng, kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc, phù hợp với xu hướng sản xuất an toàn, bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên, bảo tồn đa dạng sinh học; khuyến khích, hỗ trợ các chủ thể OCOP sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, Global GAP, HACCP… Bên cạnh đó, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ trong khâu chế biến, bảo quản sau thu hoạch cho nông sản nhằm nâng cao chất lượng, giá trị và tăng tính cạnh tranh trên thị trường. Nhờ đó, sản phẩm OCOP tỉnh Nghệ An cơ bản đảm bảo chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn.

Thứ ba, phát triển kênh tiêu thụ đa dạng, hiện đại. Bên cạnh kênh phân phối truyền thống, các chủ thể có sản phẩm OCOP đã đẩy mạnh kết nối với hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng đặc sản, sàn thương mại điện tử và các nền tảng số. Đồng thời, tận dụng các hội chợ, triển lãm, chương trình xúc tiến thương mại trong và ngoài nước để mở rộng thị trường và tìm kiếm đối tác xuất khẩu. 

Nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm

- Thời gian tới, tỉnh Nghệ An triển khai những giải pháp trọng tâm nào để nâng cao chất lượng, giá trị và tính bền vững của các sản phẩm OCOP, thưa ông?

Ông Lê Văn Lương:Đểchương trình OCOP tỉnh Nghệ An nâng cao chất lượng, giá trị và phát triển bền vững trong thời gian tới, chúng tôi đặt ra một sốgiải pháp trọng tâm trong thời gian

Thứ nhất, trên cơ sở định hướng của Trung ương và thực tiễn ở Nghệ An, xây dựng đề án/kế hoạch phát triển các sản phẩm OCOP tỉnh Nghệ An giai đoạn 2026 - 2030. Qua đó, để đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cần triển khai trong giai đoạn tới. Đồng thời, xem xét để tham mưu trình HĐND tỉnh ban hành chính sách mới nhằm thúc đẩy phát triển các sản phẩm nông sảnchủ lực của tỉnh và sản phẩm OCOP, trong đó sẽ quan tâm đến chính sáchphát triển vùng nguyên liệu, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, hỗ trợ máy móc, thiết bị, xúc tiến thương mại, hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm, chỉ dẫn địa lý… Ưu tiên hỗ trợ cho các chủ thể là các hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp nhỏ và vừa, trang trại và hộ sản xuất có đăng ký kinh doanh trên địa bàn các xã, thôn đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiếu số và miền núi.

Thứ hai, phát triển sản phẩm OCOP theo hướng chất lượng, đặc trưng, đa giá trị, thân thiện với môi trường, gắn với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong chế biến, khai thác tiềm năng, lợi thế và giá trị văn hóa địa phương; xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường và thúc đẩy sản phẩm OCOP xanh.

Thứ ba, khuyến khích các chủ thể có sản phẩm OCOP duy trì và nâng cao chất lượng các sản phẩm đạt hạng sao, cải tiến mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong việc xúc tiến thương mại, mở rộng tiêu thụ sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử giúp xây dựng thương hiệu, quảng bá, giới thiệu và mở rộng thị trường cho các sản phẩm OCOP.

Thứ tư, tăng cường công tác giám sát sau công nhận sản phẩm OCOP để kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm, giữ gìn và nâng cao uy tín cũng như xây dựng thương hiệu của sản phẩm OCOP trong lòng người tiêu dùng; xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm.

- Xin cảm ơn ông!

Một số sản phẩm OCOP nổi bật của tỉnh Nghệ An: cam Vinh, trà sen Quê Bác, giò me Nam Nghĩa, tương Nam Đàn, sắn dây Nam Đàn, nhút Thanh Chương, hải sản Biển Quỳnh, nước mắm Cửa Hội, bánh đa Đô Lương, chè gay Cao Sơn, hương trầm Quỳ Châu, lạc Diễn Châu, bò giàng Kỳ Sơn...