Nvidia và cuộc đua chiến lược giữa các tập đoàn công nghệ toàn cầu

Vai trò trung tâm trong hệ sinh thái AI

Thị trường chứng khoán toàn cầu một lần nữa chứng kiến một dấu mốc lịch sử khi Nvidia, nhà sản xuất chip AI hàng đầu thế giới, tiến sát ngưỡng vốn hóa 4.000 tỷ USD, mức chưa từng có đối với một công ty công nghệ. 

Trong phiên giao dịch hôm 3/7, cổ phiếu Nvidia có thời điểm tăng tới 2,4%, đưa giá trị thị trường chạm mốc 3.920 tỷ USD, vượt qua cả kỷ lục đóng cửa của Apple hồi cuối năm ngoái. Sự vươn lên của Nvidia không đơn thuần là kết quả của sức mạnh phần cứng, mà là minh chứng cho vị thế trung tâm mà hãng này đang nắm giữ trong cuộc đua AI toàn cầu. 

Với dòng chip H100 và mới đây là B200 và GB200, Nvidia đã và đang cung cấp năng lực tính toán cốt lõi cho các mô hình ngôn ngữ lớn, từ GPT của OpenAI, Gemini của Google đến Claude của Anthropic. Trong khi nhiều hãng công nghệ phát triển mô hình AI riêng, gần như tất cả vẫn đang phụ thuộc vào chip đồ họa và phần mềm CUDA của Nvidia để vận hành.

Theo giới phân tích, không có công ty nào khác vừa cung cấp phần cứng, vừa xây dựng nền tảng phần mềm toàn diện cho huấn luyện và triển khai mô hình AI ở quy mô lớn như Nvidia. 

Chiến lược của hãng tập trung vào việc giữ vai trò đầu chuỗi giá trị: từ thiết kế vi xử lý đến kiểm soát hệ sinh thái phần mềm và cung cấp nền tảng đám mây AI dưới dạng dịch vụ (AI-as-a-service) hợp tác cùng các nhà cung cấp hạ tầng như Amazon Web Services, Google Cloud và Microsoft Azure.

Không chỉ dừng lại ở phần cứng, Nvidia còn mở rộng sang các mô-đun phần mềm tùy chỉnh cho robot, xe tự hành và ứng dụng y tế. CEO Jensen Huang nhấn mạnh rằng mục tiêu của công ty là “số hóa mọi ngành công nghiệp”, với AI đóng vai trò hạt nhân trong quá trình đó. 

Sự kết hợp giữa công nghệ lõi, nền tảng phần mềm độc quyền và hệ sinh thái đối tác rộng lớn đã tạo nên "con hào" công nghệ vững chắc, giúp Nvidia duy trì vị thế thống trị. Thực tế, cổ phiếu Nvidia đã tăng hơn 68% kể từ đầu tháng 4. 

Dữ liệu từ LSEG cho thấy cổ phiếu hiện giao dịch ở mức khoảng 32 lần lợi nhuận dự kiến 12 tháng, thấp hơn mức trung bình 5 năm là 41 lần, phản ánh kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận tiếp tục vượt tốc độ tăng giá cổ phiếu. Đây là dấu hiệu cho thấy thị trường vẫn đặt niềm tin dài hạn vào Nvidia, thay vì chỉ chạy theo làn sóng đầu cơ.

Sự tăng trưởng vượt bậc của Nvidia đang kéo theo hệ quả sâu rộng trong cấu trúc thị trường tài chính. Hiện hãng chiếm gần 7% chỉ số S&P 500. 

Khi cộng thêm Microsoft, Apple, Amazon và Alphabet, nhóm công ty công nghệ lớn này chiếm tới 28% giá trị toàn bộ chỉ số. Điều này đồng nghĩa, hàng triệu người dân Mỹ và nhà đầu tư toàn cầu, thông qua các quỹ chỉ số, đang đặt cược lớn vào tương lai của AI.

Những chiến lược riêng biệt 

Trong khi Nvidia giữ vai trò cung cấp nền móng cho hạ tầng AI, các tập đoàn công nghệ khác đang theo đuổi những chiến lược riêng để tối ưu hóa sức mạnh AI vào sản phẩm, dịch vụ và hệ sinh thái của mình.

Microsoft, công ty giá trị thứ hai thế giới với vốn hóa 3.700 tỷ USD, là một trong những đối tác thân thiết nhất của Nvidia. Với khoản đầu tư hàng tỷ USD vào OpenAI, Microsoft tích hợp các công cụ như ChatGPT và Copilot vào bộ phần mềm Office, hệ điều hành Windows và nền tảng Azure. 

Họ định vị mình không chỉ là nhà cung cấp phần mềm, mà còn là nhà cung cấp nền tảng AI doanh nghiệp toàn diện. Azure AI đang dần trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều tổ chức lớn khi triển khai mô hình ngôn ngữ riêng trong môi trường bảo mật.

Amazon và Google (thuộc Alphabet) đang cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực hạ tầng đám mây AI. Cả hai đều đầu tư mạnh vào các trung tâm dữ liệu thế hệ mới, tích hợp chip Nvidia và dần phát triển chip AI riêng như Trainium (Amazon) và TPU (Google). Google còn kết hợp chiến lược AI vào sản phẩm tiêu dùng, từ Gmail, tìm kiếm, bản đồ đến Google Workspace. Trong khi đó, Amazon tập trung vào tối ưu hóa chuỗi cung ứng, vận hành kho hàng thông minh và cá nhân hóa trải nghiệm người dùng trên nền tảng thương mại điện tử.

Apple, dù có phần kín tiếng hơn, lại theo đuổi chiến lược AI theo hướng bảo mật và tích hợp sâu vào thiết bị cá nhân. Tại sự kiện WWDC 2024, hãng công bố tích hợp AI trực tiếp vào iPhone, iPad và Mac với sự hỗ trợ từ ChatGPT thông qua Siri. 

Apple không chạy theo mô hình AI trên đám mây mà tập trung vào AI nội bộ (on-device), tạo khác biệt về quyền riêng tư và hiệu suất. Đây là cách Apple duy trì sự trung thành của người dùng và củng cố hệ sinh thái đóng.

Meta Platforms, công ty mẹ của Facebook, đang đặt cược lớn vào AI tạo sinh thông qua các mô hình mã nguồn mở như Llama. Với tham vọng định hình lại trải nghiệm mạng xã hội, Meta tích hợp AI để cá nhân hóa dòng tin tức, tạo hình đại diện ảo và nội dung số. Đồng thời, hãng đầu tư mạnh vào phần cứng thực tế ảo và thực tế tăng cường, một hướng đi kết hợp AI và metaverse.

Tesla và Elon Musk, dù không được xếp nhóm "siêu ngũ đại công nghệ", nhưng đóng vai trò riêng biệt trong làn sóng AI. Từ chip Dojo tự phát triển đến hệ thống tự lái và robot Optimus, Tesla đặt cược vào AI vật lý, nơi thuật toán tương tác trực tiếp với thế giới thực. Chiến lược của Musk là sở hữu toàn bộ chuỗi từ phần cứng, phần mềm đến dữ liệu huấn luyện, yếu tố then chốt trong AI tự hành.

Mặc dù mỗi công ty có cách tiếp cận khác nhau, điểm chung là tất cả đều đang tăng tốc đầu tư cho trung tâm dữ liệu, tối ưu hóa thuật toán và mở rộng quy mô triển khai AI thực chiến. Từ lĩnh vực tài chính, y tế đến giáo dục, sản xuất, các công ty công nghệ lớn đang nỗ lực đưa AI vào mọi khía cạnh đời sống.

Tuy nhiên, không ít chuyên gia cảnh báo rằng làn sóng AI hiện nay có thể đang vượt xa khả năng ứng dụng thực tế. Bà Kim Forrest, giám đốc đầu tư tại Bokeh Capital Partners, nhận định: “Tôi tin AI là công cụ sản sinh năng suất vượt trội, nhưng không chắc mô hình AI hiện tại, đặc biệt là các mô hình ngôn ngữ lớn, sẽ đáp ứng được kỳ vọng đang bị thổi phồng”.

Trong bối cảnh đó, các tập đoàn công nghệ buộc phải cân bằng giữa chiến lược đầu tư dài hạn và kỳ vọng từ thị trường. Dù cơ hội từ AI là rõ ràng, rủi ro cạnh tranh công nghệ, bảo mật dữ liệu và quy định pháp lý vẫn là những biến số chưa thể kiểm soát.

AI không còn là xu hướng công nghệ, mà đã trở thành chiến lược sống còn định hình lại cách các tập đoàn công nghệ lớn định vị mình trong thập kỷ tới.