Đó là nhận định của các nhà kinh tế hàng đầu nước Anh khi Viện Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội quốc gia (NIESR) cho biết, nước Anh đã bị mắc kẹt trong những điều kiện không chắc chắn của việc rời khỏi EU và cảnh báo rằng, chính phủ Anh sẽ phải trả khoản đóng góp tài chính lớn hơn hoặc chấp nhận mức di cư cao hơn để đạt được thỏa thuận mong muốn.
Thủ tướng Theresa May |
Nội các của chính phủ Anh hiện đã có hai bộ trưởng từ chức: ông David Davis và ông Boris Johnson- sau khi công bố kế hoạch cho Brexit liên quan đến việc ưu tiên thương mại hàng hóa hơn dịch vụ, trong đó hướng tới hạn chế sự di chuyển tự do của người dân. Nhưng trong lần rà soát định kỳ mới nhất đối với nền kinh tế, NIESR nhận định, phiên bản Brexit mặc dù mềm, nhưng vẫn chưa đủ mềm dẻo. Chính phủ đang hướng tới tiếp cận thị trường tương tự như Thụy Sỹ được hưởng, nhưng với một hệ thống di cư khó khăn hơn nhiều. Do đó, các chuyên gia cho rằng chính phủ sẽ phải nhượng bộ đáng kể với EU.
Sau khi bắt đầu hoạt động đàm phán về Brexit trong năm, nền kinh tế đã tăng 1,4% năm 2018 và dự kiến tăng 1,75% mỗi năm sau đó. Tuy nhiên, thêm vào đó, ngay cả những tốc độ tăng trưởng khiêm tốn dựa vào việc Anh vẫn có tiếp cận chặt chẽ với thị trường EU về hàng hóa và dịch vụ. Các đề xuất hạn chế hơn về tiếp cận thị trường đã được đưa ra trong “sách trắng” mới đây sẽ dẫn đến tổn thất khoảng 500 bảng Anh mỗi người theo thời gian, so với việc có một Brexit mềm. Viện NIESR ước tính “tổn thất sẽ khoảng 800 bảng Anh nếu xảy ra một Brexit “không thỏa thuận”. Ước tính này không bao gồm tác động đối với năng suất mà có thẻ gấp đôi mức tổn thất hiện tại”. Ở nước Anh hiện nay, sự không chắc chắn về việc rời khỏi EU dường như đang hạn chế sự phát triển của các chính sách nhằm thúc đẩy tăng trưởng toàn diện hơn. Viện NIESR cho rằng, Ngân hàng Trung ương Anh quốc sẽ cần phải tính đến sự không chắc chắn này khi thiết lập biểu lãi suất.
Nước Anh chỉ còn 8 tháng tính tới ngày rời khỏi EU vào tháng 3/2019 và một loạt kết quả vẫn có thể xảy ra. Không có gì bảo đảm rằng sẽ có một thỏa thuận vào lúc đó và ngay cả khi có một thỏa thuận thì không rõ làm thế nào các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp và các hộ gia đình sẽ thích ứng với thỏa thuận mới. Và sau tất cả, “cơ hội cho một cuộc trưng cầu dân ý lần thứ hai đang tăng lên”- Viện NIESR nhấn mạnh.