NSND Xuân Bắc: Công nghiệp văn hóa là 'chìa khóa mềm' mở cửa kinh tế

Ngay sau thành công vang dội của Triển lãm thành tựu quốc gia “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, Hội chợ mùa Thu 2025 tiếp tục mang đến một sự kiện kinh tế - văn hóa quy mô lớn, do Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tập đoàn Vingroup, Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC) và các bộ, cơ quan, địa phương, đơn vị liên quan tổ chức.

Được ví như "bản giao hưởng mùa thu" nơi kết nối giữa thương mại và nghệ thuật, sự kiện lần này là một dấu ấn quan trọng trong nỗ lực kích cầu tiêu dùng, quảng bá sản phẩm Việt, đồng thời thúc đẩy tiềm năng của công nghiệp văn hóa, một ngành kinh tế mới mẻ nhưng đầy triển vọng của đất nước.

Phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi cùng NSND Xuân Bắc - Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, người trực tiếp tham gia tổ chức các hoạt động nghệ thuật trọng tâm tại Hội chợ mùa Thu 2025; những góc nhìn sâu sắc về tiềm năng và tương lai của công nghiệp văn hóa trong nền kinh tế Việt Nam sẽ được hé mở.

Triển lãm mùa Thu - Điểm hẹn cảm xúc và kết nối giao thương

Hội chợ mùa Thu 2025 được kỳ vọng sẽ tiếp nối mạch thành công của Triển lãm 80 năm thành tựu đất nước vừa qua. Ông có thể chia sẻ thêm về thông điệp, tinh thần cốt lõi của sự kiện lần này?

NSND Xuân Bắc: Hội chợ mùa Thu 2025 là không gian giao thoa giữa thương mại và cảm xúc, nơi mỗi khu vực là một câu chuyện gợi lên hình ảnh mùa thu Việt Nam, nhộn nhịp nhưng dịu dàng, truyền thống mà hiện đại.

Sự kiện đã minh chứng cho tư duy mới trong tổ chức hội chợ, đưa văn hóa, nghệ thuật, tiêu dùng và đổi mới sáng tạo vào cùng một dòng chảy. Chúng tôi kỳ vọng đây sẽ là một “khoảnh khắc chuyển mùa” không chỉ về thời tiết mà còn về cách nhìn nhận giá trị văn hóa trong nền kinh tế.

Với vai trò 'thắp lửa' cảm xúc, Cục Nghệ thuật Biểu diễn sẽ triển khai những hoạt động trọng tâm nào, thưa ông?

NSND Xuân Bắc: Với trách nhiệm “thắp lửa” cảm xúc trong suốt hành trình hội chợ, cục sẽ thiết kế các chương trình nghệ thuật xuyên suốt 10 ngày diễn ra sự kiện: Từ ca múa nhạc dân gian đến trình diễn đương đại, sân khấu nghệ thuật tương tác, biểu diễn đường phố; và cả các hoạt động trải nghiệm thủ công truyền thống.

Chúng tôi không mang đến “một chương trình”, mà là một hệ sinh thái nghệ thuật sống động kết hợp cùng không gian thương mại. Người dân đến không chỉ mua mà còn thưởng thức, sống cùng không khí hội nhập, đó là cách công nghiệp văn hóa phát triển.

Sự phối hợp sẽ làm phong phú thêm không gian hội chợ và gửi đi một thông điệp quan trọng: Văn hóa không phải "phụ trợ" cho thương mại, mà là một phần cốt lõi thúc đẩy tiêu dùng cảm xúc, nâng cao giá trị sản phẩm và trải nghiệm của người tiêu dùng.

Công nghiệp văn hóa: "Động lực mềm" cho nền "kinh tế cứng"

Cụm từ “công nghiệp văn hóa” được ông nhấn mạnh nhiều lần trong thời gian gần đây. Với ông, cụm từ đó mang ý nghĩa gì trong thực tiễn?

NSND Xuân Bắc:Công nghiệp văn hóa không phải là điều gì xa xôi. Đó là khi giá trị văn hóa được sản xuất, thương mại hóa và tạo sinh kế cho người dân, nghệ sĩ, doanh nghiệp. Một sản phẩm thủ công mỹ nghệ, một vở diễn nghệ thuật, một bộ phim hay bộ sưu tập thời trang đều có thể trở thành hàng hóa có giá trị xuất khẩu, có thương hiệu.

Tại Hội chợ mùa Thu 2025, các sản phẩm văn hóa không chỉ “trưng bày để ngắm” mà còn để mua, sử dụng, cảm nhận và chia sẻ. Mỗi gian hàng là một phần của câu chuyện sáng tạo và hội nhập. Khi làm tốt, văn hóa sẽ không còn đứng ngoài nền kinh tế mà trở thành một phần không thể thiếu.

Vậy, theo ông, những thách thức nào cần vượt qua để công nghiệp văn hóa phát triển đúng hướng?

NSND Xuân Bắc: Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy. Nhiều người vẫn nhìn nghệ thuật như một thứ “phụ trợ”, không tạo ra giá trị kinh tế cụ thể. Nhưng thực tế, nếu làm bài bản, sáng tạo và đúng cách, công nghiệp văn hóa sẽ không thua kém bất kỳ ngành nào.

Vấn đề thứ hai là thiếu kết nối hệ sinh thái sáng tạo. Chúng ta cần thêm sự phối hợp giữa các bộ, ngành, giữa Nhà nước và doanh nghiệp, nghệ sĩ và nhà đầu tư. Các hoạt động như Hội chợ mùa Thu 2025 chính là chất xúc tác để hình thành mạng lưới kết nối ấy.

Với vai trò cá nhân, ông kỳ vọng điều gì sau Hội chợ mùa Thu?

NSND Xuân Bắc: Tôi kỳ vọng Hội chợ mùa Thu 2025 sẽ khơi dậy sự quan tâm sâu sắc hơn từ xã hội với ngành công nghiệp văn hóa, đặc biệt là từ cộng đồng doanh nghiệp và người trẻ. Nếu văn hóa được đầu tư đúng mức vừa giữ được bản sắc vừa có tính sáng tạo cao, thì đó sẽ là “chìa khóa mềm” để mở những cánh cửa rất cứng của kinh tế - thương mại - đối ngoại.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Hội chợ mùa Thu 2025 dự kiến được tổ chức từ ngày 26/10 đến 4/11/2025 tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (Hà Nội). Nơi đây sẽ là điểm hẹn tiêu dùng, xúc tiến thương mại và kết nối đầu tư dịp cuối năm; và là nơi giao thoa giữa bản sắc văn hóa dân tộc và sức mạnh của đổi mới sáng tạo.

Với sự tham gia đồng hành của Cục Nghệ thuật Biểu diễn, sự kiện này là một phần trong chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa của Việt Nam - ngành kinh tế không khói đang ngày càng thể hiện vai trò trong tăng trưởng bền vững, tạo việc làm, xuất khẩu sản phẩm sáng tạo và nâng cao vị thế quốc gia.

Hội chợ đã gợi mở một mô hình tổ chức mới, nơi nghệ thuật và tiêu dùng cùng hiện diện, đồng thời thắp lên một niềm tin: Khi biết khai thác sâu sắc các giá trị văn hóa, Việt Nam sẽ không chỉ mạnh về sản xuất, mà còn dẫn đầu trong cuộc chơi toàn cầu bằng chính những giá trị mềm mang bản sắc riêng. Và chính những điểm chạm cảm xúc từ mùa thu này, sẽ là khởi đầu cho mùa xuân đổi mới trong hành trình vươn mình của dân tộc.