Nợ nần ‘đè bẹp’ các nền kinh tế nghèo nhất thế giới

“Nợ công của các quốc gia chiếm khoảng 40% dân số toàn cầu này hiện ở mức trung bình 72% GDP, cao nhất trong 18 năm qua”, báo cáo của WB chỉ ra.

Theo đó, khoản viện trợ quốc tế mà các nước nghèo nhất nhận được đã giảm xuống mức thấp nhất trong hai thập kỷ.

Nhà kinh tế Ayhan Kose của WB cho hay, các nền kinh tế thu nhập thấp cần tự cải thiện tình hình tài chính, nhưng đồng thời cũng cần sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ nước ngoài.

Báo cáo của WB khuyến nghị, các nền kinh tế nghèo cần làm nhiều hơn để tự giúp mình, thông qua nâng cao hiệu quả chi tiêu công và gia tăng nguồn thu thuế.

Tình tình tài chính 26 quốc gia nghèo nhất ngày càng xấu đi. Ảnh: Pixabay

Các nền kinh tế thu nhập thấp đã vay nợ rất nhiều trong giai đoạn đại dịch Covid-19 bùng phát, khiến thâm hụt ngân sách chính tăng gấp ba lần.

WB nhấn mạnh, hiện nay, gần một nửa trong số 26 nền kinh tế nghèo nhất đang rơi vào tình trạng căng thẳng nợ hoặc có nguy cơ cao rơi vào tình trạng này, gấp đôi so với năm 2015.

Trong khi đó, Hiệp hội Phát triển quốc tế (IDA), một tổ chức của WB chuyên tài trợ cho các nước nghèo nhất cho biết, đã cung cấp gần một nửa viện trợ phát triển mà các nước nghèo nhất nhận được từ các tổ chức đa phương trong năm 2022.

Nhà kinh tế Indermit Gill của WB nhận định, IDA đã trở thành cứu cánh cho các quốc gia nghèo nhất.

Theo ông, nếu muốn thoát khỏi tình trạng khẩn cấp kéo dài và đạt được các mục tiêu phát triển quan trọng, các nước nghèo nhất cần phải tăng cường đầu tư với tốc độ chưa từng có.

Ngoài ra, cũng theo báo cáo của WB, nỗ lực xóa đói giảm nghèo đã gặp nhiều khó khăn và ngân hàng này đang nỗ lực huy động 100 tỷ USD để bổ sung quỹ tài chính cho các quốc gia nghèo nhất thông qua IDA.

Theo WB, các nước nghèo, với thu nhập bình quân đầu người dưới 1.145 USD/năm, ngày càng phụ thuộc vào khoản viện trợ của IDA và khoản vay lãi suất gần bằng 0.

IDA thường được bổ sung nguồn quỹ ba năm một lần thông qua khoản đóng góp từ các quốc gia thành viên WB. Tổ chức này đã huy động kỷ lục 93 tỷ USD vào năm 2021.

Thiên tai cũng đã gây thiệt hại lớn hơn cho các quốc gia này trong thập kỷ qua. Từ năm 2011 - 2023, thiên tai đã gây ra thiệt hại trung bình hàng năm tương đương 2% GDP, gấp 5 lần mức trung bình ở các quốc gia có thu nhập trung bình thấp, cho thấy cần có các khoản đầu tư lớn hơn vào phòng ngừa thiên tai.

Được biết, phần lớn các quốc gia được nghiên cứu nằm ở châu Phi hạ Sahara, từ Ethiopia đến Chad và Congo, ngoài ra còn có Afghanistan và Yemen. Hai phần ba các quốc gia này đang trong tình trạng xung đột vũ trang hoặc gặp khó khăn trong việc duy trì trật tự do yếu kém về thể chế và xã hội, cản trở đầu tư nước ngoài. Hầu hết các quốc gia này phụ thuộc vào xuất khẩu hàng hóa, khiến họ dễ rơi vào chu kỳ bùng nổ và suy thoái kinh tế.

Báo cáo này được công bố trước thềm các cuộc họp thường niên của WB và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) diễn ra tại Washington, nhấn mạnh sự lùi bước lớn trong nỗ lực xóa đói giảm nghèo.