Những thầy thuốc "quân hàm xanh" nơi biên giới Hà Tĩnh

Bác sỹ “quân hàm xanh” nơi biên cương

Bản Rào Tre - vùng đất heo hút nằm sâu trong lòng dãy Trường Sơn, sát biên giới Việt - Lào, thuộc xã Phúc Trạch, tỉnh Hà Tĩnh. Nơi đây là mái nhà của 46 hộ đồng bào dân tộc Chứt với 161 nhân khẩu. Cuộc sống của bà con vẫn còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, với tập tục sống du canh, du cư. 

Ở miền đất này, có những người lính Biên phòng đang ngày đêm miệt mài làm nhiệm vụ bảo vệ biên cương - họ còn là người thầy giáo, người nông dân và cả người thầy thuốc tuyệt vời của bản làng.

Chấp nhận rời xa gia đình, vợ con để cống hiến nơi biên cương, thiếu tá Nguyễn Đức Long, Đồn Biên phòng Bản Giàng, Bộ đội Biên phòng Hà Tĩnh là một trong những cán bộ quân y tại bản Rào Tre. Vùng núi tuy heo hút, thiếu thốn đủ điều nhưng tủ thuốc của những bác sỹ “quân hàm xanh” luôn đầy đủ để cấp phát cho bà con.

Hơn 6 năm bám bản, Thiếu tá Long đã gặp nhiều phen dở khóc dở cười. Nhất là việc nhận thức của bà con còn thấp, hễ đau ốm thường tìm đến thầy mo trong bản chứ không chịu đến cơ sở khám bệnh.

Thiếu tá Long nhớ lại, đó là khoảng 2h sáng một ngày mùa đông nhiều năm trước. Anh Hồ Thanh Thiu (bản Rào Tre) trong lúc đi tập văn nghệ về bị ngã, ảnh hưởng sọ não, nôn mửa. Trước tình hình hết sức nguy cấp, tôi và đồng đội vội vã xuống nhà nạn nhân. Không kịp gọi ban chỉ huy, tôi phải bỏ tiền thuê xe để đưa họ đi cấp cứu trong thời điểm vàng.

“Chúng tôi phải khuyên người nhà mang nạn nhân đi bệnh viện để cấp cứu, tuy nhiên họ vẫn muốn dùng cách chữa bệnh của đồng bào. Nhanh trí chúng tôi nhờ cán bộ bản đứng ra nói giúp, hồi lâu họ mới chịu để người thân tới bệnh viện. Rất may, được sơ cứu kịp thời, bệnh nhân cũng qua cơn nguy kịch. Tuy nhiên khi về nhà, người này lại không chịu uống đủ liệu trình thuốc mà bỏ dở, một lần nữa anh em chúng tôi lại phải đến tận giường, thuyết phục”, thiếu tá Long nói.

Trên thực tế, người đồng bào dân tộc Chứt bẩm sinh có sức khoẻ yếu nhưng lại rất thích uống rượu, có thể nói uống rượu đã thành một “bản sắc” của họ. Cùng đặc thù trong sinh hoạt, họ thường dễ mắc các bệnh về đường tiêu hoá, hô hấp, đặc biệt là bệnh ngoài da.

Người lính "quân hàm xanh" không quản ngại ngày đêm, đảm đương trách nhiệm khám chữa bệnh cho đồng bào dân tộc Chứt. Ảnh: Trọng Tùng.

Thiếu tá Nguyễn Đức Long chia sẻ thêm, những ngày đầu, việc khám bệnh cho bà con gặp rất nhiều khó khăn. Họ không chịu uống thuốc, hoặc chỉ uống ít ngày đầu, khi đỡ hơn thì dừng hẳn. Vô số lần các cán bộ phải chậm rãi thích mãi, thậm chí còn phải nhờ cán bộ bản đứng ra nói giúp, bà con mới chịu uống thuốc.

“Bản thân tôi phải học cách sống hòa nhập với bà con, từ việc học tiếng nói, tập tục sinh hoạt cho đến thói quen ăn uống của họ. Muốn hiểu được họ, trước hết phải đối xử với họ như người thân trong nhà, không phân biệt thời gian, khi nào họ cần là mình có mặt. Thậm chí đôi lúc muốn khuyên họ mình phải uống say bí tỉ mới có thể nói chuyện. Giờ đây, bà con đã có ý thức hơn rất nhiều. Hễ thấy có ai trong bản ốm, họ lại tìm đến chúng tôi để được thăm khám, rồi xin thuốc về chủ động uống", anh Long bộc bạch.

Điểm tựa của bản làng

Ở bản Rào Tre, các chiến sĩ Biên phòng được biết đến là những y bác sĩ tận tâm, là người bạn, người thân của bà con. Bất kể ngày đêm, khi có người dân ốm đau, chỉ cần nghe tin báo, họ lại lên đường làm nhiệm vụ.

Từ nhiệm vụ của mình, những bác sĩ “quân hàm xanh” còn là những tuyên truyền viên tích cực, gần gũi vận động bà con từ bỏ những hủ tục lạc hậu, sinh sống vệ sinh, văn minh hơn. Ngoài việc khám chữa bệnh, chăm sóc bà con dân bản, các chiến sĩ còn là những người tiên phong trong việc hướng dẫn bà con phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo như giúp bà con cách trồng lúa nước, ngô, sắn, cách nuôi lợn, gà, bò... những mô hình này đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, giúp nhiều hộ gia đình thoát nghèo, cuộc sống ổn định hơn.

Chị Hồ Thị Khiên một người dân trong bản cho biết: "Trước đây hễ ốm đau, chúng tôi hay lên rừng lấy lá thuốc về đắp. Nhiều lúc bệnh tật không khỏi mà còn nặng thêm. Có lần, con tôi bị sốt li bì, chồng đi vắng, tôi rất hoảng loạn. Nhưng nhờ các cán bộ Bộ đội Biên phòng đã không quản ngại đêm khuya, vội vàng đến khám, cấp cứu, sáng hôm sau cháu đã khỏi bệnh, đi học bình thường. Chị Khiên bày tỏ. "Từ lâu, bà con nơi đây đã xem những cán bộ tại Đồn biên phòng Bản Giàng như người thân trong gia đình".

Thời gian trôi qua, những người chiến sĩ quân hàm xanh vẫn ngày đêm thầm lặng cống hiến, chấp nhận xa gia đình để thực hiện nhiệm vụ cao cả. Họ đã trở thành niềm tin, điểm tựa vững chắc của bà con dân tộc Chứt ở bản Rào Tre. Sự hy sinh thầm lặng của họ đã và đang góp phần xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới Tổ quốc.

Trung tá Nguyễn Hà Giang - Đồn trưởng Đồn Biên phòng Bản Giàng cho biết, tại tổ cắm bản Rào Tre hiện có 2 cán bộ quân y luôn luôn túc trực, chăm lo sức khỏe cho bà con dân bản. Thời gian qua, ngoài trách nhiệm bảo vệ biên cương, Đồn Biên phòng Bản Giàng còn tích cực vận động bà con xóa bỏ những hủ tục lạc hậu đã tồn tại bao đời. Đặc biệt là xóa bỏ hôn nhân cận huyết, hay những tập tục cúng bái tốn kém, mê tín dị đoan.

Đồng thời hỗ trợ bà con chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi nâng cao năng suất; hướng dẫn kỹ thuật canh tác khoa học, từng bước từ bỏ thói quen du canh du cư. Nhiều mô hình chăn nuôi, trồng trọt hiệu quả được nhân rộng, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho bà con.