Nhiều ưu đãi “vượt trội” tại 3 đơn vị hành chính- kinh tế đặc biệt

Đó là thông tin được đưa ra tại hội thảo Chính sách phát triển kinh tế- xã hội (CS PTKT- XH) tại đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt vừa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức vào sáng nay (3/11).

Toàn cảnh hội thảo

25 điều chia thành 7 nhóm vấn đề

Phát biểu tại hội thảo, ông Trần Duy Đông- Vụ trưởng Vụ Ban Quản ký các Khu kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) cho rằng: Dự án Luật Đơn vị hành chính – Kinh tế đặc biệt (ĐVHCKTĐB) do Bộ KH&ĐT soạn thảo được chia thành 6 chương với 104 điều. Trong đó, các CSPTKT- XH tập trung tại 25 điều (từ điều 12- điều 36) và chia thành 7 nhóm vấn đề, bao gồm: Nhóm các chính sách và thủ tục đầu tư kinh doanh; nhóm các chính sách về tiếp cận đất đai, thế chấp tài sản trên đất và sở hữu nhà ở; chính sách đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và thực hiện các chính sách đặc thù; chính sách ưu đãi đầu tư về thuế, tiền thuê đất; chính sách phát triển các ngành dịch vụ, du lịch; chính sách thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và một số chính sách khác.

Tất các các CSPTKT- XH được quy định tại dự án Luật này đều “đặc biệt” khác với các luật hiện hành. Luật cũng quy định các cơ “chế đặc biệt” về hành chính khác các luật khác, trần để đưa ra các chính sách này chính là Hiến pháp- ông Trần Duy Đông nhấn mạnh.

Điển hình trong nhóm chính sách và thủ tục đầu tư kinh doanh là sự thu hẹp các ngành nghề kinh doanh có điều kiện từ 243 ngành xuống còn 108 ngành, nghề. Cùng với đó, gỡ bỏ, hạn chế phân biệt đối xử đối với nhà đầu tư nước ngoài trong hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành nghề ưu tiên phát triển của ĐVHCKTĐB. Các thủ tục liên quan đến đầu tư kinh doanh, đất đai, xây dựng, môi trường, xuất nhập khẩu, hải quan, lao động,… được giải quyết đơn giản, nhanh gọn, tại chỗ tại Trung tâm hành chính công, tạo thuận lợi tối đa cho nhà đầu tư.

Đối với chính sách đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng (KCHT) và thực hiện các chính sách đặc thù, nhà đầu tư được đề xuất hình thức đầu tư phát triển hệ thống KCHT kỹ thuật và hạ tầng xã hội theo thông lệ quốc tế để Trưởng ĐVHCKTĐB hoặc Chủ tịch UBND ĐVHCKTĐB xem xét, quyết định. Luật ĐVHCKTĐB cũng quy định nhà đầu tư đầu tư tại 3 ĐVHCKTĐB (Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh; Bắc Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa và Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang) được phép ứng trước vốn để thực hiện và lựa chọn các phương thức hoàn trả vốn ứng trước quy định tại Luật đối với các nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước có liên quan trực tiếp đến dự án đầu tư của nhà đầu tư mà chưa được bố trí vốn.

Đối với nhóm chính sách ưu đãi đầu tư về thuế, tiền thuê đất, dự án Luật ĐVHCKTĐB quy định áp dụng ưu đãi đầu tư với 2 mức. Trong đó, mức ưu đãi cao nhất là hưởng thuế suất 10% trong thời gian 30 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Phú Quốc (tỉnh Kiêng Giang) là một trong 3 đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt đang được đề xuất thành lập

“Tuy nhiên, ưu đãi này không phải được áp dụng trong mọi dự án mà chỉ áp dụng đối với các dự án đầu tư vào hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, nghiên cứu phát triển, y tế, giáo dục, dự án đầu tư thuộc các ngành nghề ưu tiên của từng ĐVHCKTĐB và dự án của nhà đầu tư chiến lược” - ông Trần Duy Đông cho biết.

Lợi thế “người đi sau”

Các chuyên gia kinh tế nhận định, so với nhiều quốc gia trên thế giới, Việt Nam đưa ra quyết định thành lập các ĐVHCKTĐB muộn hơn, đây vừa là bất lợi nhưng cũng vừa là lợi thế. Bởi với “lợi thế người đi sau”, Việt Nam có thể học hỏi những kinh nghiệm thành công và thất bại từ những quốc gia trên thế giới và đưa ra một cơ chế phù hợp với điều kiện của Việt Nam và xu thế phát triển chung của thế giới.

Đánh giá về những CSPTKT- XH tại các ĐVHCKTĐB, ông Marcin Milosz- Nhóm tư vấn công ty TNHH Tư vấn Boston- The Boston Consulting Group (BCG) cho rằng: Các chính sách đưa ra tại dự án Luật ĐVHCKTĐB dễ hiểu và khá minh bạch. Tuy nhiên, để thu hút được nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước, ngoài việc đưa ra các CSPTKT- XH phù hợp, cần đưa ra các giải pháp để thực thi chính sách đó. Trong đó, để thực thi chính sách hiệu quả, cần sự phối hợp chặt chẽ từ cấp Trung ương và địa phương.

Đặc biệt, bên cạnh đưa ra các chính sách và giải pháp thực hiện chính sách, các ĐVHCKTĐB cần có vị trí chiến lược, đi cùng với đó là hệ thống cơ sở hạ tầng đầy đủ, phù hợp,… như vậy mới tạo được sự “đột phá” trong thu hút đầu tư- ông Marcin Milosz thông tin thêm.

Mặc dù có “lợi thé người đi sau”, nhưng ông Patrick Tay- chuyên gia tư vấn chính sách kinh tế đến từ Malaysia cũng đồng tình với quan điểm cho rằng khung khổ pháp lý cũng như chất lượng của định chế, thể chế là nền tảng quan trọng để Việt Nam có một “đặc khu siêu hạng”. Tuy nhiên, cũng đừng vội đòi hỏi các đặc khu phải đạt được những thành công lâu dài trong thu hút đầu tư nước ngoài, vì không có gì đảm bảo các chính sách đưa ra hôm nay sẽ luôn phù hợp cho những năm tiếp theo.

Đặc biệt, từ kinh nghiệm từ các đặc khu kinh tế (ĐKKT) tại quốc gia Malaysia, ông Patrick Tay cho rằng: Thành công của một ĐKKT chỉ thực sự có khi tất cả mọi người đều được hưởng lợi. Từ người dân tại các địa phương có ĐVHCKTĐB, đến người dân trên cả nước chứ không phải chỉ đơn giản là nhà đầu tư đầu tư tại đây.