Nhiều phương thức gian lận thanh toán mới đã xuất hiện tại Việt Nam

Tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi

Hoạt động thanh toán tại Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc với hàng loạt các loại hình dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt mới ra đời đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các tổ chức và cá nhân trong nền kinh tế tương đồng với công nghệ thanh toán trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên, thời gian gần đây, có khá nhiều vụ việc liên quan đến các hoạt động thanh toán của hệ thống ngân hàng xảy ra như đột nhiên bị trừ tiền trong tài khoản mặc dù không thực hiện thanh toán đã gây lo ngại cho khách hàng sử dụng dịch vụ.

Theo Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh, thanh toán điện tử và thanh toán thẻ hiện đang trở thành hình thức thanh toán phổ biến. Bên cạnh những ưu điểm vượt bậc như: Nhanh chóng, thuận tiện và tiết kiệm chi phí, các dịch vụ thanh toán này cũng tiềm ẩn rủi ro cho ngân hàng và cho khách hàng trong quá trình sử dụng dịch vụ khi phải đối mặt với các loại hình tội phạm công nghệ cao cùng phương thức và thủ đoạn ngày càng tinh vi.

Thực tế, qua theo dõi, giám sát hoạt động thanh toán điện tử và thanh toán thẻ trong thời gian qua, NHNN đã nhận thấy các sự cố rủi ro và gian lận với phương thức và thủ đoạn mới xuất hiện tại Việt Nam. Nếu như trước đây, các vụ việc gian lận phát sinh chủ yếu đối với thẻ quốc tế và đối tượng tội phạm người nước ngoài thì hiện nay các vụ việc gian lận đã chuyển hướng sang cả đối với thẻ nội địa và hệ thống ATM/POS tại Việt Nam.

Ông Trần Văn Doanh, Phó cục trưởng Cục Phòng chống tội phạm công nghệ cao (C50), Bộ Công an cho rằng: tội phạm thường lợi dụng việc khách hàng thường hay đặt mật khẩu đơn giản, dễ nhớ như theo ngày sinh, năm sinh... để rà quét truy cập vào tài khoản của khách hàng, các tài khoản truy cập từ xa để chiếm quyền điều khiển các website thương mại điện tử, các shop bán hàng trực tuyến, lấy trộm các thông tin về tài khoản, thông tin thẻ của khách hàng. Vì thế, “các ngân hàng thương mại phải thường xuyên kiểm tra, rà soát hệ thống công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu để sớm phát hiện các lỗ hổng bảo mật, mã độc,...có nguy cơ làm lộ lọt thông tin của người khách hàng” ông Doanh kiến nghị.

Phối hợp đồng bộ, kịp thời cảnh báo cho khách hàng

Trước tình hình tội phạm công nghệ cao ngày càng diễn biến phức tạp, ông Lê Mạnh Hùng, Cục trưởng Cục Công nghệ tin học Ngân hàng cho rằng, thời gian tới các tổ chức tín dụng cần chủ động tiến hành tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ các quy trình nghiệp vụ, hạ tầng công nghệ, nguồn nhân lực và việc tổ chức thực hiện các quy định đã ban hành của các hệ thống thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ, đảm bảo tuân thủ các quy định của NHNN.

Bên cạnh đó cần đánh giá, phân loại các loại rủi ro trong công tác thanh toán và triển khai các giải pháp phù hợp để giảm thiểu rủi ro, đảm bảo an toàn tài sản cho khách hàng và ngân hàng; Nghiên cứu, áp dụng các giải pháp CNTT để chủ động nhận diện, cảnh báo kịp thời các hiểm họa, nguy cơ mất an ninh cho khách hàng.

Ông Trần Quang Hưng, Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin Truyền thông, cho biết: Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về an toàn thông tin, Cục An toàn thông tin đang khẩn trương tổ chức triển khai các nhiệm vụ được giao nhằm tăng cường bảo đảm an toàn thông tin cho Việt Nam nói chung và ngành tài chính, NH nói riêng. Trong bối cảnh hiện nay, để có thể tăng cường khả năng bảo vệ trước các nguy cơ tấn công, các đơn vị ngoài việc tự xây dựng các hệ thống đảm bảo an toàn thông tin thì cũng rất cần sự chung tay, góp sức, chia sẻ, hợp tác lẫn nhau giữa các đơn vị và tổ chức.

Để hạn chế thấp nhất rủi ro, đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật trong hoạt động thanh toán nói chung, thanh toán điện tử và thanh toán thẻ nói riêng cũng như đảm bảo quyền lợi của khách hàng và ngân hàng tại Việt Nam, thời gian tới, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh yêu cầu Vụ Thanh toán tiếp tục rà soát, tham mưu cho Thống đốc NHNN nghiên cứu ban hành, hoặc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm về việc cung cấp dịch vụ thanh toán của các tổ chức tín dụng và các tổ chức trung gian thanh toán, đảm bảo phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro trong toàn bộ quy trình, thủ tục thanh toán. Thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát về công tác thanh toán, kịp thời cảnh báo, chấn chỉnh các nguy cơ, vi phạmquy định của NHNN.

Sớm nghiên cứu, ban hành tiêu chuẩn thẻ chíp nội địa và chỉ đạo các tổ chức tín dụng chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chíp theo đúng lộ trình NHNN đã phê duyệt để giảm thiểu những rủi ro, tổn thất cho các bên khi tham gia giao dịch thẻ.