Nguyên tắc 3-2-1: Chìa khóa sử dụng AI an toàn, hiệu quả

Chiều 10/9, Hội nghị toàn quốc tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo cho cán bộ các cấp ủy và cơ quan đảng do Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức tiếp tục diễn ra. Hội nghị được tổ chức trong 2 ngày 9-10/9/2025. Hội nghị tập huấn được kết nối dưới hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với gần 4.000 điểm cầu trên toàn quốc. Tại điểm cầu Bộ Công Thương, Thường trực Đảng ủy Bộ chủ trì hội nghị.

AI đồng hành cùng công tác đảng

Trong khuôn khổ hội nghị tập huấn, PGS. TS Lê Thanh Hà đến từ Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) đã trình bày chuyên đề “Sử dụng AI có trách nhiệm: Bảo đảm bảo mật, đạo đức và tuân thủ quy định”.

Về ứng dụng AI trong công tác đảng, theo PGS. TS Lê Thanh Hà, ứng dụng AI trong công tác đảng đang mở ra nhiều hướng đi mới, giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo. Trước hết, AI hỗ trợ mạnh mẽ trong công tác phân tích và tóm tắt tài liệu, giúp cán bộ nhanh chóng nắm bắt nội dung cốt lõi của những văn bản dày đặc thông tin.

Bên cạnh đó, AI còn phục vụ đắc lực cho công tác nghiên cứu và tham mưu, cung cấp các gợi ý chính sách, dự báo xu hướng, từ đó góp phần nâng cao chất lượng quyết sách. AI cũng đặc biệt hữu ích trong việc tổng hợp và phân tích tài liệu từ nhiều nguồn khác nhau, giúp phát hiện các mối liên hệ, so sánh đối chiếu và hình thành bức tranh toàn diện hơn.

Đồng thời, công nghệ này hỗ trợ xây dựng báo cáo với cấu trúc logic, dữ liệu trực quan, tiết kiệm thời gian và nguồn lực cho cán bộ. Không chỉ dừng lại ở đó, AI còn giúp ích trong công tác xây dựng kế hoạch, từ việc đề xuất khung hành động, phân bổ nguồn lực đến dự báo rủi ro, góp phần đưa hoạt động của đảng ngày càng khoa học, hiện đại và hiệu quả.

Chia sẻ về sử dụng AI có trách nhiệm, PGS. TS Lê Thanh Hà cho rằng, “sử dụng AI có trách nhiệm” là việc khai thác trí tuệ nhân tạo một cách đúng đắn, an toàn và minh bạch, nhằm phục vụ hiệu quả cho công việc nhưng không làm tổn hại đến con người và tổ chức.

“Trước hết, cần đảm bảo an toàn và bảo mật, tuyệt đối không để lộ thông tin cá nhân, dữ liệu mật trong quá trình ứng dụng AI. Bên cạnh đó, phải đề cao đạo đức và trung thực, coi AI như công cụ hỗ trợ, không thay thế cho tư duy, phán đoán và trách nhiệm của con người”, PGS. TS Lê Thanh Hà cho biết.

Cuối cùng, việc ứng dụng AI phải gắn liền với tuân thủ và kiểm chứng, luôn bám sát các quy định, quy tắc hiện hành, đồng thời kiểm chứng, đánh giá kết quả do AI đưa ra để bảo đảm tính chính xác, khách quan và đáng tin cậy.

Sử dụng AI có trách nhiệm

Ngoài ra, PGS. TS Lê Thanh Hà cũng thông tin về rủi ro và nguyên tắc Bảo mật khi sử dụng AI. Theo đó, khi sử dụng AI, một số rủi ro có thể phát sinh, như việc dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ nước ngoài ngoài tầm kiểm soát; nguy cơ lộ lọt thông tin nhạy cảm do bất cẩn trong quá trình thao tác; hoặc thông tin phản hồi từ AI có thể mang tính thiên lệch, ảnh hưởng đến quyết định.

Để hạn chế những rủi ro này, cần tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc bảo mật. Trước hết, phải phân loại rõ ràng thông tin công khai, nội bộ và mật để có cách thức xử lý phù hợp. Tuyệt đối không nhập thông tin mật hay dữ liệu nhạy cảm vào hệ thống AI.

“Với các thông tin đặc thù như địa danh, tên tổ chức dễ bị khai thác, cần thay đổi hoặc mã hóa trước khi sử dụng. Ngoài ra, khi cần thiết, nên nhập câu lệnh ở dạng khái quát thay vì chi tiết, vừa đảm bảo hiệu quả làm việc vừa giữ vững an toàn và bảo mật thông tin”, PGS. TS Lê Thanh Hà nhấn mạnh.

Cũng theo PGS. TS Lê Thanh Hà, việc tuân thủ quy định khi sử dụng AI được thể hiện rõ qua hệ thống văn bản của quốc tế, Đảng và Nhà nước, tạo thành khung pháp lý và định hướng hành động cụ thể. Trên phạm vi toàn cầu, năm 2021, UNESCO đã ban hành khuyến nghị về đạo đức của AI, nhấn mạnh việc phát triển và ứng dụng AI phải gắn với chuẩn mực đạo đức, bảo vệ quyền con người và góp phần giảm bất bình đẳng.

Tại Việt Nam, năm 2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quyết định 1290/QĐ-BKHCN về nguyên tắc AI có trách nhiệm, gồm 9 nguyên tắc cốt lõi là hợp tác, minh bạch, khả năng kiểm soát, an toàn, bảo mật, quyền riêng tư, phẩm giá con người, hỗ trợ người dùng và giải trình trách nhiệm.

Tiếp đó, năm 2025, Quốc hội đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, có hiệu lực từ 1/1/2026, xác định rõ nguyên tắc phát triển, cung cấp và triển khai AI theo hướng minh bạch, an toàn, công bằng, bảo vệ quyền con người và bảo đảm khả năng kiểm soát. Cùng với đó, các văn bản chỉ đạo, quy định của Đảng và Nhà nước cũng liên tục nhấn mạnh yêu cầu ứng dụng AI phải gắn với mục tiêu xây dựng nền công nghệ số an toàn, nhân văn và vì con người.

Tại buổi tập huấn, PGS. TS Lê Thanh Hà đã chia sẻ về kỹ năng sử dụng AI an toàn, để sử dụng AI một cách an toàn và hiệu quả, cần trang bị kỹ năng tuân thủ nguyên tắc 3-2-1. Trước hết là “3 không”: (1) Không cung cấp dữ liệu mật, nhạy cảm cho hệ thống AI; (2) không tin tuyệt đối 100% vào kết quả mà AI đưa ra; (3) không sử dụng nguyên trạng đầu ra của AI mà không qua xử lý, kiểm chứng.

Tiếp theo là “2 có”: (1) Có bối cảnh và yêu cầu rõ ràng khi nhập dữ liệu, câu lệnh; (2) có bước kiểm tra pháp lý và phê duyệt nội bộ trước khi áp dụng kết quả vào công việc chính thức.

Cuối cùng, cần thực hiện 1 quy trình kiểm tra nhanh gồm 4 bước: Rà soát nội dung - Đối chiếu với nguồn tin cậy - Ghi chú, điều chỉnh phù hợp - Áp dụng vào thực tiễn.

Theo PGS. TS Lê Thanh Hà, việc thực hiện nghiêm túc nguyên tắc này sẽ giúp khai thác AI hiệu quả, đồng thời bảo đảm an toàn, trách nhiệm và tính chính xác trong công tác.

Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia bước vào giai đoạn tăng tốc, AI không chỉ là công cụ nâng cao năng suất mà còn là năng lực cốt lõi để hiện đại hóa phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của đảng; góp phần nâng cao chất lượng tham mưu, rút ngắn thời gian xử lý công việc, xây dựng cấp ủy, cơ quan chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu lực và hiệu quả.