Nguyên nhân bệnh tim mạch gia tăng trong ngày Tết và cách phòng tránh

Bệnh tim mạch và mối liên hệ với chế độ ăn uống

Theo PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh – Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh, việc dùng nhiều thực phẩm giàu calo, nhiều dầu mỡ, nước ngọt… sẽ góp phần làm tăng cân, tăng cholesterol xấu và tăng huyết áp. Đây là các yếu tố nguy cơ gây bệnh tiểu đường type 2 và bệnh tim mạch.

Số liệu của Bộ Y tế, bệnh tim mạch đã và đang là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Mỗi năm, bệnh lý tim mạch cướp đi 18,6 triệu sinh mạng, chiếm tới 44% tổng số tử vong do các bệnh không lây nhiễm và tương ứng với tỷ lệ 31% tổng tử vong toàn cầu. Một thực tế đáng lo ngại, tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch gia tăng ở các nước có thu nhập thấp và trung bình thấp, chiếm tới 75%, trong đó có Việt Nam. Trong số ca tử vong do các bệnh mạn tính tại Việt Nam có 41,5% tử vong sớm xảy ra trước tuổi 70.

Thống kê từ nhiều bệnh viện cho thấy, không ít những trường hợp sau Tết, thậm chí trong những ngày Tết phải tới bệnh viện để điều trị bệnh tim mạch, tăng huyết áp. Đỉnh điểm của các cơn đột quỵ tim thường rơi vào đêm giao thừa và 3 ngày Tết, khiến số lượng bệnh nhân trong phòng cấp cứu tăng đột biến vào những ngày này.

Tim mạch hay huyết áp là bệnh mạn tính, không thể ngừa bằng vaccine, không thể chữa khỏi hoàn toàn và cũng không tự biến mất. Tuy nhiên bệnh có thể được kiểm soát bằng thuốc, chế độ dinh dưỡng và lối sống tích cực.

Chế độ ăn uống như thế nào là hợp lý trong dịp Tết?

Không dồn nhiều hoạt động vào mấy ngày Tết. Phó giáo sư Phạm Nguyễn Vinh lý giải, trong những ngày lễ, mọi người thoải mái thời gian nên ưu tiên cho việc ăn uống, vui chơi, tụ họp. Đây là những hoạt động vốn không phải thói quen bình thường của họ, nay bị dồn vào trong một vài ngày, thậm chí chưa đầy một ngày. Bên cạnh đó là căng thẳng về cảm xúc và thể chất... khiến cơ thể bị stress, tạo áp lực cho tim, khiến tim phải làm việc nhiều hơn, gây ra cơn nhồi máu cơ tim cấp.

Cân bằng dinh dưỡng trong chế độ ăn ngày Tết: Các chuyên gia khuyến cáo khẩu phần ăn đa dạng thực phẩm nhưng cân đối 4 nhóm chất chính (bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất). Trong đó, khẩu phần ăn lý tưởng dành cho người mắc bệnh tim cần có ít nhất 5 khẩu phần rau và trái cây mỗi ngày, mỗi khẩu phần tương đương 80g. Cần duy trì đủ 3 bữa chính trong ngày, không bỏ bữa và nên ăn đúng giờ.

Hạn chế dùng món ăn có nhiều calo và cholesterol xấu vì chúng dễ gây tăng cân và làm tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa, gây bệnh mạch vành. Các loại đồ ngọt như bánh mứt kẹo, nước ngọt, nước có gas… chứa nhiều đường, cũng không tốt cho sức khỏe tim mạch.

Cần tập thể dục đều đặn, tránh ngồi ăn uống/tụ tập một chỗ quá lâu; kiểm soát lượng rượu bia nạp vào. Nếu bạn bị tăng huyết áp, cần kiêng rượu bia hoặc chỉ uống ở mức độ vừa phải: tối đa 1 khẩu phần/ngày đối với phụ nữ và 2 khẩu phần/ngày đối với nam giới (1 khẩu phần tương đương 355ml bia, 148ml rượu vang hoặc 44ml rượu mạnh).

Uống thuốc đầy đủ, đúng giờ

Ăn giảm muối: Dưa muối, hành muối là món ăn truyền thống, làm giảm độ ngán khi ăn nhiều món ăn giàu chất đạm, chất béo, tuy nhiên ở người tăng huyết áp nên hạn chế những món ăn này.

Ngủ đủ giấc: Ngủ ít và mất ngủ có thể làm rối loạn lượng đường huyết. Do vậy, người bệnh cần ngủ đủ 6-8 giờ mỗi đêm để giúp ổn định đường huyết, tim mạch tốt hơn.