Người tiêu dùng mừng hụt

Lý giải về giá sữa chưa thuyết phục

Theo Trung tâm Thông tin thương mại và công nghiệp (Bộ Công Thương), tháng 8/2015, giá nguyên liệu sữa trên thị trường thế giới giảm mạnh 12-20%, trong đó, giảm nhiều nhất tại thị trường châu Úc, với biên độ giảm từ 30-35% so với tháng trước do nguồn cung dư thừa. Tuy nhiên, điều đáng nói là thị trường sữa trong nước hầu như không giảm, đặc biệt là những sản phẩm dành cho trẻ em dưới 6 tuổi (mặt hàng được đưa vào danh mục bình ổn giá của Chính phủ).

Đại diện lãnh đạo Cục Thuế xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan cho hay, giá một số sản phẩm sữa bột sau thông quan vào khoảng từ 4 - 5 USD/hộp (tương đương với mức 80.000 - 100.000 đồng); còn giá bán lẻ trên thị trường từ 20 - 25 USD/hộp (tương đương 400.000 - 500.000 đồng), tức là gấp 5 lần so với giá nhập khẩu (NK).

Dưới góc độ người tiêu dùng, chị Minh Hà (quận Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ, giá sữa vẫn không khác so với trước đây là bao. “Giá nguyên liệu NK giảm thì giá sữa trong nước cũng phải giảm mới công bằng. Nếu không, người tiêu dùng rất thiệt thòi!” - chị Hà nói.

Lý giải vấn đề trên, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) - cho rằng, các mức giá sữa được nêu mới chỉ là giá chào bán, chưa phải mức giá các doanh nghiệp (DN) sữa Việt Nam mua được. Các DN Việt Nam phải thực hiện việc giao dịch đàm phán, ký kết hợp đồng, rồi mới đưa vào sản xuất và lưu thông, nên sẽ có độ trễ từ khi mua nguyên liệu đến sản xuất, lưu thông sữa thành phẩm ra thị trường.

Về thực tế này, Phòng Thương mại châu Âu (EuroCham) cũng khẳng định, thực tế là từ tháng 4/2015, “giá chào bán” một số loại nguyên liệu (sữa bột gầy, sữa nguyên kem) trên một số thị trường quốc tế chủ yếu đã có xu hướng tạm thời giảm. Tuy nhiên, “giá chào bán” thể hiện mức giá nguyên liệu ở thời điểm ngày chào bán. Thực tế, việc đàm phán và ký kết hợp đồng mua nguyên liệu đều được thực hiện từ rất sớm, trước khi sản phẩm được đưa ra thị trường, nên có độ trễ thông thường từ 8 - 12 tháng.

Các chuyên gia trong ngành cho rằng, sở dĩ giá sữa vẫn "bình chân như vại" là do đang có biểu hiện thao túng, chuyển giá từ nước ngoài trước khi NK vào Việt Nam. Nguyên nhân thể hiện rõ nhất là các DN NK, phân phối, sản xuất, kinh doanh tăng giảm cùng thời điểm và tương tự nhau.

Trên thực tế, Luật Giá đã quy định, khi có những biến động về giá, chúng ta có quyền yêu cầu kê khai giá nhưng đến nay, việc này vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc.

Quyết liệt bình ổn giá sữa

Theo Bộ Tài chính, nếu không có diễn biến bất thường, từ nay đến hết năm 2016, giá sữa cho trẻ em dưới 6 tuổi sẽ được giữ ổn định. Điều đó có nghĩa, giá sẽ chưa thể giảm trong thời gian tới, dù giá nguyên liệu NK vẫn tiếp tục giảm sâu. Đây là thông tin khiến người tiêu dùng trong nước thất vọng. Vì trên thực tế, bình ổn không có nghĩa là chỉ giữ cho giá ổn định không tăng, mà bình ổn còn phải bảo đảm giá sữa hợp lý, tránh nghịch lý giá sữa trong nước không giảm, trong khi giá sữa nguyên liệu thế giới đang giảm mạnh.

Để thực hiện bình ổn giá sữa một cách tối đa, theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục yêu cầu các tổ chức, cá nhân tính toán, phân bổ chi phí hợp lý theo hướng dẫn thực hiện biện pháp bình ổn giá. Cụ thể, các tổ chức phải xác định các khoản chi phí trong cơ cấu giá sản phẩm theo quy định về phương pháp định giá chung đối với hàng hóa, dịch vụ của Bộ Tài chính đã ban hành.