Người lao động Trung Quốc lo mất việc vì DeepSeek

Hiệu ứng DeepSeek

Tháng trước, DeepSeek bất ngờ gây chấn động giới công nghệ khi tung ra các mô hình AI có khả năng cạnh tranh trực tiếp, thậm chí vượt trội hơn những đối thủ hàng đầu của Mỹ nhưng với chi phí thấp hơn đáng kể. Cú bùng nổ này không chỉ làm chao đảo thị trường chứng khoán mà còn đưa nhà sáng lập Lương Văn Phong trở thành tâm điểm của truyền thông quốc tế.

Ngay lập tức, các doanh nghiệp Trung Quốc từ nhiều lĩnh vực đã nhanh chóng đón nhận DeepSeek, xem đây như một biểu tượng cho sự trỗi dậy của AI nội địa. Ba "ông lớn" viễn thông gồm China Mobile, China Unicom và China Telecom đã tích hợp DeepSeek vào các dịch vụ đám mây. Các hãng smartphone hàng đầu như Huawei, Vivo và Oppo cũng không đứng ngoài cuộc khi áp dụng công nghệ AI này để nâng cao trải nghiệm người dùng.

Nền tảng DeepSeek. Ảnh: Security Week

Không chỉ dừng lại ở đó, các tập đoàn công nghệ lớn nhất Trung Quốc cũng đổ xô vào cuộc chơi. Tencent đang thử nghiệm tích hợp DeepSeek vào ứng dụng nhắn tin Weixin, trong khi Baidu tuyên bố sẽ liên kết công cụ tìm kiếm và chatbot AI Ernie Bot với DeepSeek. Điều này báo hiệu một cuộc tái định hình mạnh mẽ trong hệ sinh thái công nghệ của Trung Quốc.

Ngành sản xuất ô tô cũng không chậm chân. Hơn một chục hãng xe, từ gã khổng lồ BYD đến startup Leapmotor đã công bố kế hoạch phát triển các mẫu xe thông minh với AI DeepSeek. Đây có thể là chìa khóa giúp xe điện Trung Quốc cạnh tranh sòng phẳng với Tesla và các đối thủ phương Tây.

Bên cạnh đó, thị trường tài chính cũng không đứng ngoài xu hướng. Hơn 20 công ty môi giới và quản lý quỹ đã bắt đầu ứng dụng DeepSeek trong nghiên cứu thị trường, quản lý rủi ro, ra quyết định đầu tư và giao tiếp với khách hàng. Điều này có thể tạo ra bước ngoặt trong lĩnh vực tài chính – nơi trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần thay thế các phương pháp phân tích truyền thống.

Nỗi lo AI và cuộc đua chuyển đổi số

Sự bùng nổ của DeepSeek không chỉ dừng lại ở doanh nghiệp tư nhân mà còn len lỏi vào các cơ quan chính quyền. Tại tỉnh Quảng Đông, những thành phố lớn như Thâm Quyến, Quảng Châu và Đông Quan đã nhanh chóng đưa DeepSeek vào hệ thống dịch vụ công. Các địa phương khác cũng bắt đầu triển khai đào tạo AI nhằm nâng cao hiệu suất làm việc.

Tuy nhiên, không phải ai cũng hào hứng với sự trỗi dậy mạnh mẽ của DeepSeek. Những lo ngại về tác động của AI đối với thị trường lao động đang dần hiện rõ. Quận Phúc Điền (Thâm Quyến) gần đây đã công bố triển khai nhóm "công chức AI" đầu tiên sử dụng mô hình R1 của DeepSeek để đảm nhiệm các công việc như xử lý tài liệu, cung cấp dịch vụ công, quản lý khẩn cấp và xúc tiến đầu tư. Theo chính quyền địa phương, hệ thống này giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ từ 5 ngày xuống chỉ vài phút, giảm 90% thời gian thẩm định và nâng độ chính xác lên trên 95%.

Tuy nhiên, thông báo này đã gây tranh cãi lớn trên mạng xã hội Trung Quốc. Hashtag "Hỏi DeepSeek liệu công việc của tôi có bị thay thế không?" đã thu hút gần 7,2 triệu lượt xem trên Weibo chỉ trong vài ngày. Nhiều người lo lắng rằng sự phổ biến của AI có thể khiến hàng triệu lao động văn phòng đối mặt với nguy cơ mất việc.

Dù vậy, một số chuyên gia vẫn lạc quan rằng DeepSeek sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, tạo ra nhiều công việc mới thay vì chỉ lấy đi cơ hội việc làm. Câu hỏi đặt ra là liệu Trung Quốc có thể cân bằng giữa đổi mới công nghệ và ổn định xã hội hay không – một thách thức không nhỏ trong cuộc đua AI toàn cầu.