Nghệ An: Sản phẩm OCOP tạo động lực thúc đẩy kinh tế nông thôn

Đứng Top đầu cả nước về số lượng sản phẩm OCOP

Thực hiện quyết định 290/QĐ - TTg ngày 7/5/2019 của Thủ tướng chính phủ về thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), UBND tỉnh Nghệ An đã thành lập Ban chỉ đạo, tổ giúp việc, ban hành quy chế hoạt động, xây dựng đề án, kế hoạch thực hiện Chương trình OCOP.

Đến nay Chương trình Mỗi xã một sản phẩm tại tỉnh Nghệ An đã góp phần phát triển sản phẩm chủ lực của địa phương, từng bước chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, theo tiêu chuẩn, quy chuẩn, có truy xuất nguồn gốc, đáp ứng nhu cầu thị trường…

Theo thống kê, hiện toàn tỉnh Nghệ An có 743 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 3 sản phẩm đạt hạng 5 sao, 45 sản phẩm đạt 4 sao, 695 sản phẩm đạt hạng 3 sao. Nghệ An cũng là một trong số những địa phương đứng  đầu cả nước về số lượng sản phẩm OCOP đạt hạng sao được công nhận.

Hiện có 449 chủ thể tham gia Chương trình OCOP tại tỉnh Nghệ An gồm cả doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất kinh doanh. Trong đó, chủ thể là các hợp tác xã, tổ hợp tác là 194, chiếm khoảng 43% số lượng chủ thể OCOP tại địa phương.

Đáng chú ý, có tới 65% số sản phẩm OCOP đã hoàn thiện bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc và có đăng ký nhãn hiệu. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu của thị trường mà còn khẳng định tính chuyên nghiệp và bài bản trong xây dựng sản phẩm.

Nghệ An là tỉnh có địa bàn rộng, địa hình đa dạng, tập quán sản xuất lâu đời, đặc biệt có sự phong phú về tài nguyên bản địa và văn hóa ẩm thực. Đây là điều kiện thuận lợi để xây dựng các sản phẩm OCOP mang bản sắc vùng miền rõ nét, từ vùng đồng bằng ven biển cho đến miền núi cao. Nhờ vậy, sản phẩm OCOP Nghệ An rất đa dạng, bao gồm thực phẩm chế biến, đồ uống, thảo dược, sản phẩm thủ công mỹ nghệ...

Đặc biệt, nhờ định hướng sản phẩm OCOP gắn với khai thác vùng nguyên liệu địa phương và chỉ dẫn địa lý, nên nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh Nghệ An đã vào được hệ thống các chuỗi cung ứng như: BigC, MM Mega Market, Lotte, Aeon… hệ thống các cửa hàng thực phẩm, bách hóa, các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP.

Một số sản phẩm OCOP chế biến từ nông sản đã tìm được thị trường xuất khẩu ổn định, như: Sản phẩm chè búp có thị trường ổn định tại các nước Tây Á; sản phẩm nước mắm tiêu thụ tại thị trường Lào, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số sản phẩm đã xuất khẩu qua các thị trường khó tính như: Pháp, Đức, Hà Lan, Thụy Điển, Đan Mạch, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Tác động tích cực đến kinh tế nông thôn

Theo ông Lê Văn Lương - Chi Cục trưởng Chi cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển Nông thôn Nghệ An, Chương trình OCOP đã trở thành một phong trào sâu rộng và có sức lan tỏa mạnh mẽ trên toàn tỉnh Nghệ An, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng nội sinh và gia tăng giá trị.

Cụ thể hơn về tác động của chương trình OCOP đến kinh tế nông thôn, ông Lê Văn Lương cho rằng, chương trình giúp gia tăng giá trị sản phẩm địa phương, tạo thêm hàng ngàn việc làm và nâng cao thu nhập cho hàng ngàn người dân. Nhiều mô hình đã cho thấy khả năng ứng dụng khoa học công nghệ vào chế biến sâu, bảo quản, đồng thời tăng năng suất, chất lượng sản phẩm. Mặt khác, việc gắn sản phẩm với văn hóa bản địa và du lịch cộng đồng cũng tạo ra giá trị lan tỏa lớn, thúc đẩy phát triển tổng thể ở nông thôn.

Đặc biệt, tỉnh Nghệ An xác định, OCOP không chỉ là sản phẩm, mà là hàng hoá gắn với hệ sinh thái sản xuất, chế biến, phân phối và tiêu dùng. Do đó, từ năm 2023 đến nay, định hướng của tỉnh là đẩy mạnh sản xuất sạch, có chứng nhận (VietGAP, hữu cơ, GlobalGAP…) đối với nguyên liệu đầu vào, kết hợp với các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm trong chế biến, đóng gói, vận chuyển.

Song song đó, địa phương cũng đặc biệt chú trọng phát triển theo chuỗi giá trị. Khuyến khích các chủ thể OCOP xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, liên kết với các hợp tác xã dịch vụ, có hợp đồng bao tiêu với các tổ chức thương mại hoặc sàn thương mại điện tử. Đây là hướng đi bắt buộc để đảm bảo tính bền vững và khả năng cạnh tranh của sản phẩm. Tỉnh cũng đang xúc tiến xây dựng bản đồ vùng sản phẩm OCOP, giúp quy hoạch hợp lý và nâng cao hiệu quả quản lý.

Cũng theo đại diện Chi cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển Nông thôn Nghệ An, Chương trình OCOP không thể phát triển bền vững nếu không thích ứng với yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế. Do đó, tỉnh Nghệ An đặc biệt quan tâm đến định hướng phát triển vùng nguyên liệu để tạo mối liên kết trong sản xuất sản phẩm; đào tạo, hỗ trợ đổi mới sản phẩm; đổi mới công nghệ; xây dựng chuỗi giá trị; hỗ trợ cơ sở hạ tầng sản xuất, máy móc, thiết bị chế biến; xây dựng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến; hỗ trợ tiếp cận các nguồn tín dụng; hỗ trợ quản trị và tiếp cận thị trường dành cho nhóm sản phẩm đã đạt các tiêu chí xuất khẩu…

Nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh Nghệ An chế biến từ nông sản đã vào được hệ thống các chuỗi cung ứng như: BigC, MM Mega Market, Lotte, Aeon… hệ thống các cửa hàng thực phẩm, bách hóa, các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP.