Ngành dệt may “vướng” đủ đường

Bà có thể cho biết, để thực hiện các quy định phòng, chống dịch bệnh và đảm bảo sản xuất, các doanh nghiệp (DN) dệt may gặp phải khó khăn nào?

Thứ nhất, về việc phòng dịch, theo quy định tại Nghị định 82/2018/NĐ-CP về quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế, các DN đều không xây dựng nơi để người lao động ở lại sau giờ làm việc. Do vậy, khi thực hiện yêu cầu về “3 tại chỗ” thì dù có thu hẹp quy mô nhà máy để có chỗ trống, thì các DN khối dệt sợi với đặc thù số lượng công nhân ít, số lượng máy móc nhiều thì có thể linh hoạt áp dụng. Nhưng đối với DN may có quy mô từ 1.000 lao động DN trở lên không thể bố trí đủ điều kiện để người lao động (NLĐ) nghỉ lại trong thời gian dài. Ngoài ra, một DN may quy mô 1.000 lao động, áp dụng “3 tại chỗ”, đi làm 1 cung đường 2 điểm đến, bỏ qua những khó khăn do đi lại thì riêng chi phí test Covid 4 lần với mức giá 238.000/lần thì chi phí đã lên tới gần 1 tỷ đồng.

Bà Hoàng Ngọc Ánh - Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam

Thứ hai, về lưu thông, việc áp dụng giấy xét nghiệm như giấy thông hành ở một số địa phương đang phá vỡ chuỗi giá trị sản xuất, cắt đứt luồng lưu thông ở thị trường nội địa. Ví dụ tại Hải Phòng, trong 3 ngày (từ 18-20/7) vừa qua, 3 cửa ngõ đi vào thành phố bị ùn tắc nhiều giờ đồng hồ bởi quy định áp dụng dán tem cho các phương tiện và xét nghiệm lái xe. Tại các cửa ngõ vào Hà Nội, từ khi bắt đầu thực hiện Chỉ thị 16 (ngày 24/7), toàn bộ quốc lộ 1B hướng về thủ đô ken kín phương tiện chờ duyệt qua chốt kiểm dịch, nhiều lái xe phải xếp hàng chờ từ 4h sáng đến 12h trưa vẫn chưa qua được chốt. Vướng mắc lớn nhất là yêu cầu về giấy xét nghiệm y tế âm tính với Covid-19 có thời hạn khác nhau: Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh quy định 3 ngày; Long An 5 ngày và Đồng Nai 7 ngày...

Được biết, ngoài những khó khăn trên, các DN còn gặp phải vướng mắc về vấn đề lao động. Bà có thể làm rõ hơn vấn đề này?

Các DN đang gặp vướng mắc lớn về việc trả lương cho NLĐ, do hiện nay Bộ Lao động - Thương binh và xã hội chưa có một hướng dẫn chi tiết nhất quán tại địa phương. Đối với NLĐ không đồng ý làm việc theo phương án “3 tại chỗ” mà không có lý do chính đáng thì NLĐ có được hỗ trợ theo các gói hỗ trợ của nhà nước để giảm thiểu rủi ro cho DN hay không? Nếu không thì DN phải thực hiện chính sách như thế nào cho người lao động? Vì nếu phải trả lương ngừng việc cho NLĐ trong điều kiện này thì thực sự DN không kham nổi.

Bên cạnh đó, việc tuyển dụng, giữ chân NLĐ trong bối cảnh dịch Covid-19 đang lây lan nhanh, NLĐ di chuyển về quê tránh dịch, liệu có quay về công ty làm việc không? Khủng hoảng tâm lý trong công nhân là điều cực kỳ đáng lo ngại.

Tiếp nữa là những chi phí vận tải vẫn không ngừng tăng cao và chưa thể giải quyết nhanh.

Vậy hiệp hội có kiến nghị gì với cơ quan chức năng để thời gian tới DN “dễ thở” hơn và hoạt động thông suốt, thưa bà?

Chúng tôi kiến nghị, cần ưu tiên cho các DN sớm được tiêm vaccine (có thể cân nhắc trên cơ sở DN tự chịu chi phí) nhằm đảm bảo an toàn cho NLĐ và để DN có thể sớm quay trở lại ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đưa lái xe vận tải hàng hóa thuộc diện ưu tiên cao hơn trong danh sách tiêm vaccine nhằm đảm bảo dòng lưu thông hàng hóa được thông suốt.

Việc giữ chân người lao động gặp nhiều khó khăn

Thống nhất các quy định, khái niệm về lưu thông hàng hóa giữa các địa phương, tránh tình trạng cát cứ gây ách tắc lưu thông, gián đoạn chuỗi sản xuất. Cho phép các DN sớm được quay trở lại sản xuất khi các điều kiện phòng, chống dịch bệnh được đảm bảo. Gỡ bỏ quy định về định mức số lượng xe ôtô ra vào địa phương. Cho phép sử dụng kết quả test nhanh, test gộp đối với lái xe và NLĐ di chuyển liên tỉnh thay vì chỉ chấp nhận kết quả PCR.

Nhà nước đưa số lao động không thể thực hiện “3 tại chỗ” vào đối tượng được hỗ trợ theo Nghị quyết 68, vì nếu áp dụng theo khoản 2, Điều 99 (không được trả lương ngừng việc) NLĐ sẽ gặp khó khăn, trong khi dịch bệnh đang lây lan nguy hiểm, tâm lý lo sợ của NLĐ là có thể hiểu được. Trường hợp nếu DN phải trả lương ngừng việc (áp dụng theo khoản 3, Điều 99) thì thực sự DN không đủ khả năng chi trả. Đồng thời, cho phép DN, sau thời gian phong tỏa được bố trí thời gian làm thêm quá quy định (40 giờ trong 1 tháng) để giải quyết các đơn hàng tồn đọng. DN vẫn sẽ bù trừ các tháng để đảm bảo không quá 300 giờ/năm theo quy định.

Xin cảm ơn bà!