Ngân hàng Trung ương châu Âu thực hiện đợt tăng lãi suất khổng lồ bất chấp áp lực chính trị

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) dự kiến ​​sẽ thực hiện một đợt tăng lãi suất khổng lồ khác vào ngày 27/10 để kiềm chế lạm phát kỷ lục, loại bỏ áp lực chính trị để thận trọng hơn khi khu vực đồng euro không thể chống chọi với suy thoái.

Chủ tịch ECB Christine Lagarde cũng có thể đưa ra một số tin tức về kế hoạch nới lỏng bảng cân đối kế toán của ngân hàng trung ương, vốn đã tăng vọt lên 8,8 nghìn tỷ euro từ mức 2 nghìn tỷ euro vào năm 2010 khi ECB chống chọi với các cuộc khủng hoảng liên tiếp. Nhà kinh tế quản lý tài sản của DWS Ulrike Kastens cho biết: Ngân hàng Trung ương châu Âu có thể sẽ thực hiện một động thái lãi suất quan trọng khác ở mức 75 điểm cơ bản. Trên hết, những lo ngại về tỷ lệ lạm phát cao cũng sẽ đồng hành vào năm 2023 và nguy cơ kỳ vọng lạm phát có thể giảm xuống có thể khiến ECB thực hiện bước đi táo bạo này.

Kể từ cuộc họp chính sách tháng 9, khi ECB tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản, lạm phát chính đã tăng mạnh hơn dự kiến, đạt mức kỷ lục 9,9%. Đồng thời, có những dấu hiệu mới cho thấy kỳ vọng lạm phát đang tăng cao hơn, làm tăng thêm rủi ro về vòng xoáy giá cả tiền lương. Kỳ vọng lạm phát vượt quá mục tiêu 2% của ECB sẽ là lý lẽ mạnh mẽ nhất cho việc thắt chặt mạnh mẽ ngay cả trong số những người ủng hộ chính sách. Thống đốc ngân hàng trung ương Tây Ban Nha Pablo Hernández de Cos cho biết cũng sẽ phải đề phòng khả năng kỳ vọng lạm phát trung và dài hạn giảm xuống trên 2%. Trong những tháng tới, châu ÂU sẽ vẫn hết sức cảnh giác với những chỉ số này.

Áp lực chính trị

Cả nhà đầu tư và nhà kinh tế hiện đang đặt cược vào động thái 75 điểm cơ bản thứ hai - một động thái sẽ không được một số chính phủ hoan nghênh, vốn đã cảnh báo ECB về những động thái có thể làm suy yếu tăng trưởng hơn nữa. Chẳng hạn, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết ông “lo ngại” về việc “một số nhà hoạch định chính sách tiền tệ châu Âu giải thích rằng cần phá vỡ nhu cầu ở châu Âu để kiềm chế lạm phát tốt hơn”. Bà Lagarde nằm trong số các nhà hoạch định chính sách đã cảnh báo rằng lãi suất có thể phải tăng lên mức mà họ chủ động hạn chế tăng trưởng.

Đánh giá của ECB về mức độ nghiêm trọng của những triển vọng tăng trưởng này sẽ là trọng tâm chính của cuộc họp tuần này. Phó Chủ tịch Luis de Guindos hồi đầu tháng đã gợi ý rằng mọi thứ đã trở nên tồi tệ hơn nhiều so với dự báo trong tháng 9 của ngân hàng trung ương.

Điều mà ECB coi là kịch bản đi xuống trong tháng 9, đang tiến gần hơn đến kịch bản cơ sở. Trong khi kịch bản cơ sở chính của ngân hàng trung ương vào tháng 9 dự kiến ​​tăng trưởng 0,9% cho năm tới, thì kịch bản đi xuống cho thấy hoạt động thu hẹp gần 1%. Các chỉ số kinh tế hàng đầu cũng cho thấy sự suy giảm trong quý cuối năm nay.

Các nhà đầu tư hy vọng sẽ có được một số thông tin chi tiết từ cuộc họp báo của bà Lagarde về quỹ đạo lãi suất trong tương lai. Lãi suất tiền gửi hiện tại của ECB, ở mức 0,75%, dự kiến ​​sẽ đạt mức cao nhất là 2,5% vào tháng 3. Tốc độ và mức độ thắt chặt trong tương lai sẽ là đối tượng tranh luận sôi nổi trong Hội đồng quản trị, khi một số thành viên chia sẻ lo ngại về việc chống lạm phát mà nguyên nhân chính là do giá thực phẩm và năng lượng tăng.

Cân đối chính trị

Các nhà hoạch định chính sách của ECB cũng sẽ bắt đầu thảo luận về cách nới lỏng bảng cân đối kế toán khổng lồ của mình để giúp giảm áp lực lạm phát, với các thành viên Hội đồng, báo hiệu ECB sẽ bắt đầu bằng cách cắt giảm thanh khoản từ các khoản vay dài hạn khổng lồ mà ECB đã mở rộng cho các ngân hàng trong thời kỳ khủng hoảng.

ECB đã cho các ngân hàng vay hơn 2 nghìn tỷ euro cho các ngân hàng được gọi là khoản vay TLTRO với các điều kiện cực kỳ thuận lợi. Cấu trúc hiện tại của các hoạt động này ngụ ý rằng ngay cả khi các ngân hàng không sử dụng tiền để cho vay nền kinh tế thực, họ có thể kiếm lợi nhuận đơn giản bằng cách gửi chúng tại ngân hàng trung ương. Theo ước tính của Barclays, hiện có khoảng 1,1 nghìn tỷ euro được giữ ở trạng thái nhàn rỗi tại ECB, kiếm lợi nhuận phi rủi ro.

Mặc dù việc thay đổi các điều khoản của các khoản vay có thể phức tạp về mặt pháp lý, nhưng về mặt chính trị, các ngân hàng không thể kiếm được lợi nhuận như vậy từ chính sách công vào thời điểm mà người dân đang phải vật lộn để kiếm sống. Điều này đặc biệt đúng vì thỏa thuận hiện tại cũng ngụ ý ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngân hàng trung ương.

Điều này có nghĩa là các ngân hàng trung ương quốc gia, với tư cách là cổ đông của ECB, sẽ có ít lợi nhuận hơn để chuyển cho các chính phủ đang rất cần tiền mặt. Họ hy vọng ECB sẽ giải quyết vấn đề TLTRO tại cuộc họp tiếp theo vào tháng 10. Quyết định vào tháng 10 sẽ giúp các ngân hàng có nhiều thời gian để điều chỉnh kế hoạch trả nợ của mình trong bối cảnh các điều kiện mới cho phương án trả nợ trước hạn dự kiến ​​vào tháng 12.

ECB cũng có thể chuẩn bị cơ sở để giảm lượng nắm giữ trái phiếu trị giá khoảng 5 nghìn tỷ euro bằng cách thay đổi hướng dẫn về tái đầu tư chương trình mua tài sản APP của mình, mở đường cho quyết định tái đầu tư APP vào tháng 12. Đây là lúc các nhà hoạch định chính sách có thể gặp phải ngọn lửa chính trị bền vững hơn vì một số chính phủ phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ của ECB.

Ngay cả những nhà hoạch định chính sách cứng rắn nhất cũng ra hiệu rằng ngân hàng trung ương sẽ thực hiện rất cẩn thận, bắt đầu bằng cách loại bỏ dần các khoản tái đầu tư từ trái phiếu đáo hạn được mua theo chương trình mua tài sản APP vào mùa xuân năm sau sớm nhất. Khi đó, một mùa đông thảm khốc và các yếu tố suy thoái có thể đã làm thay đổi cuộc tranh luận.