Ngân hàng bứt phá lợi nhuận quý III/2025: Tín hiệu sáng từ nội lực và tái cơ cấu

Lợi nhuận bứt phá, nhiều ngân hàng về đích sớm

Theo tổng hợp từ báo cáo của các ngân hàng và số liệu cập nhật trên các trang thông tin tài chính chính thống, đến ngày 21/10 đã có 9 ngân hàng công bố kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm 2025, phần lớn đều ghi nhận mức tăng trưởng hai chữ số. Đơn cử: Techcombank đạt lợi nhuận trước thuế hơn 23.400 tỷ đồng, riêng quý III khoảng 8.300 tỷ đồng, được xem là cao nhất từ trước tới nay; VPBank báo lãi 20.396 tỷ đồng, tăng hơn 40% so với cùng kỳ, hoàn thành 81% kế hoạch năm.

Hay tại SHB ghi nhận lợi nhuận gần 12.307 tỷ đồng, tương đương 85% kế hoạch, tăng 36% so với cùng kỳ. Tính đến 30/9/2025, tổng tài sản của SHB đạt 852.695 tỷ đồng, tăng 14% so với cuối năm 2024, từng bước hướng tới con số 1 triệu tỷ đồng năm 2026 của ngân hàng này.

Đại diện SHB cho biết, để đạt được kết quả trên, ngân hàng đã liên tục cung ứng vốn, thúc đẩy tăng trưởng theo định hướng của Đảng và Nhà nước, các sản phẩm, chương trình tín dụng, gói vay ưu đãi của SHB thiết kế “may đo” phù hợp với từng nhóm khách hàng từ cá nhân đến hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), doanh nghiệp lớn… đưa dòng vốn hướng đến các lĩnh vực ưu tiên, ngành nghề trọng điểm được tập trung phát triển trong giai đoạn đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Tương tự, LPBank đạt hơn 9.600 tỷ đồng, mức cao nhất trong lịch sử hoạt động của ngân hàng này, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Động lực chính đến từ quý III khi lợi nhuận trước thuế đạt 3.448 tỷ đồng, tăng 15,3% so với quý trước.

Song song với kết quả kinh doanh, chất lượng tài sản cũng được LPBank chú trọng và cải thiện rõ rệt. Tỷ lệ nợ xấu trong 9 tháng đầu năm được kiểm soát ở mức 1,78%, thấp hơn so với cùng kỳ. Nền tảng tín dụng vững chắc này cho phép ngân hàng tối ưu hóa bộ đệm dự phòng, với tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) được duy trì ở mức an toàn 76,33%.

Như vậy, chỉ sau 9 tháng, nhiều nhà băng đã tiệm cận hoặc vượt xa mục tiêu lợi nhuận cả năm, khẳng định hiệu quả từ quá trình tái cơ cấu, chuyển đổi số và mở rộng nguồn thu ngoài lãi.

Quan sát báo cáo tài chính của các ngân hàng cho thấy, có ba động lực chính tạo nên “mùa vàng” lợi nhuận: Thứ nhất, tín dụng phục hồi mạnh mẽ trong quý III, vốn được xem là giai đoạn cao điểm giải ngân của doanh nghiệp và tiêu dùng, giúp thu nhập lãi thuần (NII) tăng rõ rệt. Lãi suất duy trì ổn định ở mức thấp cũng hỗ trợ mở rộng biên lợi nhuận.

Thứ hai, chi phí vốn và dự phòng rủi ro giảm, nhờ chất lượng tài sản được kiểm soát tốt hơn. Sau giai đoạn trích lập cao năm 2023 - 2024, nhiều ngân hàng đã tối ưu hóa nguồn vốn và giảm áp lực dự phòng.

Thứ ba, nguồn thu dịch vụ, ngoại hối và đầu tư tiếp tục khởi sắc. Nhiều ngân hàng như: Techcombank, MB, ACB hay Vietcombank đều đẩy mạnh mảng ngân hàng số, bảo hiểm, thẻ, kiều hối và giao dịch ngoại tệ, giúp lợi nhuận đa dạng và bền hơn so với việc phụ thuộc hoàn toàn vào tín dụng.

Tuy nhiên, dù kết quả tích cực, giới quan sát cho rằng vẫn cần nhìn nhận chất lượng lợi nhuận một cách thận trọng.

Một số ngân hàng giảm mạnh chi phí dự phòng, điều này có thể tốt trong ngắn hạn nhưng nếu không đi kèm kiểm soát rủi ro tín dụng thì có thể tạo áp lực cho các kỳ sau, nhất là với dư nợ bất động sản hoặc vay tiêu dùng. Ngoài ra, tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) của một số nhà băng có xu hướng giảm nhẹ, khiến chi phí vốn tăng lên, ảnh hưởng biên lợi nhuận (NIM) trong các quý tới.

Một điều đáng ghi nhận là ngành ngân hàng đã linh hoạt hơn, không còn phụ thuộc tuyệt đối vào tín dụng mà đã chú trọng mở rộng dịch vụ, tiết giảm chi phí, tăng tính tự chủ trong kinh doanh. Đây là nền tảng quan trọng để bảo đảm tăng trưởng ổn định trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều biến động

Đồng thời, có sự phân hóa ngày càng rõ trong hoạt động kinh doanh của các ngân hàng. Nếu như nhóm ngân hàng quốc doanh (Vietcombank, VietinBank, BIDV) vẫn giữ vai trò trụ cột với quy mô tín dụng lớn và độ an toàn cao, thì nhóm tư nhân (Techcombank, VPBank, SHB, LPBank…) lại nổi bật ở khả năng tăng trưởng lợi nhuận nhanh, nhờ mô hình bán lẻ, số hóa và linh hoạt trong huy động vốn.

Sự phân tầng này cho thấy bức tranh đa dạng của hệ thống, trong đó mỗi nhóm đang đi theo hướng riêng để đạt được mục tiêu chung là vừa tăng trưởng, vừa đảm bảo an toàn hoạt động và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế.

Nhiều “bệ phóng” cho lợi nhuận cả năm

Nhìn về quý IV và năm 2026, triển vọng ngành ngân hàng vẫn tích cực. Nhu cầu tín dụng tiếp tục tăng, hoạt động sản xuất kinh doanh và xuất nhập khẩu khởi sắc, cùng chính sách tiền tệ hỗ trợ tăng trưởng sẽ là “bệ phóng” cho lợi nhuận.

Tuy nhiên, để kết quả tốt này không chỉ là đột biến ngắn hạn, các ngân hàng cần tiếp tục một số giải pháp căn cơ. Đó là kiểm soát chất lượng tín dụng, tránh nới lỏng quá mức trong giai đoạn nhu cầu tăng nhanh; tăng vốn tự có, củng cố năng lực tài chính, đặc biệt khi chuẩn Basel III được áp dụng rộng rãi. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số, mở rộng nguồn thu phi tín dụng, giảm rủi ro chu kỳ và đặc biệt là cần minh bạch thông tin tài chính, giúp nhà đầu tư, khách hàng và cơ quan quản lý đánh giá đúng sức khỏe hệ thống.

Kết quả kinh doanh quý III/2025 cho thấy ngành ngân hàng Việt Nam đang phục hồi mạnh mẽ và ngày càng khẳng định vai trò dẫn dắt của mình trong nền kinh tế. Lợi nhuận tăng không chỉ nhờ bối cảnh thuận lợi, mà còn là thành quả của quá trình đổi mới mô hình kinh doanh, số hóa dịch vụ và quản trị hiệu quả.

Để duy trì đà tăng trưởng này, theo các chuyên gia các ngân hàng cần: Thứ nhất, tiếp tục tập trung vào quản trị chất lượng tín dụng, không chỉ tăng dư nợ mà phải đảm bảo khách hàng đủ năng lực trả nợ và danh mục tín dụng có tính đa dạng, tránh phụ thuộc quá nhiều vào một lĩnh vực như bất động sản hoặc cho vay tiêu dùng.

Thứ hai, tăng vốn tự có và cải thiện các chỉ số an toàn tài chính là điều kiện tiên quyết để ứng phó với rủi ro chu kỳ kinh tế hoặc thị trường tài chính có thể dịch chuyển.

Thứ ba, ngân hàng nên tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển mảng dịch vụ bởi một khi thu nhập ngoài lãi chiếm tỷ trọng lớn hơn, ngân hàng sẽ bớt phụ thuộc vào tín dụng truyền thống và tránh rủi ro chu kỳ tín dụng dâng cao.

Quý III/2025 là một mùa thành công đáng ghi nhận của ngành ngân hàng Việt Nam. Lợi nhuận tăng mạnh là một tín hiệu tốt đối với nền kinh tế, cho thấy ngân hàng đang đóng góp tích cực vào quá trình phục hồi và tăng trưởng. Tuy nhiên, không thể vì con số đẹp mà bỏ qua kiểm soát rủi ro và quên đi việc đặt nền móng cho tương lai. Để lợi nhuận không chỉ là đột biến mà trở thành xu hướng bền vững, các ngân hàng cần duy trì tốc độ tăng trưởng theo hướng chặt chẽ, hiệu quả và an toàn. Chỉ khi đó, hệ thống ngân hàng mới thực sự trở thành trụ cột vững chắc cho tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn 2025 - 2026 và xa hơn.