Ngăn chặn nguy hại từ sản xuất đến lưu thông

Lực lượng chức năng kiểm tra phân bón vô cơ

Xử lý 236 vụ vi phạm

Theo báo cáo của các chi cục QLTT, trong đợt 1 của Kế hoạch triển khai đợt cao điểm kiểm tra và xử lý vi phạm trong sản xuất, gia công phân bón vô cơ năm 2017, các chi cục QLTT đã kiểm tra 602 vụ, phát hiện và xử lý 236 vụ, xử phạt vi phạm hành chính gần 1,7 tỷ đồng. Đáng chú ý, số lượng hàng tịch thu, tiêu hủy lên tới 4.950 kg phân bón giả, tạm giữ 34.440 kg phân bón hết hạn sử dụng, kém chất lượng để tiếp tục xử lý.

Ông Nguyễn Tiến Đạt - Trưởng phòng Kiểm soát chất lượng hàng hóa (Cục QLTT) - cho biết, trong đợt kiểm tra lần này, các hành vi vi phạm bị phát hiện chủ yếu là kinh doanh phân bón kém chất lượng, phân bón quá hạn sử dụng, vi phạm về niêm yết giá, sản xuất phân bón khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép, không thực hiện công bố hợp quy... Số hàng vi phạm trên thực sự là mối nguy hại lớn không chỉ đối với người dân mà cả nền kinh tế nếu không được phát hiện, ngăn chặn kịp thời.

Để có kết quả này, Cục QLTT đã làm việc với Chi cục QLTT các tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương, Thanh Hóa, Nghệ An, TP.Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Long An… để trực tiếp quán triệt, đôn đốc các chi cục triển khai thực hiện trên từng địa bàn. Chỉ tính riêng tháng 4/2017, Cục QLTT đã cùng Chi cục QLTT tỉnh Bắc Giang, Hải Dương kiểm tra đột xuất một số công ty sản xuất, kinh doanh phân bón trên địa bàn, tạm giữ hơn 30.000 kg phân bón có dấu hiệu không bảo đảm chất lượng. Số phân bón trên đang được tạm giữ, chờ kết quả giám định để xác minh làm rõ.

Vướng khâu kiểm định

Tuy nhiên, ông Đạt cũng cho biết, công tác kiểm tra, xử lý đang gặp nhiều khó khăn gây hạn chế trong việc thực hiện, đặc biệt là khâu văn bản quy định, kỹ thuật, xác định chất lượng. Đơn cử, Thông tư số 26/2012/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định việc kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường: “Trường hợp người bán hàng không nhất trí với thông báo kết quả thử nghiệm mẫu không đạt yêu cầu chất lượng có thể đề nghị với cơ quan kiểm tra thử nghiệm lại đối với mẫu lưu ở một tổ chức thử nghiệm được chỉ định khác và kết quả thử nghiệm này là căn cứ để cơ quan kiểm tra xử lý, kết luận cuối cùng”. Trên thực tế đã có nhiều trường hợp, kết quả thử nghiệm mẫu lần thứ nhất không đạt yêu cầu chất lượng nhưng kết quả thử nghiệm lần thứ hai lại đạt yêu cầu. Hay như theo Thông tư số 29/2014/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định dung sai được chấp nhận khi so sánh kết quả phân tích giữa các phòng thử nghiệm tối đa chỉ ở phạm vi ± 5%. Có một số trường hợp Chi cục QLTT địa phương tổ chức kiểm tra, tạm giữ hàng hoá lấy mẫu kiểm nghiệm có kết quả thử nghiệm lần thứ nhất và lần thứ hai thì dung sai nằm ngoài phạm vi ± 5%, trong khi kết quả thử nghiệm cả 2 lần cho thấy lô hàng phân bón lấy mẫu thử nghiệm không bảo đảm chất lượng, nhưng vì kết quả phân tích lần 2 có dung sai lớn hơn 5% nên thiếu căn cứ để xử lý vi phạm.

Thêm vào đó, việc xác định phân bón giả, kém chất lượng không thể nhận biết bằng mắt thường mà phải lấy mẫu gửi kiểm định với chi phí cao (khoảng 1 triệu đồng/mẫu), số lượng mẫu lại rất lớn cũng tạo thêm rào cản thực hiện.