Nâng cấp hành lang pháp lý để xử lý nợ xấu

Tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu đã mua phần lớn là bất động sản - Ảnh: Cấn Dũng

Mua nhiều, xử lý còn ít

Tính từ năm 2013 đến nay, đã có 11.182 khoản nợ xấu được VAMC mua bằng trái phiếu đặc biệt với tổng giá trị 153.997 tỷ đồng dư nợ gốc (giá mua là 128.096 tỷ đồng) của 39 tổ chức tín dụng; tổng giá trị trái phiếu đặc biệt VAMC đã phát hành để mua nợ xấu là 118.239 tỷ đồng. Theo kế hoạch được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước phê duyệt, năm 2015, VAMC sẽ mua thêm khoảng 80.000 tỷ đồng nợ xấu bằng trái phiếu đặc biệt. Như vậy, tính đến hết năm 2015, VAMC sẽ quản lý khoảng trên 200.000 tỷ đồng nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Trong số tổng giá trị nợ xấu đã mua, đến nay VAMC mới chỉ xử lý được 8.071 tỷ đồng; trong đó mới bán được 68 khoản nợ của 10 khách hàng tại 5 tổ chức tín dụng với tổng dư nợ gốc là 2.306 tỷ đồng, tổng giá trị thu hồi đạt 1.773 tỷ đồng; tổ chức bán tài sản bảo đảm được 13 khoản nợ với 490 tỷ đồng. Hiện VAMC đã phân loại danh mục các khoản nợ và tài sản bảo đảm theo từng đối tượng để chào bán cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Trong đó, tài sản bảo đảm của các khoản nợ là bất động sản chiếm khoảng 80 - 90%.

Theo ông Hùng, thanh khoản của các tổ chức tín dụng hiện nay vẫn khá ổn định nên hoạt động của nền kinh tế là không đáng lo ngại. Với VAMC, tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu đã mua phần lớn là bất động sản, thị trường bất động sản đang dần thoát đáy suy giảm nên triển vọng xử lý khối nợ xấu đã mua trong thời gian tới là rất có triển vọng.

Cần có hành lang pháp lý cho xử lý nợ xấu

Để tạo điều kiện cho VAMC mua, bán và xử lý nợ xấu, Chính phủ đã ban hành Nghị định 34/2015/NĐ-CP sửa đổi một số điều của Nghị định 53/2013/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 5/4/2015). Nghị định 34/2015/NĐ-CP đã nâng vị thế tài chính cho VAMC từ 500 tỷ đồng vốn điều lệ lên 2.000 tỷ đồng vốn điều lệ; cho phép VAMC được phát hành trái phiếu để mua nợ xấu theo giá thị trường; cho phép các tổ chức tín dụng có thể dùng trái phiếu của VAMC tham gia nghiệp vụ thị trường mở (OMO) và tái cấp vốn tại Ngân hàng Nhà nước; cho phép VAMC phát hành trái phiếu đặc biệt với thời hạn tối đa 10 năm để mua nợ xấu của các tổ chức tín dụng đang tái cơ cấu hoặc khó khăn về tài chính.

Những tiến bộ của Nghị định 34 cho VAMC xử lý nợ xấu là đáng ghi nhận giải quyết được những khó khăn hiện tại nhưng chưa đủ và mạnh. Theo ông Hùng, mua nợ về cần phải xử lý được nợ, phải bán được nợ…, song việc xử lý nợ xấu của VAMC vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Người đi vay vốn thế chấp tài sản, khi VAMC mua nợ xấu về muốn lấy tài sản thế chấp phải qua tòa án phán quyết, rồi thi hành án… khi đó mới lấy được tài sản để bán, trong khi VAMC phải bỏ tiền ra mua nợ theo giá thị trường… Không được xử lý nhanh, hiệu quả thì nợ xấu tồn đọng từ các tổ chức tín dụng lại chuyển sang VAMC.

Thị trường mua bán nợ cũng chưa có, các đơn vị mua bán nợ chưa được cấp phép, muốn bán nợ phải dựa vào các bộ luật liên quan như Luật Đầu tư nước ngoài, Luật Đất đai, Luật Bất động sản… “Vì vậy, cần phải có một bộ luật (có thời hạn trong khoảng 3 - 5 năm) hoặc Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội riêng cho vấn đề này quy định cụ thể, rõ ràng trách nhiệm của người vay, bên cho vay, bên mua và xử lý nợ xấu, vấn đề định giá các khoản nợ xấu…”- ông Hùng đề xuất.