Nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật |
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Đào Văn Hồ - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp – cho biết: Với 70% dân số sống bằng nghề nông, nhu cầu phân bón và thuốc bảo vệ thực vật cho nông nghiệp rất lớn và ổn định. Theo báo cáo của Bộ Công Thương, nhu cầu tiêu thụ trong nước khoảng 11 triệu tấn phân bón các loại, trong đó, phân bón vô cơ chiếm khoảng 90%, còn lại là phân hữu cơ và phân bón khác. Theo các năm, nhu cầu tiêu thụ ở mức 1,4 triệu tấn lân, 2,3 triệu tấn urê, gần 4 triệu tấn NPK. Các loại phân bón còn lại như DAP, kali, SA dao động ở mức 850-890 ngàn tấn. Đối với thuốc bảo vệ thực vật, mỗi năm Việt Nam sử dụng trung bình 100.000 tấn, tổng chi phí khoảng 700 triệu USD.
Về năng lực sản xuất trong nước, hiện cả nước có khoảng 800 doanh nghiệp sản xuất phân bón vô cơ, phân bón hữu cơ với quy mô lớn tới nhỏ đáp ứng được gần 80% nhu cầu tổng phân bón trong nước. Trong lĩnh vực thuốc bảo vệ thực vật, hiện cả nước có trên 200 doanh nghiệp thuốc bảo vệ thực vật, gần 100 nhà máy chế biến thuốc, cùng với khoảng 30 nghìn đại lý thuốc bảo vệ thực vật. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nhập nguyên liệu thuốc bảo vệ thực vật từ Trung Quốc chiếm 85-90%.
Ông Đào Văn Hồ đánh giá, ngành phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hiện đang tồn tại nhiều khó khăn, thách thức như: Thị trường phân bón và thuốc bảo vệ thực vật đang có sự mất cân đối nghiêm trọng; trong số 4.000 sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật chỉ có 19% là thuốc sinh học, còn lại là thuốc hóa học; phân bón vô cơ chiếm khoảng 90% tổng nhu cầu hàng năm.
Việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học và phân bón vô cơ vẫn đang diễn ra ở nhiều địa phương. Thị trường phân bón và thuốc bảo vệ thực vật còn phức tạp, hàng giả, hàng kém chất lượng, bao bì nhãn mác mập mờ đang làm méo mó thị trường. Các Nghị định và Thông tư của nhà nước còn một số hạn chế, chưa theo kịp diễn biến của thị trường gây vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Ông Nguyễn Trí Ngọc- Phó Chủ tịch, Tổng Thứ ký Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – đánh giá: Trên thực tế, hiệu quả sử dụng phân bón chưa cao. Hiệu suất sử dụng chỉ đạt trung bình 45 – 50% với phân đạm, 25 – 35% với lân và khoảng 60% với kali. Như vậy, nếu tính chung hiệu suất sử dụng phân hóa học là 50% thì chúng ta cũng đã lãng phí tương đương 2 tỷ USD năm. Đó là chưa kể, lượng phân bón sử dụng quá nhu cầu của cây trồng làm tăng nguy cơ dịch bệnh và hậu quả là chúng ta phải sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật nhiều hơn. Ngoài ra, lãng phí phân bón còn làm giảm chất lượng nông sản, ô nhiễm nguồn nước và tăng lượng khí thải nhà kính, đặc biệt từ phân đạm, phân hữu cơ và đất rơm rạ.
Để nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón, ông Nguyễn Trí Ngọc cho rằng, cần nghiên cứu và áp dụng các loại phân bón phù hợp, phân bón mới, phân bón chức năng (như áp dụng công nghệ nano; phân bón nhả chậm…). Hướng dẫn nông dân sử dụng phân bón 5 đúng và 1 cần. Bên cạnh đó là khai thác tối đa và sử dụng hiệu quả các nguồn phân bón hữu cơ. Với thuốc bảo vệ thực vật, cần nghiên cứu và áp dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật đặc trị cho từng loại đối tượng gây hại. Ưu tiên sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc sinh học và thảo mộc để hạn chế tác hại của thuốc đến môi trường, cây trồng, sinh vật và con người. Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật chú trọng việc áp dụng nguyên tắc “4 đúng”… từ đó hạn chế mức thấp nhất việc dùng thuốc bảo vệ thực vật hóa học.
Còn theo ông Trần Xuân Định - Phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), các đơn vị chức năng cần ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, kiểm soát kinh doanh cung ứng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để nông dân được sử dụng những sản phẩm tốt và hiệu quả.