Nâng cao chất lượng kiểm toán, chống chuyển giá

Trong thế giới toàn cầu hóa hiện nay, hoạt động chuyển giá là một thực tế phổ biến có tác động tiêu lực tới mọi nền kinh tế không phân biệt quy mô và trình độ phát triển trở thành vấn đề nan giải của mọi quốc gia trong quản lý nhà nước về lĩnh vực thuế.

Tại Việt Nam, hoạt động này đang ngày càng phổ biến không chỉ đối với các doanh nghiệp FDI mà còn xảy ra ở cả các doanh nghiệp trong nước, gây ra những hệ lụy không nhỏ cho nền kinh tế.

Ngày 19/7/2018, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) và Hiệp hội Kế toán công chứng Vương quốc Anh (ACCA) phối hợp tổ chức Hội thảo quốc tế “Chuyển giá – Những vấn đề trong công tác quản lý hiện nay”.

nhieu doanh nghiep co dau hieu chuyen gia

Doanh nghiệp FDI và nội địa đều có khả năng chuyển giá

Theo ông Nguyễn Văn Hiệu, Phó Kiểm toán trưởng, KTNN khu vực IV, trong những năm vừa qua, ở Việt Nam, những hành vi chuyển giá tránh thuế diễn ra khá phức tạp và là vấn đề đặc biệt quan tâm của nhiều cơ quan quản lý nhà nước. Với nền kinh tế mở cửa, cho phép đầu tư nước ngoài vào Việt Nam với nhiều chính sách ưu tiên, Nhà nước ta đã thể hiện rõ quan điểm đặc biệt khuyến khích nguồn đầu tư nước ngoài, nhằm góp phần vào việc thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, cũng như tăng năng lực sản xuất và xuất khẩu.

Tuy nhiên, hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp này thường không cao khi nhiều công ty đa quốc gia lớn hoạt động tại Việt Nam kê khai lỗ trên báo cáo tài chính, nhưng thực tế hoạt động rất tốt trên thị trường, có nhiều doanh nghiệp vẫn liên tục mở rộng quy mô sản xuất (Coca Cola, C.P Việt Nam…).

Thực tế cũng cho thấy, có đến 90% doanh nghiệp FDI hoạt động trong lĩnh vực may mặc ở TP. Hồ Chí Minh có kết quả kinh doanh thua lỗ trong khi hầu hết các doanh nghiệp trong nước cùng ngành nghề đều có lãi. Mặc dù, thua lỗ triền miên song các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam vẫn đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Điều này cho thấy, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế được mở rộng, tỷ lệ thua lỗ cao tại các doanh nghiệp FDI trong thời gian qua chính là biểu hiện của hoạt động chuyển giá đang diễn ra ngày càng phổ biến, đa dạng, trở thành thách thức lớn đối với cơ quan thuế Việt Nam. Minh chứng cho điều này phải kể tới Công ty Coca-Cola Việt Nam.

Trong 20 năm đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, Coca-Cola liên tục báo lỗ, lỗ lũy kế tính đến 30/9/2011 của công ty lên tới 3.768 tỷ đồng, vượt cả số vốn đầu tư ban đầu là 2.950 tỷ đồng. Vì lỗ liên tục nên doanh nghiệp này không phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp, trong khi doanh thu liên tục tăng từ 20-30% mỗi năm. Đáng chú ý là dù lỗ lớn nhưng doanh nghiệp này đã có kế hoạch đầu tư thêm 300 triệu USD tại Việt Nam.

Hay rõ nét nhất gần đây là câu chuyện liên quan đến siêu thị Metro Việt Nam đang được nghi ngờ chuyển giá thời gian qua. Metro được thành lập từ năm 2001. Cho đến nay, doanh nghiệp này đã phát triển 19 trung tâm bán sỉ trên cả nước nhưng báo lỗ liên tục dù doanh thu tăng hàng năm. Cụ thể, năm 2007 lỗ 157 tỷ đồng, trong khi doanh thu đạt 6.607 tỷ đồng; năm 2008, lỗ hơn 190 tỷ đồng trong khi doanh thu 8.175 tỷ đồng; năm 2009, lỗ 160 tỷ đồng trong khi doanh thu 8.728 tỷ đồng. “Nếu thua lỗ trong 1-2 năm đầu hoạt động thì bình thường, nhưng có những doanh nghiệp thua lỗ hàng chục năm vẫn tiếp tục đầu tư mở rộng thì đó là dấu hỏi về nghi vấn chuyển giá”, TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Trường đại học Fulbright Việt Nam khẳng định. Ngoài ra còn nhiều doanh nghiệp FDI khác cũng nằm trong diện nghi vấn.

Theo định hướng phát triển kinh tế đất nước, Chính phủ ngày càng chú trọng và tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh ở tất cả các ngành kinh tế, thông qua hình thức cổ phần hóa (CPH) các doanh nghiệp nhà nước (DNNN).

Tuy nhiên, từ thực trạng đó đặt ra vấn đề về công tác quản lý các công ty con, công ty liên kết có vốn nhà nước tham gia đầu tư nhưng chỉ nắm dưới 50% vốn điều lệ, trong đó có việc chống chuyển giá từ các công ty này cho các công ty thành viên mà các thành phần kinh tế khác nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

Cần nhiều giải pháp đồng bộ

Theo tiến sĩ Hồ Đức Phớc, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng KTNN, mục đích của hoạt động chuyển giá là tối thiểu hóa nghĩa vụ tính nộp thuế trong tập đoàn, DN nhằm tối đa hóa lợi nhuận dựa vào chính sách ưu đãi hoặc sự khác biệt về thuế giữa các vùng, miền hay quốc gia. Quá trình hội nhập quốc tế thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của các quốc gia, nhưng cũng xuất hiện nhiều thách thức mới, đặc biệt là công tác chống thất thu ngân sách. Chuyển giá không những là một hình thức thất thu ngân sách lớn mà còn làm méo mó môi trường kinh doanh, tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng giữa các chủ thể kinh tế và chứa đựng nhiều rủi ro khác.

Việt Nam thời gian qua đã rất nỗ lực xây dựng và ban hành nhiều chủ trương và chính sách nhằm thiết lập và dần dần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động chống chuyển giá, chống thất thu ngân sách nhà nước, tạo những cơ sở pháp lý nhất định cho hoạt động của ngành thuế trong đấu tranh chống chuyển giá của các DN. Tuy nhiên, hành lang pháp lý về chống chuyển giá ở Việt Nam hiện nay vẫn thiếu đồng bộ, chưa bịt kín lỗ hổng, hiệu lực thấp. Việc thực hành pháp luật trong việc chuyển giá chưa hiệu quả, hiệu lực chưa cao.

Thời gian qua, KTNN đã tích cực thực hiện chức năng, nghĩa vụ của mình trong kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, đã thu hồi hàng trăm ngàn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Trong đó, có các khoản kiến nghị tăng thu từ hoạt động chuyển giá của đối tượng kiểm toán. Không chỉ các DN FDI mà đến nay có cả nhiều DN nội địa đã có dấu hiệu rõ ràng của việc chuyển giá làm thất thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, công tác kiểm toán chống chuyển giá chưa bao giờ được đưa ra bàn thảo và triển khai thực hiện một cách chính thức, hệ thống, đầy đủ đúng với bản chất của nó nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật, tăng cường vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước dẫn đến công tác quản lý nhà nước về chuyển giá còn nhiều bất cập và hạn chế.

Hiện nay cùng với sự phát triển mạnh mẽ của “kinh tế chia sẻ” và Cách mạng công nghiệp 4.0 ảnh hưởng trực tiếp đến phương thức sản xuất và phân phối giữa các chủ thể kinh tế, hoạt động chuyển giá đang có diễn biến phức tạp, tinh vi và không ngừng gia tăng không chỉ ở các DN FDI mà ngay cả ở các DN trong nước đã đặt ra những thách thức không nhỏ đối với công tác quản lý nhà nước về hoạt động chuyển giá, trong đó có hoạt động kiểm toán của KTNN.

“Vì vậy, công tác kiểm toán chống chuyển giá phải cần được nghiên cứu, xem xét một cách hệ thống, bài bản, nghiêm túc, từ đó có cách thức tổ chức kiểm toán hiệu quả hơn, chất lượng kiểm toán được cao hơn, qua đó góp phần kiểm soát chặt chẽ hoạt động chuyển giá của DN, chống thất thu ngân sách nhà nước. Những vấn đề trong quá trình kiểm toán chống chuyển giá cần được làm rõ từ vấn đề pháp lý đến mục tiêu, nội dung, phạm vi, phương pháp và tổ chức thực hiện kiểm toán đảm bảo hiệu lực, hiệu quả” - ông Phớc nhấn mạnh.

Để hạn chế các công ty tại Việt Nam áp dụng các phương pháp chuyển giá, PGS, TS Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam cho rằng, trước hết cần tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, hành lang pháp lý; tăng cường hợp tác quốc tế về quản lý thuế, đặc biệt là hợp tác về chống chuyển giá; xây dựng cơ chế cung cấp, chia sẻ thông tin liên quan tới giá cả các sản phẩm tiêu thụ trên thị trường thế giới và từng nước làm căn cứ để quản lý và xử lý hoạt động chuyển giá. Mặt khác, cần tăng cường hoạt động tuyên truyền về thuế, tổ chức hướng dẫn các công ty tại Việt Nam xác định giá thị trường đối với các giao dịch liên kết nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế. Đồng thời, nâng cao đào tạo chuyên môn cho lực lượng công chức tham gia vào việc chống chuyển giá, tại các ngành thuế, kiểm toán nhà nước, thanh tra…. Nâng cao hệ thống thông tin tự động trong việc kê khai thuế; xây dựng hệ thống hướng dẫn chuyên môn trong công tác chống chuyển giá...

Thu Hà
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Tại COP28, VietinBank cam kết dành nguồn lực tối đa cho phát triển bền vững

Tại COP28, VietinBank cam kết dành nguồn lực tối đa cho phát triển bền vững

Tại COP28, VietinBank đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác với MUFG để hợp tác thúc đẩy ESG và phát triển bền vững tại Việt Nam.
Lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 4/12/2023: Techcombank giảm lãi suất về dưới 5%/năm

Lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 4/12/2023: Techcombank giảm lãi suất về dưới 5%/năm

Tổng hợp lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 4/12/2023, lãi suất tiết kiệm 4/12, giảm lãi suất huy động, lãi suất thấp, ngân hàng BIDV, VCB, VIB, MB, Techcombank.
Từ 15/1/2024, ngân hàng được làm đại lý phân phối trái phiếu Chính phủ

Từ 15/1/2024, ngân hàng được làm đại lý phân phối trái phiếu Chính phủ

Theo quy định mới của Chính phủ, các ngân hàng muốn trở thành đại lý bán trái phiếu Chính phủ phải đáp ứng các điều kiện về mạng lưới, phân phối và thanh toán.
Vietcombank ra mắt thẻ tín dụng Vietcombank Visa Infinite: Dấu ấn tinh hoa đích thực

Vietcombank ra mắt thẻ tín dụng Vietcombank Visa Infinite: Dấu ấn tinh hoa đích thực

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) ra mắt Thẻ tín dụng cao cấp Vietcombank Visa Infinite với bộ đôi thiết kế thẻ độc đáo, tuyệt mỹ.
Chứng khoán tuần từ 4-8/12: Thị trường đang có nhiều tín hiệu khả quan?

Chứng khoán tuần từ 4-8/12: Thị trường đang có nhiều tín hiệu khả quan?

Các công ty chứng khoán khuyến nghị nhà đầu tư cần thận trọng, có thể cân nhắc nhịp hồi phục để chốt lời hoặc cơ cấu danh mục và giữ tỷ trọng ở mức an toàn.

Tin cùng chuyên mục

Chính phủ yêu cầu thanh tra việc điều hành tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng Nhà nước

Chính phủ yêu cầu thanh tra việc điều hành tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng Nhà nước

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái giao Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra việc điều hành tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng Nhà nước.
Sửa đổi, bổ sung quy định về phát hành riêng lẻ trái phiếu Chính phủ

Sửa đổi, bổ sung quy định về phát hành riêng lẻ trái phiếu Chính phủ

Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung về phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường chứng khoán.
VietinBank ưu đãi phí cho doanh nghiệp SME tái sử dụng dịch vụ

VietinBank ưu đãi phí cho doanh nghiệp SME tái sử dụng dịch vụ

Với gói ưu đãi SME Re-connect, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) được nhận ưu đãi lên tới 80% phí phát hành bảo lãnh và phí phát hành thư tín dụng.
Sắc xanh chủ đạo trên bảng điện tử, VN-Index tăng hơn 8 điểm

Sắc xanh chủ đạo trên bảng điện tử, VN-Index tăng hơn 8 điểm

Thị trường chứng khoán trong nước đã lấy lại được những gì đã mất bất chấp thanh khoản ở mức thấp, VN-Index đóng cửa ở mốc 1.102,16, tăng 8,03 điểm (+ 0,73%).
Nhà đầu tư tháo chạy, cổ phiếu LDG nằm sàn sau khi Chủ tịch Nguyễn Khánh Hưng bị bắt

Nhà đầu tư tháo chạy, cổ phiếu LDG nằm sàn sau khi Chủ tịch Nguyễn Khánh Hưng bị bắt

Ngay trong đầu phiên giao dịch sáng nay (1/12), cổ phiếu LDG (Công ty Cổ phần Đầu tư LDG) đã nằm sàn, các nhà đầu tư có xu hướng bán tháo.
Lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 1/12/2023: Lãi suất thấp chưa từng có

Lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 1/12/2023: Lãi suất thấp chưa từng có

Tổng hợp lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 1/12/2023, lãi suất tiết kiệm 1/12, giảm lãi suất huy động, lãi suất thấp, ngân hàng BIDV, VCB, VIB, MB.
Kích cầu tiêu dùng dịp cuối năm, khơi thông "mạch máu" tín dụng

Kích cầu tiêu dùng dịp cuối năm, khơi thông "mạch máu" tín dụng

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì cuộc họp với lãnh đạo một số Bộ, ngành TW về điều hành tăng trưởng tín dụng trong thời gian cuối năm 2023, chiều 30/11.
Gia cố “tấm khiên” bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tài chính

Gia cố “tấm khiên” bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tài chính

“Người tiêu dùng trong lĩnh vực tài chính luôn là đối tượng yếu thế, bởi họ không nắm rõ thông tin, quy định, pháp luật liên quan đến lĩnh vực này”.
Thẻ Vietcombank Chip Contactless: Đổi mới thanh toán, chạm để cảm nhận

Thẻ Vietcombank Chip Contactless: Đổi mới thanh toán, chạm để cảm nhận

Chiếc thẻ Vietcombank Chip Contactless ngày càng hiện diện trong cuộc sống của nhiều người như một phần không thể thiếu bởi những tiện ích mà thẻ đem lại.
Techcombank nắm bắt cơ hội dài hạn từ tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh

Techcombank nắm bắt cơ hội dài hạn từ tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh

Vượt qua những khó khăn chung của nền kinh tế, Ngân hàng Techcombank lạc quan với hoạt động kinh doanh đang được triển khai theo đúng lộ trình đã định.
BIDV Open API – Định hình dịch vụ tài chính tương lai

BIDV Open API – Định hình dịch vụ tài chính tương lai

BIDV chính thức ra mắt hệ thống BIDV Open API– hệ sinh thái mở giúp tích hợp các dịch vụ ngân hàng vào các ứng dụng, phần mềm, nền tảng số của khách hàng
Áp lực bán tháo cuối phiên, thị trường chứng khoán quay đầu giảm gần 9 điểm

Áp lực bán tháo cuối phiên, thị trường chứng khoán quay đầu giảm gần 9 điểm

Sau hai phiên tăng điểm liên tiếp tương đối tốt, VN-Index hôm nay quay đầu giảm 8,67 điểm (tương đương 0,79%), đóng cửa ở mốc 1.094.13 điểm.
Báo Công Thương phối hợp Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia tổ chức Hội thảo Bảo vệ người tiêu dùng tài chính

Báo Công Thương phối hợp Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia tổ chức Hội thảo Bảo vệ người tiêu dùng tài chính

Báo Công Thương phối hợp Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia tổ chức Hội thảo Bảo vệ người tiêu dùng tài chính trong bối cảnh thực thi Luật bảo vệ người tiêu dùng.
Dư nợ tín dụng tăng thấp, Ngân hàng nước điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng

Dư nợ tín dụng tăng thấp, Ngân hàng nước điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng

Tăng trưởng tín dụng mới đạt 8,21%, thấp hơn so với chỉ tiêu định hướng, Ngân hàng Nhà nước đã quyết định điều chỉnh chỉ tiêu tăng tín dụng của năm nay.
Nạn "bùng nợ" gia tăng tạo “đất sống” cho tín dụng đen

Nạn "bùng nợ" gia tăng tạo “đất sống” cho tín dụng đen

Tội phạm liên quan đến tín dụng đen diễn biến phức tạp, phản ánh rõ trên 3 phương thức: Truyền thống, truyền thống kết hợp công nghệ và công nghệ mới hoàn toàn.
M&A bất động sản: "Cuộc chơi" của khối ngoại

M&A bất động sản: "Cuộc chơi" của khối ngoại

Hoạt động M&A nói chung và trong lĩnh vực bất động sản nói riêng ghi nhận đã tăng lên đáng kể cả về số lượng và giá trị giao dịch.
Sắc xanh chiếm ưu thế vượt trội, VN-Index đóng cửa ở mốc 1.102,80 điểm

Sắc xanh chiếm ưu thế vượt trội, VN-Index đóng cửa ở mốc 1.102,80 điểm

Thị trường mở cửa khi các nhóm đều tràn ngập trong sắc xanh, VN-Index đóng cửa ở mốc 1,102.80, tăng 7,37 điểm (tương đương 0,68%).
Sớm hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển trái phiếu doanh nghiệp

Sớm hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển trái phiếu doanh nghiệp

Bộ Tài chính vừa họp với các cơ quan liên quan để bàn giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển trái phiếu doanh nghiệp trong trung và dài hạn.
Lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 29/11/2023: Làn sóng giảm lãi suất vẫn tiếp tục

Lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 29/11/2023: Làn sóng giảm lãi suất vẫn tiếp tục

Tổng hợp lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 29/11/2023, lãi suất tiết kiệm 29/11, giảm lãi suất huy động, lãi suất kỳ hạn 6 tháng, ngân hàng BIDV, VCB, VIB.
Thị trường mua bán, sáp nhập doanh nghiệp "hạ nhiệt" sau giai đoạn thăng hoa

Thị trường mua bán, sáp nhập doanh nghiệp "hạ nhiệt" sau giai đoạn thăng hoa

Trong 10 tháng đầu năm 2023 thị trường mua bán, sáp nhập M&A Việt Nam đạt giá trị hơn 4,4 tỷ USD, giảm 23% so với cùng kỳ năm trước.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động