Mỹ và Anh từ chối gửi máy bay chiến đấu F-16 tới Ukraine

Ngày 31/1, các đồng minh phương Tây dường như đã rút lui khỏi việc cung cấp máy bay chiến đấu F-16 và các máy bay chiến đấu khác của phương Tây cho Ukraine trong 24 giờ qua, với việc Anh cùng với Mỹ dập tắt hy vọng của Kiev về việc nhận được máy bay phản lực ngay sau khi phương Tây đồng ý gửi xe tăng.

Cụ thể, chiều ngày 30/1, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã khẳng định “không” cung cấp F-16 và sẽ tiếp tục thảo luận với Ukraine về các yêu cầu vũ khí của họ. Sau đó, ngày 31/1, Vương quốc Anh cũng cho biết việc cung cấp máy bay phản lực phương Tây là không thực tế, nhấn mạnh đây là những thiết bị tinh vi và không nghĩ việc đưa những chiếc máy bay đó đến Ukraine là điều thực tế.

Ukraine phản ứng bằng cách nói rằng họ sẽ tiếp tục vận động hành lang, lập luận rằng phương Tây đã nhiều lần nói không với việc cung cấp vũ khí như xe tăng trước khi giảm bớt theo thời gian. Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu nhắc lại rằng “không có điều cấm kỵ nào” đối với việc cung cấp máy bay phản lực. Pháp cũng cho biết sẽ tặng 12 khẩu lựu pháo Caesar cho Ukraine sau hội nghị thượng đỉnh giữa hai bộ trưởng quốc phòng.

Tổng thống Pháp đã nói rằng “về nguyên tắc không có gì bị loại trừ” khi được hỏi về máy bay chiến đấu phương Tây cho Ukraine nhưng sau đó ông đã đưa ra một loạt tiêu chí trước khi đưa ra quyết định. Phía Pháp đặt điều kiện rằng bất kỳ hoạt động giao hàng nào cũng phải “không leo thang” xung đột, và các máy bay phản lực “không có khả năng tấn công đất Nga mà hoàn toàn là để hỗ trợ nỗ lực kháng chiến”. Việc cung cấp vũ khí cũng không được làm suy yếu năng lực của các lực lượng vũ trang Pháp.

Ukraine đã bắt đầu một chiến dịch vận động hành lang cấp cao để mua các máy bay chiến đấu do công ty quốc phòng Lockheed Martin của Mỹ sản xuất, gần như ngay lập tức sau khi Đức và Mỹ cho biết họ sẽ lần đầu tiên cung cấp xe tăng của mình cho Ukraine vào đầu tháng này. Người phát ngôn lực lượng không quân Yuri Ignat ngày 31/1 cho biết Ukraine đang tìm kiếm 200 máy bay chiến đấu, để tạo ra "5 lữ đoàn hàng không chiến thuật" lý tưởng nhất là với một loại máy bay đa năng theo thiết kế của phương Tây nhằm giúp nước này đạt được bước đột phá quân sự.

Lực lượng không quân nhỏ của Ukraine đã bị suy giảm trong cuộc chiến kéo dài 11 tháng, và trong khi một số máy bay phản lực vẫn còn hoạt động, khả năng của họ là rất hạn chế để đối đầu với lực lượng không quân của Nga và giúp lực lượng mặt đất tấn công các vị trí cố thủ của Nga. Quyết định của chính quyền Biden thể hiện một sự đáp trả nghiêm trọng, ít nhất là vào thời điểm hiện tại, và một phần dựa trên những lo ngại rằng Điện Kremlin có thể lập luận rằng F-16 có thể được sử dụng để tấn công các mục tiêu bên trong nước Nga, và do đó Moscow có thể dễ dàng hiểu đó là một động thái quan trọng làm leo thang trong chiến tranh.

Có nhiều tin tức tích cực hơn cho Kiev về xe tăng, với việc Ngoại trưởng Ukraine, Dmytro Kuleba, thông báo rằng Kiev đã nhận được cam kết gửi 120 đến 140 xe tăng phương Tây trong “đợt giao hàng đầu tiên”, bao gồm cả những chiếc Leopard 2 do Đức sản xuất, Abrams từ Xe tăng Mỹ và Challenger 2 của Anh.

Ngày 30/1, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitriy Peskov lập luận rằng trong khi các nước phương Tây cung cấp vũ khí khiến các nước NATO “ngày càng tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột” thì điều đó sẽ không thay đổi cục diện cuộc chiến. Washington trước đây đã can thiệp để ngăn Ba Lan chuyển giao phi đội MiG-29, quen thuộc với các phi công Ukraine, trong giai đoạn đầu của cuộc chiến - nhưng Kiev đã hy vọng tình hình sẽ thay đổi do Nhà Trắng đã cho phép cung cấp xe tăng Abrams do Mỹ sản xuất sau nhiều tháng cầm cự.

Có khoảng 3.000 chiếc F-16 đang hoạt động trên toàn thế giới và máy bay phản lực này đang phục vụ tại 25 quốc gia. Một phát ngôn viên của lực lượng không quân Ukraine cho biết các phi công của họ sẽ mất khoảng 6 tháng để huấn luyện các máy bay chiến đấu như vậy, mặc dù cũng có yêu cầu đào tạo nhân viên mặt đất để sửa chữa và bảo dưỡng chúng. Một quan chức phương Tây cũng cho biết trong một cuộc họp ngắn ngày 31/1 rằng, thương vong quân sự của cả hai bên trong cuộc chiến lên tới khoảng 200.000 người với số người chết và bị thương tương tự ở cả hai bên.