Lý giải kịch tính việc Mỹ lưỡng lự gửi xe tăng Abrams đến Ukraine

Nhưng vào ngày 25/1, điều đó đột ngột thay đổi. Lời đề nghị khẩn thiết của Ukraine về xe tăng đã được đáp lại bằng một lời đồng ý xuyên Đại Tây Dương.

Sự đảo ngược kịch tính là đỉnh điểm của áp lực quốc tế dữ dội và ngoại giao đã diễn ra trong tuần qua. Dẫn đến một loạt thông báo nhanh chóng: Mỹ cho biết họ sẽ gửi 31 xe tăng chiến đấu Abrams nặng 70 tấn tới Ukraine và Đức tuyên bố sẽ gửi 14 xe tăng Leopard 2 và cho phép các nước khác làm điều tương tự. Dưới đây là cái nhìn về vũ khí chiến đấu khổng lồ, tại sao nó lại quan trọng đối với cuộc chiến của Ukraine với Nga và điều gì đã thúc đẩy sự thay đổi quan điểm của chính quyền Biden.

Xe tăng M1 Abrams đã dẫn đầu các cuộc tấn công của Mỹ trong nhiều thập kỷ. Mang theo tổ lái 4 người, Abrams lần đầu tiên được triển khai tham chiến vào năm 1991. Nó có lớp giáp dày, pháo chính 120mm, khả năng xuyên giáp, hệ thống nhắm mục tiêu tiên tiến, bánh xích dày và động cơ tua-bin 1.500 mã lực với tốc độ tối đa khoảng 68kmh.

Các phi hành đoàn được phỏng vấn trong một cuộc đánh giá của Văn phòng Chính phủ năm 1992 sau Chiến tranh vùng Vịnh Ba Tư đã đánh giá khả năng sống sót cao của nó và cho biết "một số phi hành đoàn M1A1 đã báo cáo đã nhận được các cú đánh trực diện từ T-72 của Iraq với thiệt hại tối thiểu". Gần đây hơn, những người khổng lồ trong trận chiến đã dẫn đầu cuộc tấn công tới Baghdad trong cuộc chiến Iraq năm 2003 của Mỹ, khi các đơn vị của Sư đoàn Bộ binh 3 tiến hành cái được gọi là Cuộc chạy sấm sét để chọc thủng hàng phòng ngự của Iraq.

Kevin Butler, cựu trung úy quân đội, từng là chỉ huy trung đội xe tăng Abrams, cho biết động cơ phản lực mạnh mẽ của Abrams có thể đẩy xe tăng vượt qua hầu hết mọi địa hình, dù là tuyết dày hay bùn đặc. Động cơ phản lực của Abrams cần hàng trăm gallon nhiên liệu để hoạt động. Butler cho biết, nó sẽ đốt cháy nhiên liệu với tốc độ ít nhất 4,7 lít/km, cho dù thùng đang di chuyển hay không, điều đó có nghĩa là một đoàn xe tải cung cấp nhiên liệu liên tục phải ở trong tầm với để nó có thể tiếp tục di chuyển về phía trước.

Mỹ lo ngại rằng nhu cầu nhiên liệu sẽ tạo ra cơn ác mộng hậu cần cho các lực lượng Ukraine. Trong khi Abrams có thể vượt qua tuyết và bùn, xe tải nhiên liệu thì không thể. Ngoài ra, giống như bất kỳ động cơ phản lực nào, tua-bin của Abrams cần không khí để thở, thứ mà nó hút vào thông qua các lỗ thông hơi được lọc phía sau. Khi các bộ lọc thông gió đó bị tắc – dù là do cát, như những người lính đã báo cáo với GAO vào năm 1992, hoặc do các mảnh vụn mà họ có thể gặp phải ở Ukraine – thì chúng không thể hoạt động được.

Xe tăng Abrams là một thiết bị rất phức tạp, đắt tiền, khó đào tạo... Nó không phải là hệ thống dễ bảo trì nhất. Nó có thể là một hệ thống phù hợp hoặc không. Đó là thông báo của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phụ trách Chính sách Colin Kahl tại cuộc họp báo ở Lầu Năm Góc. Xe tăng Abrams cũng sẽ cần nhiều tháng huấn luyện. Các lực lượng Ukraine sẽ phải học cách vận hành các hệ thống phức tạp hơn của xe tăng cũng như cách giữ cho chúng hoạt động và tiếp nhiên liệu.

Bất chấp tất cả những hạn chế mà Mỹ đã bày tỏ, khi tất cả đã được nói và làm, nó phụ thuộc vào thực tế chính trị và quan hệ ngoại giao. Đức đã miễn cưỡng gửi xe tăng Leopards hoặc cho phép các đồng minh có hành động tương tự, trừ khi Mỹ đặt Abrams lên bàn đàm phán, do lo ngại rằng việc cung cấp xe tăng sẽ khiến Nga thêm căng thẳng. Trong khi đó, Mỹ lập luận rằng xe tăng Leopards do Đức sản xuất phù hợp hơn vì quân đội Ukraine có thể lấy chúng và huấn luyện chúng nhanh chóng và dễ dàng hơn nhiều. Sự bế tắc khiến các đồng minh châu Âu thất vọng, chẳng hạn như Ba Lan, những người muốn gửi Leopards nhưng không thể không có Đức đi trước. Điều này dẫn đến các cuộc đàm phán khốc liệt hơn. Các quan chức Mỹ và Đức đều sử dụng từ “chuyên sâu” để mô tả các cuộc đàm phán mà cuối cùng dẫn đến việc cả hai nước đều quay lưng với xe tăng. Một lần nữa, đây là kết quả của quá trình tham vấn chuyên sâu với các đồng minh và đối tác quốc tế.

Echoing Scholz, một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ cho biết các cuộc đàm phán đã diễn ra được một thời gian nhưng “theo cách tăng cường hơn nhiều trong vài tuần qua”. Từ Tổng thống Joe Biden trở xuống, các cuộc gọi đã được thực hiện. Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Tướng Lục quân Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, đã phát biểu và gặp gỡ những người đồng cấp Đức và các đồng minh khác. Từ ngày 13/1, các nhà lãnh đạo quốc phòng hàng đầu từ hơn 50 quốc gia đã gặp nhau tại căn cứ không quân Ramstein ở Đức để thảo luận về nhu cầu vũ khí và trang thiết bị đang diễn ra của Ukraine. Xe tăng là một chủ đề quan trọng. Lãnh đạo các nước sở hữu xe tăng Leopard gặp tân Bộ trưởng Quốc phòng Đức.

Thời gian chuyển giao xe tăng cho Ukraine và huấn luyện quân đội Ukraine là không rõ ràng. Các quan chức Mỹ sẽ chỉ nói rằng sẽ mất “nhiều tháng” để giao xe tăng Abrams, nhưng Leopards sẽ đến nhanh hơn. Doug Bush, trợ lý Bộ trưởng Lục quân phụ trách mua sắm, cho biết Mỹ không còn mua những chiếc Abrams mới mà sử dụng những chiếc cũ hơn làm "phương tiện hạt giống" và tân trang lại chúng. Tuy nhiên, làm điều đó không nhanh chóng hay dễ dàng. Việc đào tạo có thể bắt đầu nhanh hơn và Lầu năm góc đang phát triển một chương trình. Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết muốn đảm bảo rằng xe tăng luôn sẵn sàng và người Ukraine biết cách sử dụng chúng. Ukraine đã cho thấy họ có kiến thức và khả năng học các hệ thống mới một cách nhanh chóng.