Tin Khu Vực 
Theo hãng tin Reuter, Ủy ban châu Âu (EC) sắp trình Nghị viện châu Âu đề xuất tăng gấp đôi thuế quan áp dụng với thép nhập khẩu, từ 25% lên 50%, nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng đang đe dọa ngành thép châu Âu. Đồng thời, khối lượng thép được phép nhập khẩu trước khi thuế được áp dụng cũng sẽ bị cắt giảm gần một nửa.
Phát biểu tại Strasbourg (Pháp), Phó Chủ tịch EC phụ trách chiến lược công nghiệp và thịnh vượng, ông Stephane Sejourne cho biết, ngành thép nội khối đang ở “bên bờ vực sụp đổ”, cần được bảo vệ để có thể tiếp tục đầu tư, giảm phát thải khí nhà kính và duy trì khả năng cạnh tranh.
Đề xuất của EC có nội dung tương tự các chính sách từng được Mỹ và Canada triển khai nhằm hạn chế thép giá rẻ, chủ yếu từ Trung Quốc (quốc gia sản xuất hơn 50% tổng lượng thép toàn cầu). Nếu được thông qua, kế hoạch mới sẽ thay thế cơ chế tự vệ hiện tại, vốn đang áp thuế 25% lên phần thép vượt hạn ngạch và dự kiến kết thúc hiệu lực vào giữa năm 2026.
Liên quan đến vấn đề trên, Ủy viên Thương mại và An ninh Kinh tế Maros Sefcovic nhấn mạnh, EU hiện là thị trường lớn cuối cùng còn mở cửa với thép nhập khẩu và điều này đang đe dọa trực tiếp đến “chủ quyền công nghiệp” của khu vực.
Song song với biện pháp thuế quan, EU cũng đang thúc đẩy hợp tác với Mỹ để đối phó với tình trạng dư thừa công suất toàn cầu. Hai bên đã ký thỏa thuận thương mại song phương hồi tháng 7 năm 2025, làm nền tảng cho các cuộc đàm phán tiếp theo về hạn ngạch nhập khẩu thép và nhôm. EU kỳ vọng thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc hình thành một “khối liên minh kim loại” nhằm củng cố chuỗi cung ứng và bảo vệ sản xuất nội địa.
Thép cuộn do Tập đoàn Công nghệ Thép tại Salzgitter, Đức sản xuất. Ảnh: EPA/TTXVN.
Ngành thép giữ vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng xanh tại châu Âu, đặc biệt trong sản xuất thiết bị cho các nguồn năng lượng tái tạo như tấm pin mặt trời, tuabin gió và xe điện. Hiện tại, khoảng 300.000 người đang làm việc trực tiếp trong ngành, và thêm khoảng 2,3 triệu người khác gián tiếp phụ thuộc vào lĩnh vực này.
Tuy nhiên, theo Hiệp hội Thép châu Âu (Eurofer), ngành đã mất gần 100.000 việc làm trong 15 năm qua và đang chịu áp lực nặng nề từ thép nhập khẩu giá rẻ không đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt.
Eurofer cảnh báo nếu không có cơ chế thuế và hạn ngạch hiệu quả hơn, ngành sẽ không đủ điều kiện đầu tư vào công nghệ sạch và khó duy trì vai trò trong chiến lược giảm phát thải của EU. Ngoài ra, việc không kiểm soát được thép giá rẻ cũng sẽ làm chậm tiến trình chuyển đổi sang nền kinh tế trung hòa carbon.
Cùng lúc, tình trạng dư cung thép toàn cầu, đặc biệt từ Trung Quốc, đang đẩy giá xuống thấp, trong khi chi phí sản xuất tại châu Âu, bao gồm năng lượng, vẫn ở mức cao, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
Một số tập đoàn lớn trong ngành đã bắt đầu thực hiện các bước điều chỉnh. Thyssenkrupp của Đức mới đây công bố kế hoạch cắt giảm 11.000 việc làm và giảm công suất. Trong khi đó, ArcelorMittal – tập đoàn thép lớn thứ hai thế giới đã hoãn dự án khử carbon trị giá 1,8 tỷ euro tại Pháp và cho biết sẽ cắt giảm 600 việc làm tại 7 nhà máy ở miền Bắc nước này.
Cơ chế phòng vệ cho ngành thép được EU thiết lập từ năm 2019, và đã được gia hạn vào năm 2024. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp và tổ chức trong ngành đánh giá cơ chế hiện hành là không còn đủ mạnh để đối phó với các biến động và cạnh tranh toàn cầu.
Ngành thép từ lâu đã giữ vị trí biểu tượng trong quá trình hội nhập của châu Âu. Vào thập niên 1950, việc liên kết sản xuất than và thép chính là nền tảng hình thành Cộng đồng châu Âu – tiền thân của Liên minh châu Âu ngày nay.
Theo Reuters/TTXVN
