Luật Chứng khoán (sửa đổi): Cần tạo động lực phát triển thị trường và sản phẩm mới

Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) khu vực phía Nam

Đây cũng là nhận định của các chuyên gia tại Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) khu vực phía Nam, do Bộ Tài chính tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh, ngày 14/11.

Còn nhiều bất cập

Phát biểu tại đây, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã giới thiệu nội dung cơ bản của Luật Chứng khoán sửa đổi. Theo đó, các nội dung sửa đổi sẽ nhằm cân đối các bên và bảo vệ nhà đầu tư.

Liên quan đến mô hình tạo mối liên kết giữa Sở Giao dịch Chứng khoán và Trung tâm Bù trừ, Lưu ký Chứng khoán, cần đầu tư đồng bộ về hệ thống, nhất là công nghệ để có thể triển khai các sản phẩm tài chính trên thị trường. Đặc biệt, để đảm bảo tính hiệu quả của các sản phẩm tài chính đang được giao dịch trên TTCK và TTCK phái sinh đòi hỏi sự thống nhất quy trình và phối hợp chặt chẽ trong vận hành, quản lý, cũng như xử lý sự cố phát sinh.

Theo ý kiến của nhiều DN, dự thảo vẫn còn nhiều điểm chưa hợp lý. Cụ thể, đại diện Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam - Vinamilk cho rằng, Điều 4, Khoản 15, điểm b và c định nghĩa nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp gồm công ty có vốn điều lệ đạt trên 1.000 tỷ đồng và có thời gian niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán tối thiểu 2 năm; cá nhân có chứng chỉ hành nghề kinh doanh chứng khoán, cá nhân có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán tối thiểu 2 năm và có giá trị giao dịch chứng khoán bình quân hàng tháng tối thiểu 2 tỷ đồng hoặc nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết có giá trị tối thiểu 5 tỷ đồng trong 12 tháng gần nhất. Song trên thực tế, nhiều công ty có vốn điều lệ trên 1.000 tỷ đồng nhưng họ không phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp. Họ có thể đầu tư tạm thời và ngắn hạn khi có dòng tiền nhàn rỗi. Thực tế tổ chức phát hành không thể có thông tin để xác định họ có phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp hay không.

Còn đại diện Công ty cổ phần hàng không VietJet cho biết, mặc dù đã có những văn bản Luật hướng dẫn trước đó về chứng khoán phái sinh, nhưng đối với dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi), nên tìm hiểu và nghiên cứu thêm để hoàn thiện hướng dẫn về thị trương chứng khoán phái sinh. Từ đó, tạo thêm môi trường đầu tư thuận lợi, phù hợp với mục tiêu phát triển chung của ngành.

Ngoài ra, những hướng dẫn về chào bán chứng khoán cần bổ sung quy định cụ thể hơn đối với việc phát hành quốc tế để DN có cơ hội tiếp cận vốn nhiều hơn và thực hiện chiến lược phát triển lâu dài. Ngoài ra, thời hạn chuyển nhượng của cổ phiếu chào bán riêng lẻ dành cho các nhà đầu tư trong dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) quá lâu, với "tối thiểu 3 năm cho nhà đầu tư chiến lược, tối thiểu 1 năm cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp", điều này ảnh hưởng lớn đến việc huy động vốn trong kinh doanh của DN.

Quỹ đầu tư còn boăn khoăn

Theo kiến nghị của Câu lạc bộ Công ty quản lý quỹ đầu từ, hiện tại dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) mới có quy định quy mô vốn điều lệ cần thiết đối với công ty chứng khoán nhưng chưa có các quy định cụ thể đối với công ty quản lý. Trong khi đó, muốn có đủ nguồn lực tài chính cho hoạt động của công ty quản lý quỹ và đảm bảo loại hình công ty này được thành lập đúng mục tiêu quản lý tài sản cho người đầu tư, cần xem xét quy định nâng cao vốn điều lệ tối thiểu. Còn nhằm duy trì được sự phát triển về tài sản quản lý và hình thành các quỹ mới, Luật Chứng khoán phải tạo ra hành lang pháp lý để các văn bản dưới Luật có thể đưa ra những hướng dẫn cần thiết cho hoạt động quản lý quỹ.

Đại diện Công ty cổ phần quản lý quỹ đầu tư Việt Nam (VFM) cho biết, thị trường phái sinh đang nhận được sự quan tâm mạnh mẽ của nhà đầu tư. Chứng khoán và phái sinh là 2 tài sản tài chính có liên quan đến nhau, các chủ thể tham gia vào 2 thị trường giao dịch này gần như giống nhau. Các nước trong khu vực như Singapore, Hong Kong đã ban hành Luật Chứng Khoán và Hợp đồng tương lai để quản lý các hoạt động của thị trường chứng và phái sinh.

Về điều kiện huy động vốn để thành lập quỹ đại chúng, VFM đề nghị quy định rõ điều kiện “có ít nhất 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua chứng chỉ quỹ và tổng giá trị chứng chỉ quỹ đã bán đạt ít nhất 50 tỉ đồng áp dụng cho quỹ đại chúng ngoại trừ quỹ ETF. Về hạn chế đối với quỹ đại chúng, hạn mức đầu tư của quỹ tại một tổ chức phát hành: Hạn chế đầu tư của quỹ ở mức 10% tổng giá trị chứng khoán đang lưu hành của một tổ chức phát hành là quá ít. Đề xuất tăng tỷ lệ này lên 15% tổng giá trị chứng khoán đang lưu hành của tổ chức đó.

Một số công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ cũng nêu ý kiến về quy định lập quỹ bảo vệ nhà đầu tư trong dự thảo. Đại diện Công ty quản lý quỹ Manulife Việt Nam đánh giá, việc góp thành một quỹ chung do Sở Giao dịch chứng khoán quản lý và thực thi sẽ khá phức tạp, chồng chéo. Ngoài ra, việc đóng góp quỹ sẽ làm thêm gánh nặng chi phí cho công ty chứng khoán, hoặc công ty chứng khoán sẽ tính thêm một phần phí sang cho khách hàng. Điều này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của công ty chứng khoán và hiệu quả đầu tư của nhà đầu tư. Do vậy công ty này đề nghị nên có cơ chế quản lý minh bạch, rõ ràng trước khi thực hiện để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư và tạo được sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán...

Như vậy, với mục tiêu hoàn thiện thể chế, ổn định môi trường pháp lý cho sự phát triển của thị trường chứng khoán, đáp ứng yêu cầu hội nhập; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán, bảo đảm thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của nền kinh tế... Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi). Đồng thời, lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân theo quy định, trước khi chính thức trình Chính phủ, trình Quốc hội.

Dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) gồm: 10 chương, 137 điều. Trong đó, việc sửa đổi Luật lần này bám sát các nguyên tắc chỉ đạo quan trọng là kế thừa những quy định pháp luật về chứng khoán còn phù hợp với thực tế; sửa đổi, bổ sung những nội dung chưa được điều chỉnh, quy định còn chưa rõ, bất cập; luật hóa một số quy định trong các văn bản hướng dẫn thi hành luật hiện hành đã ổn định và phù hợp với thực tế nhằm tạo hiệu lực pháp lý cao hơn; cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh...