Việc xây dựng mô hình vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với chuỗi liên kết đã giúp tiêu thụ nông sản của bà con Lạng Sơn dễ dàng hơn.

Xây dựng và phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung

Để khắc phục tình trạng này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lạng Sơn đã ban hành Nghị quyết số 06/NQ-TU về xây dựng và phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, xây dựng thương hiệu trong lĩnh vực nông nghiệp, giai đoạn 2020 – 2030. Trong đó, đưa ra 2 mục tiêu.

Một là, phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung đủ lớn về quy mô diện tích, sản lượng, phù hợp với quy hoạch, tiềm năng, lợi thế, điều kiện tự nhiên và xã hội của tỉnh; khuyến khích phát triển các sản phẩm có tính đặc trưng của từng vùng là cơ sở quan trọng để thúc đẩy hình thành các chuỗi liên kết từ sản xuất, sơ chế, chế biến tiêu thụ và quảng bá xây dựng thương hiệu sản phẩm một cách lâu dài, bền vững, có hiệu quả.

Hai là, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp thông minh, tạo ra các sản phẩm chất lượng, có thương hiệu đáp ứng tiêu chuẩn, thị trường trong nước và quốc tế.

Nghị quyết 06 yêu cầu chuyển đổi phương thức sản xuất nhỏ lẻ, truyền thống trong nông nghiệp sang các mô hình sản xuất quy mô lớn, như: Trang trại, tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp,... mở rộng các vùng sản xuất tập trung, hình thành một số mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm chủ lực của tỉnh.

Thực hiện Nghị quyết 06, các cấp chính quyền Lạng Sơn đã xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất rau các loại theo chuỗi giá trị tại thành phố Lạng Sơn và huyện Cao Lộc; mô hình liên kết theo tiêu chuẩn VietGAP cho sản phẩm quả na tại huyện Chi Lăng, Hữu Lũng…; xây dựng vùng nguyên liệu và chế biến nhựa thông huyện Đình Lập, Lộc Bình, phát triển các sản phẩm từ cây hồi tại huyện Văn Quan, Bình Gia…

Bên cạnh cây nông nghiệp, những năm qua, tỉnh xác định tiếp tục mở rộng vùng trồng cây lâm nghiệp tập trung, có giá trị kinh tế cao như cây hồi và một số cây trồng khác gồm: Thông, keo, bạch đàn, quế…

Trong đó tỉnh tiếp tục duy trì và phát triển mở rộng vùng trồng hồi đạt hơn 41.408ha, đạt 118,31% kế hoạch giai đoạn 2021-2025, tập trung tại các huyện Văn Quan, Bình Gia, Cao Lộc, Chi Lăng, Văn Lãng... trong đó có hơn 867ha hồi ở huyện Văn Quan, Bình Gia, Chi Lăng được người dân chăm sóc quản lý theo tiêu chuẩn hữu cơ.

Sản lượng hồi năm 2022 ước đạt 11.500 tấn, giá trị hàng hóa ước đạt 1.725 tỷ đồng. Cùng với cây hồi, hiện nay các địa phương đang tập trung phát triển cây thạch đen, cây ớt phục vụ xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc.

Thông qua các mô hình liên kết, đã thu hút các nhà đầu tư lớn, có tiềm lực, kinh nghiệm đầu tư vào nông nghiệp tạo ra vùng nguyên liệu, hàng hóa tập trung, có quy mô lớn, gắn với chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Khuyến khích các doanh nghiệp “hạt nhân” đảm nhiệm các công đoạn mà hộ sản xuất không làm được hoặc làm không hiệu quả, như: Cung cấp giống, vật tư nông nghiệp đạt chất lượng cao; thu gom, bảo quản, sơ chế, chế biến nông sản; xử lý vệ sinh môi trường; hướng dẫn, phổ biến khoa học, kỹ thuật trong sản xuất…

Liên kết chặt với doanh nghiệp phân phối

Nhiều mô hình liên kết khác giữa người nông dân và doanh nghiệp phân phối cũng được tỉnh Lạng Sơn kết nối xây dựng. Ông Lã Văn Lâm, thôn Kéo Cặp, xã Hòa Cư cho biết: "Gia đình tôi đã trồng và phát triển cây hồng Bảo Lâm từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, trước đây, việc tiêu thụ hồng gặp khó do chưa có đầu ra ổn định. Từ khi có Công ty Transtech Lạng Sơn liên kết thu mua (từ năm 2020), sản phẩm hồng của gia đình có đầu ra ổn định, từ đó, tôi đầu tư mở rộng diện tích trồng, chăm sóc. Đến nay, gia đình có trên 800 cây hồng, trong đó có 600 cây đã cho thu hoạch. Sản lượng hằng năm đạt từ 10 đến 13 tấn, mang lại thu nhập gần 250 triệu đồng/năm".

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lạng Sơn, các mô hình phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp ở một số địa phương bước đầu hình thành, góp phần thay đổi nhận thức, tư duy sản xuất, tập quán, trách nhiệm, năng lực của người sản xuất, góp phần phục vụ xuất khẩu.

Tuy nhiên, hiện Lạng Sơn vẫn có một số cây trồng chưa phát triển thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung; sự gắn kết, liên kết giữa nông dân với nông dân trong sản xuất, xây dựng thương hiệu và giữa nông dân với doanh nghiệp trong tiêu thụ sản phẩm còn rời rạc, lỏng lẻo.

Thời gian tới, tỉnh sẽ phát triển các vùng sản xuất hàng hóa tập trung theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, gắn với xây dựng nông thôn mới. Bên cạnh đó, phát huy và khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế về đất đai, khí hậu, điều kiện tự nhiên để phát triển các vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ gắn với chế biến và kết nối với thị trường tiêu thụ.

Đặc biệt, Lạng Sơn sẽ xây dựng vùng nguyên liệu, cây ăn quả, nông sản tập trung gắn với cấp mã vùng trồng, mã vạch sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn quản lý chất lượng (VietGAP, GlobalGAP) và truy xuất nguồn gốc; đẩy mạnh xây dựng các chuỗi liên kết trong sản xuất nông nghiệp.

Thúc đẩy tiêu thụ nông sản qua sàn thương mại điện tử

Một thuận lợi mới mở ra cho Lạng Sơn trong việc gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm khi mới đây, Bộ Công Thương ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược với Viettel Post - Sàn thương mại điện tử Voso, và Sendo xây dựng “Gian hàng Việt trực tuyến Quốc gia” trên các sàn thương mại điện tử, đã có hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ những năm vừa qua và thông qua Cổng thông tin chính thức tuhaoviet.vn. Hàng trăm mặt hàng của các tỉnh, thành phố, trong đó có Lạng Sơn được đưa lên “Gian hàng Việt trực tuyến”.

Để “Gian hàng Việt trực tuyến” phát huy hiệu quả, Lạng Sơn cho thành lập “Tổ công nghệ số cộng đồng”. Đến nay Lạng Sơn đã cài đặt được 741.457 tài khoản thanh toán điện tử, tài khoản mua trên sàn thương mại điện tử. Hơn 70% số hộ gia đình mở cửa hàng số và mở tài khoản thanh toán điện tử, trên hai sàn thương mại điện tử: voso.vn và postmart.vn.

Cũng nhờ “Gian hàng Việt trực tuyến” mà nhiều loại nông sản như na Chi Lăng, hoa hồi Văn Quan, nhựa thông, sa nhân Đình Lập, khoai lang Lộc Bình, quế Tràng Định, Bình Gia, Bắc Sơn… được người tiêu dùng cả nước biết đến, nên đã có mặt ở nhiều siêu thị, trung tâm thương mại lớn của các tỉnh, thành phố.

Ông Bùi Huy Hoàng - Phó Giám đốc Trung tâm Tin học và Công nghệ số - Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương chia sẻ, là đơn vị thiết kế xây dựng và trực tiếp triển khai Chương trình, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp chặt chẽ với các Sàn thương mại điện tử lớn ở Việt Nam như Sendo, Voso (Viettel Post)... với mô hình phân phối trực tiếp từ nhà sản xuất tới người tiêu dùng. Siêu thị hàng Việt trực tuyến uy tín này đã mở ra một kênh phân phối hàng hóa mới, hiện đại, được quản lý chặt chẽ giúp bà con nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp tỉnh Lạng Sơn nâng cao giá trị sản phẩm, hình ảnh doanh nghiệp sản xuất Việt.

Bằng những giải pháp kể trên, hiện Lạng Sơn đã hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung phục vụ xuất khẩu bao gồm: vùng trồng hồi tại các huyện Văn Quan, Bình Gia, Văn Lãng, Chi Lăng; vùng trồng thạch đen tại các huyện Tràng Định, Bình Gia, Văn Lãng; vùng trồng ớt tại Chi Lăng, Cao Lộc..., với tổng diện tích hàng trăm nghìn ha.

Đặc biệt, việc xây dựng, phát triển vùng sản xuất tập trung gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm đã góp phần nâng cao giá trị sản xuất. Tổng thu từ các sản phẩm nông nghiệp chủ lực tăng cao. Đây là tiền đề để tỉnh Lạng Sơn tiếp tục phát triển các sản phẩm chủ lực khác theo hướng hàng hóa gắn với liên kết sản xuất, tiêu thụ theo chuỗi, nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thu nhập cho người dân.