Kết hợp giữa tinh hoa văn hóa truyền thống với bàn tay của người nghệ nhân tài ba, sản phẩm gốm sứ Tân Thịnh (làng gốm Bát Tràng – Gia Lâm – Hà Nội) vinh dự là một trong số ít sản phẩm được vinh danh sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia.

Tinh hoa gốm sứ Việt Nam

Thời gian qua, Ban giám đốc HTX Tân Thịnh đã nghiên cứu, không ngừng sáng tạo, cho ra mắt hàng nghìn sản phẩm họa tiết trang trí tinh xảo. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông Tân được người yêu nghệ thuật ưa thích phải kể đến: Bình gốm vân đá, bộ lọ gốm hoa văn cách điệu hoa cúc dây, tác phẩm Ngũ sắc liên hoa với chất liệu gốm men màu gấm kim sa, Sen cổ có chất liệu gốm men màu đục mờ…

“Để nhận diện sản phẩm gốm trên thị trường, trong khoảng thời gian 6 tháng đến 1 năm, chúng tôi đều cho ra những bộ sản phẩm khác nhau. Phân loại từng sản phẩm và “thổi hồn” màu sắc, họa tiết phù hợp với văn hóa vùng miền của khách nội địa và quốc tế” - nghệ nhân Trần Đức Tân cho biết thêm.

Để tạo ra tác phẩm có sự khác biệt HTX Tân Thịnh đã chế tác thành công từ những nguyên liệu trong nước, các loại quặng kim loại trong lòng đất hàng triệu năm, kỹ thuật pha chế trang trí công phu khi được nung ở nhiệt độ 1250⁰C, tạo ra các màu men có hiệu ứng hỏa biến sống động như ngọc trên tác phẩm. Tác phẩm trang trí có mỹ ý từ trong tâm biểu tượng cho bầu trời, biển khơi, mang lại ý nghĩa của âm dương ngũ hành.

Khác với xưa kia, gốm Bát Tràng ngày nay đã có sự thay đổi về thị giác, mỹ ý và mỗi tác phẩm sẽ mang trong mình một câu chuyện riêng. Giống như một bức tranh hội họa hay bản nhạc, mỗi sản phẩm gốm cũng nên có cho mình một câu chuyện riêng, một ngôn ngữ riêng được thể hiện bằng màu sắc, hội họa. Sản phẩm OCOP của HTX Tân Thịnh được đặt tên là Suối Ngọc vì có 3 thứ trong gốm phải có là đất, nước và lửa. Suối Ngọc mang biểu tượng cho “mưa ngọt, gió lành”.

Gốm Bát Tràng là minh chứng cho câu chuyện biến đất thành vàng. Bên cạnh đó, sản phẩm này mang 5 màu sắc biểu tượng cho ngũ hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Đồng thời, sản phẩm cũng là sản phẩm hội tụ 5 loại men xưa của gốm Bát Tràng. Bản thân người nghệ nhân khi làm ra sản phầm này cũng mong muốn mang những điều tốt lành, bình an cho người sở hữu.

Đặc biệt, trên mỗi sản phẩm, nghệ nhân thư pháp của làng gốm Bát Tràng đã chắp bút những câu danh ngôn, triết lý của cha ông để truyền tải cho thế hệ sau. Mỗi khách hàng sẽ tự lựa chọn những điều mà mình muốn viết lên sản phẩm gốm men Suối Ngọc. Bởi vậy, mỗi sản phẩm đó sẽ là duy nhất và mang theo cá tính, ngụ ý riêng của người sở hữu. Những tác phẩm thư pháp trên gốm của nghệ nhân Trần Đức Tân - Giám đốc Hợp tác xã sản xuất, kinh doanh gốm sứ Tân Thịnh đều do chính vợ của ông – nghệ nhân Nguyễn Thu Hằng chắp bút.

Chính từ ý nghĩa đó, tác phẩm “Bộ sản phẩm gốm men suối ngọc” của nghệ nhân Trần Đức Tân cho người thưởng ngoạn cảm nhận về sự kết nối giữa quá khứ và tương lai, giữa truyền thống và hiện đại. Nó không chỉ mang lại giá trị vật chất cho cuộc sống mà còn mang lại giá trị tinh thần vô giá, hướng đến cái chân thiện mỹ, đem đến sự bình an, hạnh phúc và thành đạt.

Với những ý nghĩa đó, năm 2023, Bộ sản phẩm gốm men suối ngọc của HTX Tân Thịnh vinh dự là một trong 2 doanh nghiệp được vinh danh sản phẩm đạt OCOP 5 sao cấp quốc gia. Đây cũng là một trong 2 doanh nghiệp của làng gốm Bát Tràng được vinh danh sản phẩm OCOP 5 sao, góp phần nâng tầm thương hiệu gốm đã có hơn 1.000 năm lịch sử.

Đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm

Rạng danh làng gốm cổ ven sông

Cùng với bộ sản phẩm gốm sứ men suối ngọc của HTX sản xuất, kinh doanh Tân Thịnh, trong năm 2019, làng nghề Bát Tràng có thêm 4 sản phẩm được đã đạt 5 sao cấp quốc gia. Đó là các sản phẩm: Bộ bát đĩa gốm sứ hoa sen đỏ, bộ ấm chén gốm sứ chim én hoa sen, bộ bát đĩa gốm sứ rồng phượng, bộ bát đĩa gốm sứ chim én hoa sen. Chủ thể của 4 sản phẩm này là Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh, trụ sở tại xóm 1, xã Bát tràng.

Theo UBND xã Bát Tràng, việc triển khai Chương trình OCOP rất tích cực đối với Bát Tràng. Vì làng nghề hiện có trên 1.000 hộ sản xuất mặt hàng gốm sứ, do đó việc thực hiện OCOP là rất thuận lợi Với nguồn sản phẩm dồi dào, cuối năm 2019, xã có 5 sản phẩm được đánh giá có tiềm năng trở thành sản phẩm OCOP quốc gia. Đây chính là thước đo cho sản phẩm về chất lượng. Từ đó, người dân cũng như khách trong và ngoài nước cũng có nhìn nhận và đánh giá về sản phẩm của Bát Tràng cụ thể hơn, thiết thực hơn và giá trị của sản phẩm sẽ được nâng lên khi tham gia.

Việc Bát Tràng có nhiều sản phẩm OCOP cũng góp phần giúp làng nghề có thêm doanh thu từ hoạt động du lịch. Từ nhiều năm nay, cùng với phát triển sản xuất, Bát Tràng đã trở thành một trong những điểm du lịch làng nghề của Hà Nội, bình quân mỗi năm đón khoảng 2.000 đoàn với hàng chục nghìn lượt khách đến thăm quan.

Làng gốm Bát Tràng nằm ven sông Hồng đã nổi tiếng từ hàng trăm năm qua, nhưng mỗi người thợ vẫn phải không ngừng học hỏi để sản phẩm ngày càng hoàn thiện. Ngày nay, nghệ nhân ngoài phải nghiên cứu về gốm cũng cần có sự đam mê, khẳng định được chất riêng của hồn cốt dân tộc. Gốm của HTX Tân Thịnh dù in đậm tinh thần và hơi thở của Việt Nam nhưng cũng toát lên sự mới mẻ của thời đại. Đây chính là lý do để sản phẩm gốm này được vinh danh và góp phần làm rạng rỡ thương hiệu làng gốm cổ ven sông.