Lối thoát cho vụ kiện Vinasun - Grab: Bắt tay hơn là đối đầu!

Mấu chốt của vụ kiện được khởi kiện bởi Công ty CP Ánh Dương (Vinasun taxi) với Grab Việt Nam là để đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, với số tiền 41 tỷ đồng là bản giám định thiệt hại của Công ty CP Thẩm định, giám định Cửu Long (Công ty Cửu Long). Trong khi, đại diện Vinasun khẳng định, bản giám định này có đầy đủ tính pháp lý, cơ sở khoa học, thực tiễn thì đại diện Grab lại hoàn toàn bác bỏ điều này. Nhiều chuyên gia pháp lý đánh giá, vụ kiện này có phần không nằm trong thẩm quyền của toà án với nội dung là một phiên toà của một vụ kiện đòi thiệt hại ngoài hợp đồng. Các tình tiết tranh tụng cũng ngày càng xa nội dung chính khiến Hội đồng xét xử của TAND TP. Hồ Chí Minh cũng ít nhiều khó xử, khó đưa ra phán quyết trong vụ kiện cáo có phần phức tạp này.

Lối thoát cho "đại chiến" kiện tụng Vinasun - Grab là đối thoại hơn đối đầu

Trong suốt nhiều tháng qua, khi phiên tòa chính thức bắt đầu xét xử, phía Công ty Cửu Long (mấu chốt của cả vụ kiện) không một lần xuất hiện tại tòa để đối chất, làm rõ những cơ sở mà bản giám định đưa ra với nhiều điểm khá bất hợp lý, không có bằng chứng thuyết phục, sẽ rất khó để TAND TP. Hồ Chí Minh đưa ra phán quyết.

Vụ kiện kéo dài gây thiệt hại cho cả Vinasun và Grab

Trong khi đó, để xử những vụ kiện kinh tế có mô hình kinh doanh mới thì bản thân Tòa án cũng phải nắm được bản chất của loại hình kinh doanh đó là gì mới có thể xử lý. Trên thực tế, Grab là loại hình mới, dùng công nghệ nền tảng Platform - loại hình bản thân các cơ quan quản lý cũng chưa định danh được càng khiến tòa án khó định danh để xét xử vụ án. Đó cũng là lý do vụ án Vinasun kiện Grab đã kéo dài nhiều tháng qua mà chưa có hồi kết.

Xét ở góc độ cạnh tranh, nếu cho rằng hoạt động kinh doanh của các bên có sự bất bình đẳng thì Cục Quản lý cạnh tranh phải chứng minh được và có ý kiến. Còn nếu doanh nghiệp không cạnh tranh được, không nắm bắt được công nghệ mới đưa vào hoạt động sản xuất thì ắt sẽ thua và khó có thể đổ lỗi cho bất kỳ doanh nghiệp nào, bởi, kinh tế thị trường thời mở cửa là tự do cạnh tranh.

Thắng - thua của vụ kiện Vinasun - Grab chưa thấy đâu nhưng thiệt hại về kinh tế là thực tế cả hai bên đang phải gánh chịu khi phiên tòa kéo dài quá lâu. Theo nhiều chuyên gia, lối thoát cho vụ kiện này là hoàn toàn có thể nếu cả hai bên chịu ngồi lại với nhau đối thoại thay vì đối đầu để cùng suy nghĩ về một hướng mở, tận dụng ưu thế của nền kinh tế chia sẻ nhằm phát huy thế mạnh của hai bên.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu bày tỏ quan điểm: việc chuyển sang đối thoại hợp tác bao giờ cũng tốt hơn là đối đầu nhau, nhưng khi đã đưa nhau ra tòa thì tòa án sẽ xử một bên thua và một bên thắng. Theo ông Hiếu, cả Vinasun và Grab nên cân nhắc kỹ lưỡng lại việc kiện cáo nhau tại tòa, bởi vụ kiện rõ ràng đã kéo dài quá lâu, gây thiệt hại cho cả hai bên, từ chi phí thuê luật sư, chi phí tòa án, thậm chí là việc kinh doanh chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. “Một khi đã đưa nhau ra tòa thì các bên tham gia vào vụ kiện có mô hình kinh doanh cũng sẽ bị ảnh hưởng, như tạm dừng cung cấp dịch vụ hoặc hạn chế đầu tư, phát triển. Thông thường, các bên thường có thái độ dừng lại một số hoạt động để chờ tòa phán quyết cuối cùng. Và như vậy, người tiêu dùng cũng bị thiệt hại, dịch vụ bị kiện thì việc phục vụ cho người tiêu dùng cũng sẽ bị tác động tiêu cực. Những vụ kiện kéo dài như thế này không có lợi cho cả hai bên”- chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu phân tích.

Vậy vấn đề đặt ra là Vinasun và Grab có nên xem xét đến việc kết thúc vụ kiện này hay không? Hai bên có nên nghĩ đến việc giảng hòa với nhau, bắt tay nhau hay không? “Dĩ nhiên, mỗi bên đều có lý của riêng mình, Vinasun taxi là bên khởi kiện - họ cũng mong là mình thắng, còn bị đơn là Grab Việt Nam cũng không mong muốn mình bị thua. Trong một tinh thần đối đầu nhau như thế này thì việc giảng hòa là rất khó khăn. Nhưng không có gì là không thể làm được mà một trong những việc hai bên làm được và nên làm là đi tìm một bên thứ 3-trọng tài biên thay vì để cho tòa xử lý. Theo đó, hai bên sẽ ngồi lại với nhau, tìm giải pháp hài hòa hơn, có lợi cho cả đôi bên. Thời điểm này tôi cho rằng, hai bên có thể xem xét, rút đơn kiện”- Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh.

Đứng ở góc độ bị đơn, sau phiên xử ngày 23-11 vừa qua và tòa án phải dời lại ngày xử đến 30/11 tới, chia sẻ với báo chí, ông Jerry Lim, Giám đốc Grab Việt Nam bày tỏ với tính thần khá cầu thị: “Chúng tôi mong Vinasun hãy cùng hợp tác với chúng tôi hướng đến lợi ích chung của người dân Việt Nam. Ở đâu có thiện chí, ở đó sẽ giải pháp và chúng tôi tin chắc rằng, cùng nhau, chúng ta có thể tạo ra thêm nhiều giá trị cho thị trường vận tải theo các nguyên tắc cạnh tranh lành mạnh. Là một nền tảng công nghệ mở, chúng tôi có nhiều kinh nghiệm làm thế nào để mang đến giá trị tốt nhất cho đối tác taxi khắp khu vực Đông Nam Á, bao gồm giúp các tài xế taxi hoạt động hiệu quả hơn và có thu nhập cao hơn. Đây chắc chắn là điều chúng tôi luôn sẵn lòng chia sẻ với Vinasun”.