Lời giải thích của Bộ trưởng và “Góc khuất” sách giáo khoa

Đằng sau những lời giải thích của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn là những "góc khuất" của câu chuyện sách giáo khoa.
Sách giáo khoa tăng giá: "Không được tận dụng sách cũ học là vô cùng lãng phí" Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thừa nhận sách giáo khoa vẫn còn “lỗi, sạn” Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo: Cắt giảm chi phí để đảm bảo giá sách giáo khoa thấp nhất

Mặc dù Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định sách giáo khoa biên soạn mới hoàn toàn dùng lại được nhưng sự thật đằng sau đó là những câu chuyện với những“góc khuất”mà ít người biết đến.

“Trăm dâu đổ đầu tằm”

443.000 đồng là số tiền mà chị Nguyễn Thị Trang có con đang học ở Trường Tiểu học Nguyễn Tri Phương (Quận Ba Đình, Hà Nội) vừa nộp cho cô giáo để đăng ký mua bộ sách giáo khoa lớp 4 và đồ dùng học tập đi kèm.

Với thu nhập hai vợ chồng làm viên chức chưa đến 20 triệu đồng/tháng thì khoản mua sách giáo khoa và đồng phục cho hai đứa con (một cháu cấp 3, một cháu cấp 1) quả thật không hề dễ dàng đối với gia đình chị Trang. Chưa kể chi phí sinh hoạt ngày càng tăng cao. “Trăm khoản chi phí trong gia đình đều nhìn vào tiền lương của hai vợ chồng”, chị Trang chia sẻ.

Khi hỏi vì sao chị không mua ngoài hiệu sách mà lựa chọn mua qua trường, chị Trang cho biết “Có quá nhiều loại sách cho một chương trình tôi không biết sách nào sẽ được nhà trường sử dụng. Để tránh mua nhầm sách dẫn đến mất tiền thôi thì đăng ký mua qua trường là yên tâm nhất”.

Còn đối với gia đình chị Nguyễn Thị Hà, xã Tiên Lục (huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang), với gần 3 sào ruộng được trồng lúa và rau, mọi thu nhập của gia đình tôi đều trông chờ vào đó. Năm nay mưa nhiều, hoa màu bị sâu bệnh nên chi phí trồng, chăm sóc cao. Với số tiền gần 440 nghìn cho một bộ sách giáo khoa lớp 8 quả thực là quá cao so với thu nhập của gia đình tôi”.

“Ngày trước thế hệ chúng tôi đi học, cứ vào đầu năm học là được mượn sách giáo khoa, và các thày cô giáo luôn yêu cầu các em học sinh sau khi nhận sách phải bọc bìa cẩn thận, dùng sách phải giữ gìn không được vẽ bẩn lên sách. Giờ thì năm nào cũng phải mua sách cho con, có sách cũ của các anh, chị để lại cũng không dùng được”, chị Hà chia sẻ.

Lời giải thích của Bộ trưởng và “Góc khuất” Sách giáo khoa
Lời mở đầu của những cuốn sách giáo khoa được xuất bản từ những năm 80 của thế kỷ trước. Ảnh Internet

Ngày 25.5 vừa qua, trong phiên thảo luận tại tổ về kinh tế-xã hội, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã khẳng định: “Các sách theo bộ mới biên soạn là hoàn toàn dùng lại được chứ không phải là sách dùng một lần”.

Ông Sơn cũng cho hay, chương trình thay sách làm theo hình thức cuốn chiếu, mỗi năm làm một vài cấp học nên mất nhiều năm mới thay xong.

Cụ thể, giai đoạn này thay lớp 1, lớp 2, lớp 3, lớp 7, lớp 10, còn năm tới là lớp 4, lớp 8 và lớp 11, như vậy, năm nào cũng có nhiệm vụ thay sách thì đương nhiên sách cũ sẽ không dùng được cho năm mới.

Có lẽ phải chờ thêm nhiều năm nữa “mới thay xong” như vị Tư lệnh ngành giáo dục nói, và trong thời gian chờ đợi các em học sinh vẫn phải chấp nhận cảnh năm nào cũng mua sách giáo khoa mới. Đó còn chưa kể đến “thời gian có thể chậm hơn nữa” bởi những rủi ro trong quá trình biên soạn có thể xảy ra sai sót như trường hợp bộ sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 Cánh diều năm 2020.

Hiện những cuốn sách giáo khoa mẫu cũ trong khi chờ thay bản mới sẽ vẫn được xuất bản cho những năm học tới. “Và chắc chắn rằng năm học tới khi mà con tôi lên lớp 4 thì sách giáo khoa dùng xong sẽ không thể sử dụng lại cho năm học sau được”, chị Trang khẳng định.

Việc quyên tặng sách cũ cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn không có tiền mua sách (như những thế hệ trước đã làm) sẽ khó thực hiện được.

Trông chờ những tấm lòng từ thiện

Cứ mỗi khi chuẩn bị bước vào năm học, những cán bộ chiến sỹ Đồn Biên phòng Lũng Cú (Hà Giang) lại cùng với các thày cô giáo của Trường Phổ thông dân tộc bán trú Trung học cơ sở xã Ma Lé (Đồng Văn-Hà Giang) đi tìm kiếm các nguồn tài trợ, liên hệ với các nhà hảo tâm để quyên góp, ủng hộ sách hoặc tiền mua sách giáo khoa cho các em học sinh ở đây.

Thiếu tá Hà Văn Đô, Chính trị viên Đồn biên phòng Lũng Cú chia sẻ: “Ma Lé là xã đặc biệt khó khăn, nên mỗi khi vào năm học mới cùng với việc đi vận động các gia đình tiếp tục cho con em đến lớp thì việc làm sao có đủ sách giáo khoa cho các em học cũng là một vấn đề trăn trở của chúng tôi cùng với các thày cô giáo nơi đây. Mọi cái hầu như phải “trông chờ vào những tấm lòng từ thiện”, mà sách giáo khoa thì năm nào cũng phải mua mới chứ không như trước kia, một bộ sách có thể dùng nhiều năm”.

Các em học sinh ở Ma Lé đa phần đều có hoàn cảnh hết sức khó khăn, có những em mồ côi cả cha lẫn mẹ, cho nên được đi học và đến trường là cả một sự nỗ lực của bản thân các em cùng với sự hỗ trợ của các cấp chính quyền địa phương. Năm học nào quyên góp được nhiều các thày cô giáo ở đây có thể mua cho mỗi em một bộ sách giáo khoa, thêm vài quyển vở hay cái áo khoác cho mùa đông, nếu không đủ các thày cô sẽ phô-tô thành nhiều bản để không học sinh nào bị thiếu sách.

Lời giải thích của Bộ trưởng và “Góc khuất” Sách giáo khoa
Không đủ tiền mua sách giáo khoa là thực trạng của các em học sinh nghèo vùng cao. Ảnh Thu Hường

Cũng theo Thiếu tá Hà Văn Đô chia sẻ, năm học 2021-2022 do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên sách giáo khoa về các địa phương bị chậm, công tác tổ chức kêu gọi quyên góp của cộng đồng xã hội cũng gặp khó khăn, tuy nhiên nhờ một nhà báo giúp đỡ, chúng tôi đã có một bộ sách điện tử từ lớp 3 cho đến lớp 8 để các thày giáo và các em học sinh sử dụng tạm thời.

Sách điện tử được coi là “cứu cánh” cho học sinh nghèo vùng cao như Hà Giang, nơi mà tỷ lệ hộ nghèo năm 2020 ở địa phương này vẫn chiếm đến trên 22% và riêng ở Đồng Văn là 42%. Hiện một bộ sách giáo khoa có giá trung bình từ gần hai trăm ngàn lên đến hơn bốn trăm ngàn bao gồm cả đồ dùng học tập đi kèm, đây là một khoản tiền không hề nhỏ đối với nhiều hộ gia đình đặc biệt là các hộ gia đình đồng bào dân tộc ở Hà Giang.

Thực trạng sách giáo khoa chỉ sử dụng một năm rồi bỏ hoặc bán đồng nát tồn tại trong thời gian gần đây cho thấy sự lãng phí trong việc sử dụng sách giáo khoa, cho thấy việc biên soạn sách giáo khoa có vấn đề.

Bên cạnh đó, nhiều sách giáo khoa thiết kế kiểu các bài tập tự luận, trắc nghiệm, khi làm bài học sinh sẽ làm trực tiếp vào sách giáo khoa nên sẽ không dùng lại được.

Có ý kiến cho rằng, để tăng cường ứng dụng công nghệ số, tiết kiệm, đa dạng nguồn sách giáo khoa thì nên tăng cường sử dụng sách giáo khoa điện tử cho các cấp học, bậc học. Phụ huynh học sinh được toàn quyền lựa chọn và sử dụng sách bản giấy, bản điện tử hoặc in ra từ trang web một cách phù hợp, tiết kiệm.

Kinh nghiệm từ Mỹ

Mỹ là một quốc gia giàu có, là một cường quốc về quân sự và kinh tế, tuy nhiên tại Mỹ các bang có hai cách lựa chọn sách giáo khoa (Textbooks) sử dụng trong nhà trường. Theo dịch giả Ngô Thái Bình cho biết: “Tại Mỹ có 30 bang cho phép các cơ quan quản lý địa phương hoặc nhà trường quyết định việc chọn sách; 20 bang còn lại và 3 vùng lãnh thổ quyền chọn sách là ở cấp bang. Trong khi đó, 42 bang và Washington D.C, cùng 3 vùng lãnh thổ cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho học sinh. Tuy nhiên, nếu sách bị làm hỏng hay mất do cẩu thả có thể phải đền bù, có bang lại có chính sách miễn phí cho học sinh không có tiền trả”.

Lời giải thích của Bộ trưởng và “Góc khuất” Sách giáo khoa
Chính sách cung cấp sách giáo khoa miễn phí tại Mỹ cho học sinh. Ảnh.Internet

Lý do sách giáo khoa được miễn phí ở Mỹ là vì Luật bắt buộc phổ cập giáo dục phổ thông. Luật cũng bắt buộc trường công phải cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho học sinh và các đồ dùng học tập khác. Sách giáo khoa là do nhà trường bỏ tiền ra mua.

Cũng theo dịch giả Ngô Thái Bình thì Việt Nam hoàn toàn có thể áp dụng chính sách sách giáo khoa sử dụng nhiều năm và miễn phí. Giàu như Mỹ mà sách còn dùng lại, sao Việt Nam lại không? Không thể vì lợi ích kinh doanh sách mà chất gánh nặng lên phụ huynh học sinh và bằng ngân sách giáo dục.

“Nhà in sách tất nhiên là những nhà kinh doanh, sách giáo khoa cũng không hề rẻ. Nhà trường tiêu tiền ngân sách phải tự cân đối khi mua và có quy định giữ gìn sách. Sách cho sinh viên đại học thường rẻ hơn sách phổ thông vì sinh viên phải bỏ tiền ra mua”, ông Ngô Thái Bình chia sẻ.

Không chỉ Mỹ mà nước láng giềng Mexico cũng có chính sách cung cấp sách giáo khoa miễn phí. Ngoài ra, các bản mềm PDF của sách cũng được cung cấp tự do, thuận tiện cho học sinh tiếp cận sách bất cứ lúc nào và ở đâu.

Thu Hường
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Bộ Giáo dục và Đào tạo

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Công an Hà Nội thông tin vụ lừa đảo liên quan đến tài khoản "Huấn Hoa Hồng"

Công an Hà Nội thông tin vụ lừa đảo liên quan đến tài khoản "Huấn Hoa Hồng"

Hiện Công an TP. Hà Nội đang tiếp tục điều tra, mở rộng vụ án lừa đảo liên quan tới tài khoản mạng xã hội có tên "Huấn Hoa Hồng".
Vĩnh Long: Tìm nạn nhân trong vụ lừa đảo xảy ra tại cửa hàng vàng bạc Huỳnh Thắng

Vĩnh Long: Tìm nạn nhân trong vụ lừa đảo xảy ra tại cửa hàng vàng bạc Huỳnh Thắng

Công an tỉnh Vĩnh Long đang tìm nạn nhân trong vụ án chủ cửa hàng vàng Huỳnh Thắng (huyện Long Hồ) lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền trên 35 tỷ đồng.
Vụ Hậu “pháo”: Bắt Phó Bí thư Vĩnh Phúc và nguyên Bí thư Quảng Ngãi

Vụ Hậu “pháo”: Bắt Phó Bí thư Vĩnh Phúc và nguyên Bí thư Quảng Ngãi

Liên quan tới vụ Hậu “pháo”, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã bắt Phó Bí thư Vĩnh Phúc Phạm Hoàng Anh và nguyên Bí thư Quảng Ngãi Lê Viết Chữ.
Chủ tịch Tân Hoàng Minh Đỗ Anh Dũng bị tuyên phạt 8 năm tù

Chủ tịch Tân Hoàng Minh Đỗ Anh Dũng bị tuyên phạt 8 năm tù

Bị cáo Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh bị tòa tuyên phạt 8 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Đề nghị truy tố 254 bị can trong đại án đăng kiểm

Đề nghị truy tố 254 bị can trong đại án đăng kiểm

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hồ Chí Minh đã hoàn tất điều tra, chuyển hồ sơ đề nghị truy tố 254 bị can có sai phạm trong lĩnh vực đăng kiểm.

Tin cùng chuyên mục

Đắk Lắk: Khởi tố 2 đối tượng múc đất tại dự án đường cao tốc đi bán

Đắk Lắk: Khởi tố 2 đối tượng múc đất tại dự án đường cao tốc đi bán

Công an huyện Krông Pắk (Đắk Lắk) đã ra quyết định khởi tố 2 đối tượng về hành vi đưa hối lộ và nhận hối lộ liên quan đến việc múc đất tại dự án cao tốc đi bán.
Nhức nhối mua bán hóa đơn trái phép trên mạng: Bộ Tài chính liệu có bó tay?

Nhức nhối mua bán hóa đơn trái phép trên mạng: Bộ Tài chính liệu có bó tay?

Tình trạng mua bán trái phép hóa đơn diễn ra ngày một nhiều, công khai trên mạng xã hội, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.
Đồng Tháp: Công khai danh sách 6 đơn vị nợ 8,5 tỷ đồng tiền thuế

Đồng Tháp: Công khai danh sách 6 đơn vị nợ 8,5 tỷ đồng tiền thuế

Cục Thuế tỉnh Đồng Tháp vừa có thông báo công khai danh sách 6 người nộp thuế nợ tiền thuế đến thời điểm 21/3/2024, với số tiền hơn 8,5 tỷ đồng.
Đã bắt được kẻ dùng tài khoản Huấn Hoa Hồng để lừa đảo

Đã bắt được kẻ dùng tài khoản Huấn Hoa Hồng để lừa đảo

Công an tỉnh Lạng Sơn vừa khởi tố đối tượng thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng thông qua việc giả danh Bùi Xuân Huấn, tức Huấn Hoa Hồng.
TP. Hồ Chí Minh: Phòng khám đa khoa Hà Đô bị tước giấy phép 4 tháng

TP. Hồ Chí Minh: Phòng khám đa khoa Hà Đô bị tước giấy phép 4 tháng

Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh vừa ra quyết định xử phạt 144 triệu đồng, tước giấy phép hoạt động 4 tháng đối với Phòng khám đa khoa Hà Đô do có nhiều sai phạm.
Đắk Nông: Cặp đôi có hàng chục tiền án cạy cửa tiệm vàng, “khoắng” nhiều tài sản

Đắk Nông: Cặp đôi có hàng chục tiền án cạy cửa tiệm vàng, “khoắng” nhiều tài sản

Chiều 26/3, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Nông đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam 2 đối tượng về hành vi trộm cắp tài sản.
TP. Hồ Chí Minh: Chi tiết lịch xét xử 3 cha con ông Trần Quí Thanh

TP. Hồ Chí Minh: Chi tiết lịch xét xử 3 cha con ông Trần Quí Thanh

Toà án nhân dân TP. Hồ Chí Minh sắp mở phiên toà xét xử sơ thẩm 3 cha con ông Trần Quí Thanh về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".
Bộ Công an: Vụ án Tập đoàn Phúc Sơn là một dạng tội phạm mới

Bộ Công an: Vụ án Tập đoàn Phúc Sơn là một dạng tội phạm mới

Theo Bộ Công an, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn dựa vào mối quan hệ thân quen để chi phối chính quyền cơ sở.
Lào Cai: Hợp tác xã Việt Hoàng bị cưỡng chế thuế

Lào Cai: Hợp tác xã Việt Hoàng bị cưỡng chế thuế

Nợ thuế hơn 2,6 tỷ đồng quá hạn, Hợp tác xã Việt Hoàng (Lào Cai) bị cưỡng chế thuế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản tại 2 ngân hàng.
Lào Cai: Bắt đối tượng trồng gần 800 cây thuốc phiện trong vườn rau cải

Lào Cai: Bắt đối tượng trồng gần 800 cây thuốc phiện trong vườn rau cải

Công an huyện Si Ma Cai (Lào Cai) phát hiện, bắt quả tang đối tượng trồng trái phép gần 800 cây thuốc phiện xen lẫn trong vườn rau cải.
Lâm Đồng: Lấy trộm 5,4 cây vàng rồi đem cất giấu trong vườn cà phê

Lâm Đồng: Lấy trộm 5,4 cây vàng rồi đem cất giấu trong vườn cà phê

Lợi dụng lúc chủ nhà đi vắng, đối tượng K’Bỏi (trú tại huyện Bảo Lâm, Lâm Đồng) đã đột nhập lấy trộm 5,4 cây vàng rồi đem về chôn giấu trong vườn cà phê.
TP. Hồ Chí Minh: Danh sách 185 doanh nghiệp nợ thuế hơn 3.300 tỷ đồng

TP. Hồ Chí Minh: Danh sách 185 doanh nghiệp nợ thuế hơn 3.300 tỷ đồng

Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh vừa công khai danh sách 185 doanh nghiệp nợ thuế trong đợt tháng 2/2024, với tổng số tiền nợ thuế hơn 3.300 tỷ đồng.
Shark Thủy bị bắt, bị hại làm sao để đòi lại tiền?

Shark Thủy bị bắt, bị hại làm sao để đòi lại tiền?

Theo luật sư, để bảo vệ quyền lợi của mình, những người mua cổ phần của công ty Shark Thủy hiện còn dư nợ cần cung cấp hồ sơ, tài liệu để phục vụ điều tra.
An Giang: Tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện doanh nghiệp nợ thuế

An Giang: Tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện doanh nghiệp nợ thuế

Ngày 26/3, Cục Thuế tỉnh An Giang cho biết, Chi cục Thuế TP. Long Xuyên vừa có thông báo về việc tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện doanh nghiệp nợ thuế.
Mua tiền giả về đưa cho cha, cả 2 bị khởi tố

Mua tiền giả về đưa cho cha, cả 2 bị khởi tố

Hào đặt mua hơn 20 triệu đồng tiền giả đem về đưa cho cha là Võ Quý Nam tiêu xài, sau đó cả 2 bị công an khởi tố với hành vi tàng trữ, lưu hành tiền giả.
Công ty Tinh bột sắn Phú Yên bị phạt gần 3,4 tỷ đồng

Công ty Tinh bột sắn Phú Yên bị phạt gần 3,4 tỷ đồng

Công ty Cổ phần Tinh bột sắn Phú Yên bị xử phạt gần 3,4 tỷ đồng do có 6 hành vi vi phạm liên quan đến lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Bình Dương: Bắt tại trận thanh niên cướp tiệm vàng ở Dĩ An

Bình Dương: Bắt tại trận thanh niên cướp tiệm vàng ở Dĩ An

Công an TP. Dĩ An, tỉnh Bình Dương đang tạm giữ Nguyễn Minh Kiệt (sinh năm 2001, trú tại Cà Mau) về hành vi giả vờ mua vàng rồi cướp và bỏ chạy.
Khách hàng phàn nàn về chính sách bảo hành, siêu thị MediaMart nói gì?

Khách hàng phàn nàn về chính sách bảo hành, siêu thị MediaMart nói gì?

Đại diện MediaMart cho rằng, việc khách hàng khiếu nại siêu thị không hỗ trợ trong bảo hành sản phẩm là không chính xác.
Thanh Hóa: Nhân viên cơ sở cai nghiện bị bắt do dính líu đến ma tuý

Thanh Hóa: Nhân viên cơ sở cai nghiện bị bắt do dính líu đến ma tuý

Cơ quan công an vừa bắt giữ ông Nguyễn Ngọc Huy, nhân viên Cơ sở Cai nghiện ma túy số 1 Thanh Hóa để làm rõ về hành vi liên quan tới ma túy.
TP. Hồ Chí Minh: Chiếm đoạt 8 tỷ đồng bằng thủ đoạn làm thủ tục du học Mỹ

TP. Hồ Chí Minh: Chiếm đoạt 8 tỷ đồng bằng thủ đoạn làm thủ tục du học Mỹ

Nguyễn Phương Thanh (trú tại TP. Hồ Chí Minh) nói quen cán bộ ngành ngoại giao, có thể làm thủ tục đi du học Mỹ, từ đó đã chiếm đoạt của nạn nhân hơn 8 tỷ đồng.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động