Lời giải cho an ninh năng lượng: Góc nhìn từ Đà Nẵng

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng nhấn mạnh tầm quan trọng của an ninh năng lượng, coi đây là nền tảng cho phát triển kinh tế bền vững.
Đà Nẵng: Thị trường vàng ngày vía Thần Tài sôi động Đà Nẵng phát động Tết Trồng cây Xuân Ất Tỵ 2025 Thủ tướng ủng hộ chủ trương bổ sung chính sách vượt trội cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng

Ngành năng lượng đóng vai trò cốt lõi trong sự phát triển kinh tế của Việt Nam, đòi hỏi nguồn cung ổn định và chi phí hợp lý để thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tham luận tại Diễn đàn "Phát triển năng lượng cạnh tranh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" vừa diễn ra tại Hà Nội, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng nhấn mạnh, việc bảo đảm an ninh năng lượng cần được coi là ưu tiên hàng đầu trong các chính sách quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh đầu tư vào ngành này có dấu hiệu sụt giảm, tạo áp lực lớn lên hệ thống cung ứng.

Đứng trước yêu cầu công nghiệp hóa và hiện đại hóa, Việt Nam cần hướng tới các mô hình năng lượng sạch và bền vững. Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, ban hành ngày 11/02/2020, đặt ra lộ trình phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2045 với các mục tiêu cụ thể: tổng công suất nguồn điện đạt 125-130 GW vào năm 2030, tỷ lệ năng lượng tái tạo trong tổng cung đạt 15-20%, và phát thải khí nhà kính giảm 15% so với kịch bản thông thường.

Đề án phát triển lưới điện thông minh tại Việt Nam giai đoạn 2023–2030, tầm nhìn 2045 với mục tiêu phát triển hạ tầng lưới điện thông minh, hiện đại, đáp ứng quá trình chuyển dịch năng lượng, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia
An ninh năng lượng là nền tảng cho phát triển kinh tế bền vững. - Ảnh minh hoạ

Nghị quyết cũng khuyến khích phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh, minh bạch, loại bỏ bao cấp, độc quyền, đồng thời thu hút sự tham gia của kinh tế tư nhân. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, gắn với bảo vệ môi trường và thúc đẩy tiến bộ xã hội, đáp ứng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Những thách thức lớn và lộ trình vượt qua

Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc chuyển dịch năng lượng và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt khi cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 tại Hội nghị thượng đỉnh Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26). Ông Nguyễn Văn Quảng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng cho biết, để hiện thực hóa cam kết này, Việt Nam cần một lộ trình chuyển đổi toàn diện từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng xanh, bền vững. Tuy nhiên, thách thức đầu tiên là phải đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định và chi phí hợp lý cho toàn dân, trong khi vẫn giảm thiểu phát thải khí nhà kính. Theo Ngân hàng Thế giới, lộ trình khử carbon đòi hỏi Việt Nam cần huy động nguồn tài chính khổng lồ, lên tới 368 tỷ USD trong giai đoạn 2022-2040, tương đương 6,8% GDP mỗi năm.

Một thách thức khác đang hiện hữu là nguy cơ thiếu điện trong những năm tới. Theo Quy hoạch Điện VIII, nhu cầu điện thương phẩm của Việt Nam dự kiến tăng 8% mỗi năm từ 2021 đến 2030. Đến năm 2025, điện thương phẩm ước đạt 337,5 tỷ kWh và sẽ tăng lên 478,1 tỷ kWh vào năm 2030. Tuy nhiên, so với Quy hoạch Điện VII điều chỉnh, sản lượng này vẫn thấp hơn đáng kể, dẫn đến nguy cơ thiếu điện nghiêm trọng. Thực tế, năm 2023, nhiều địa phương ở miền Bắc đã phải đối mặt với tình trạng cắt điện trên diện rộng do thiếu nguồn cung.

Ngoài ra, hiệu quả sử dụng năng lượng của Việt Nam còn thấp so với các nước trong khu vực. Để sản xuất ra 1.000 USD, Việt Nam tiêu thụ tới 700 kWh điện, cao hơn nhiều so với các nước có cùng trình độ phát triển. Mặc dù sở hữu nguồn năng lượng phong phú và đa dạng, nước ta vẫn nằm trong nhóm các quốc gia có mức tiêu thụ năng lượng trên đầu người thấp, đặt ra yêu cầu cấp bách về việc nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong nền kinh tế.

Thiếu tính đa dạng trong các nguồn năng lượng cũng là vấn đề cần giải quyết. Hệ thống điện Việt Nam hiện có công suất lắp đặt 80.704 MW, đứng thứ 2 khu vực ASEAN. Tuy nhiên, tỷ lệ phụ thuộc vào nhiệt điện than và thủy điện vẫn chiếm tỷ trọng lớn, lần lượt là 32,3% và 28,5%. Điện gió và điện mặt trời dù đang phát triển mạnh nhưng công suất còn hạn chế, chưa đủ để bù đắp cho các nguồn năng lượng truyền thống.

Đặc biệt, Việt Nam ngày càng phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu. Từ năm 2015, nước ta chính thức trở thành quốc gia nhập khẩu năng lượng thuần, với xu hướng tăng mạnh trong giai đoạn 2020-2050. Theo Báo cáo triển vọng năng lượng Việt Nam 2019, đến năm 2050, lượng nhập khẩu nhiên liệu có thể tăng gấp 8 lần so với năm 2019, chiếm tới 75% tổng nhu cầu tiêu thụ năng lượng.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc các nguồn năng lượng sơ cấp trong nước như thủy điện, dầu và khí dần cạn kiệt, trong khi việc khai thác các mỏ mới trên Biển Đông gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, công nghệ khai thác than còn lạc hậu, điều kiện khai thác ngày càng phức tạp, làm tăng chi phí sản xuất.

Việc phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời đã giúp giảm áp lực nguồn cung, song cũng gây ra tình trạng mất cân đối trong vận hành hệ thống do số giờ hoạt động thực tế của các nguồn tái tạo chỉ bằng khoảng 1/3 so với nhiệt điện truyền thống.

Tất cả những thách thức này đòi hỏi Việt Nam phải có chiến lược cân đối giữa phát triển năng lượng tái tạo, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và đảm bảo an ninh năng lượng bền vững. Trong bối cảnh đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và doanh nghiệp để thực hiện các cam kết quốc tế và đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định là điều kiện tiên quyết để đạt được mục tiêu phát triển xanh và bền vững.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng nhận định, ngoài các yếu tố truyền thống, nhiều nguy cơ phi truyền thống đang đe dọa an ninh năng lượng. Khả năng khủng bố nhằm vào các công trình trọng điểm như trạm biến áp 500kV, đường dây truyền tải cao áp hay các nhà máy điện lớn là rủi ro hiện hữu. Bên cạnh đó, tác động của biến đổi khí hậu và các dịch bệnh như Covid-19 khiến nhu cầu tiêu thụ năng lượng giảm sút. Thống kê cho thấy, tốc độ tăng trưởng tiêu thụ điện giai đoạn 2020-2023 giảm mạnh so với giai đoạn 2016-2019, đặc biệt năm 2020 ghi nhận mức tăng trưởng âm về điện thương phẩm. Nếu không có chiến lược dài hạn và chính sách giá phù hợp, nguy cơ mất cân đối cung cầu năng lượng sẽ tiếp tục đe dọa sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Giải pháp cấp bách trong bối cảnh mới

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và những thách thức từ biến đổi khí hậu, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia là vấn đề sống còn, giữ vai trò nền tảng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Quảng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng nhấn mạnh, Việt Nam cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để tăng cường an ninh năng lượng, trong đó ưu tiên các chính sách tiết kiệm năng lượng, phát triển năng lượng tái tạo và hoàn thiện cơ chế giá điện theo hướng thị trường.

Lời giải cho an ninh năng lượng: Góc nhìn từ Đà Nẵng
Nhà máy điện gió Dlieyang, thuộc huyện huyện Đắk Đoa, tỉnh Gia Lai. - Ảnh minh hoạ

Tiết kiệm năng lượng luôn là giải pháp hàng đầu bởi chi phí đầu tư cho lĩnh vực này thấp hơn nhiều so với việc phát triển nguồn cung mới. Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã được Quốc hội thông qua từ năm 2010, tạo cơ sở pháp lý quan trọng. Tuy nhiên, kết quả đạt được vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Theo Ngân hàng Thế giới, ngành công nghiệp Việt Nam có thể tiết kiệm từ 25% đến 40% năng lượng nếu áp dụng các giải pháp công nghệ hiện đại và chính sách phù hợp.

Ông Quảng đề xuất cần chuyển từ khuyến khích tự nguyện sang bắt buộc doanh nghiệp thực hiện các chỉ tiêu tiết kiệm năng lượng, kết hợp cơ chế thưởng – phạt rõ ràng. Đồng thời, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, nhất là trong ngành cơ khí và sản xuất sản phẩm phụ trợ, để giảm tiêu hao năng lượng và bảo vệ môi trường.

Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, nhưng tốc độ phát triển vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng. Do vậy, lập kho dự trữ năng lượng là cần thiết để ứng phó với các tình huống gián đoạn nguồn cung hoặc bất ổn trong khu vực.

Bên cạnh đó, tăng cường khai thác các nguồn năng lượng tái tạo và thay thế, như thủy điện, năng lượng mặt trời, sinh khối và địa nhiệt, sẽ giúp giảm sự phụ thuộc vào năng lượng truyền thống, hạn chế tác động tiêu cực tới môi trường, hướng đến xây dựng nền năng lượng xanh, sạch và bền vững.

Một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng là thực hiện chính sách giá điện phù hợp. Ông Quảng nhấn mạnh, cần tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất và phân phối điện theo cơ chế thị trường nhằm tạo nguồn lực tái đầu tư cho ngành năng lượng. Ngoài ra, cần nghiên cứu xây dựng mức giá bán lẻ điện riêng cho khu vực đô thị và nông thôn, bảo đảm công bằng hơn giữa các vùng.

Biến đổi khí hậu là thách thức lớn, đòi hỏi ngành năng lượng Việt Nam phải nâng cao khả năng chống chịu và giảm thiểu rủi ro từ thiên tai, bất ổn môi trường. Các giải pháp quản trị năng lượng bao gồm cơ cấu lại ngành tiêu thụ, phát triển nguồn lực từ xã hội, thúc đẩy hợp tác quốc tế và đầu tư vào các dự án năng lượng ở nước ngoài nhằm bảo đảm nguồn cung ổn định.

Ngoài ra, ông Quảng nhấn mạnh vai trò của khoa học – công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao trong việc giúp ngành năng lượng ứng phó với biến đổi khí hậu. Đặc biệt, việc hoàn thiện thể chế, chính sách và tăng cường phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương là giải pháp cốt lõi để bảo đảm an ninh năng lượng trong mọi tình huống.

Theo đó, thay đổi tư duy, nâng cao nhận thức về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cần được coi là nhiệm vụ ưu tiên. An ninh năng lượng không chỉ bảo đảm sự phát triển kinh tế, mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và an sinh xã hội.

Trong tương lai, Việt Nam cần thúc đẩy phát triển năng lượng nhanh và bền vững, song song với bảo vệ môi trường sinh thái, gắn liền với mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Điều này sẽ đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh trong thời kỳ mới.
Thế Duy
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: thành phố Đà Nẵng

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) có gì mới?

Dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) có gì mới?

Mục đích ban hành Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) nhằm tiếp tục thể chế hóa các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về năng lượng nguyên tử.
EVNCPC: Tăng quản lý hành lang tuyến để đảm bảo an toàn trong vận hành

EVNCPC: Tăng quản lý hành lang tuyến để đảm bảo an toàn trong vận hành

Tổng Công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) yêu cầu các đơn vị thành viên tăng quản lý hành lang tuyến, đẩy mạnh tuyên truyền an toàn điện trong nhân dân.
Vì sao nhiều trạm LNG nổi tại châu Âu bị bỏ không?

Vì sao nhiều trạm LNG nổi tại châu Âu bị bỏ không?

Mặc dù giá cao và nhu cầu ở châu Âu tăng mạnh, thế nhưng các trạm nhập khẩu LNG nổi tại Pháp và Đức đã bị bỏ không nhiều tháng. Vậy lý do là gì?.
6 bài học cho Việt Nam từ chính sách năng lượng Australia

6 bài học cho Việt Nam từ chính sách năng lượng Australia

Tình trạng bất ổn lưới điện, thiếu hụt điện, khí đốt đang là thách thức trong quá trình chuyển đổi năng lượng Australia, mang lại nhiều bài học cho Việt Nam.
Quảng Ninh: Đẩy mạnh các giải pháp tiết kiệm điện

Quảng Ninh: Đẩy mạnh các giải pháp tiết kiệm điện

Nhờ phát huy hiệu quả các chương trình tiết kiệm điện, năm 2024, sản lượng điện tiết kiệm của Quảng Ninh đạt 134.533.191 kWh, tương đương tỷ lệ 2,05%.

Tin cùng chuyên mục

Tiết kiệm hàng tỷ đồng nhờ sử dụng năng lượng hiệu quả

Tiết kiệm hàng tỷ đồng nhờ sử dụng năng lượng hiệu quả

Sử dụng đèn led tiết kiệm điện, lắp biến tần, tận dụng than nhiệt trị thấp để cung cấp nhiệt cho nồi hơi… đã giúp Than Núi Béo tiết kiệm trên 1 triệu kWh/năm.
Hoàn thành Đề án điều chỉnh Quy hoạch điện VIII trước ngày 20/3

Hoàn thành Đề án điều chỉnh Quy hoạch điện VIII trước ngày 20/3

Chiều 18/3, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn chủ trì cuộc họp rà soát Đề án điều chỉnh Quy hoạch điện VIII trước khi trình Thủ tướng Chính phủ.
Sự suy giảm nhu cầu dầu toàn cầu tác động gì đến Việt Nam?

Sự suy giảm nhu cầu dầu toàn cầu tác động gì đến Việt Nam?

Sự dư thừa nguồn cung đang tạo ra một cú sốc lớn trên thị trường, Việt Nam cũng không thể tránh khỏi ảnh hưởng khi nhu cầu dầu toàn cầu có dấu hiệu suy giảm.
Hà Nội hưởng ứng Giờ Trái đất năm 2025

Hà Nội hưởng ứng Giờ Trái đất năm 2025

Lễ phát động hưởng ứng Giờ Trái đất năm 2025 sẽ được Hà Nội tổ chức vào ngày 22/3/2025 tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm - Hà Nội.
Đảng bộ than Núi Béo - Một nhiệm kỳ vượt khó thành công

Đảng bộ than Núi Béo - Một nhiệm kỳ vượt khó thành công

Đảng bộ Công ty Cổ phần Than Núi Béo - Vincomin vượt khó, hoàn thành thắng lợi nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Công ty lần thứ XI nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả! Bài 3: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả tiết kiệm năng lượng

Sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả! Bài 3: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả tiết kiệm năng lượng

Để nâng cao hiệu quả thực thi, Luật sử dụng năng lượng tiết tiết kiệm và hiệu quả được sửa đổi theo hướng tăng chế tài, phân cấp mạnh cho địa phương.
Mỹ chi 57 triệu USD tái khởi động lò phản ứng hạt nhân

Mỹ chi 57 triệu USD tái khởi động lò phản ứng hạt nhân

Bộ Năng lượng Mỹ cho biết họ đã giải ngân 57 triệu USD trong khoản bảo lãnh vay 1,52 tỷ USD cho nhà máy điện hạt nhân Palisades của Holtec tại Michigan.
Châu Á hướng đến xuất khẩu nhiên liệu hàng không bền vững

Châu Á hướng đến xuất khẩu nhiên liệu hàng không bền vững

Năng lực cung cấp nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) của châu Á sẽ cao hơn nhu cầu khu vực trong năm nay và năm tới với nhiều cơ sở sản xuất mới.
Sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Bài 2- Đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới

Sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Bài 2- Đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới

Cùng với chuyển dịch xanh, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả là một trong những giải pháp quan trọng để đất nước phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.
Đảm bảo đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên sớm về đích

Đảm bảo đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên sớm về đích

Đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên được khởi công sáng 16/3 với mục tiêu về đích trước 2/9, phát huy tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, "4 tại chỗ"...
Sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Bài 1- Trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia

Sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Bài 1- Trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia

Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả được xem là một trong những trụ cột quan trọng đảm bảo vững chắc an ninh năng lượng quốc gia.
Ấn Độ chuyển hướng lọc dầu sang Mỹ Latinh và châu Phi

Ấn Độ chuyển hướng lọc dầu sang Mỹ Latinh và châu Phi

Nhập khẩu dầu thô của Ấn Độ từ Mỹ Latinh và châu Phi đã tăng nhẹ trong tháng 2, khi các nhà máy lọc dầu chuyển sang các nguồn cung thay thế.
Vì sao nhu cầu dầu mỏ ngày càng tăng ở Ấn Độ?

Vì sao nhu cầu dầu mỏ ngày càng tăng ở Ấn Độ?

Ấn Độ - “con hổ” đang trỗi dậy ở châu Á, tiếp tục cho thấy nhu cầu năng lượng khổng lồ và đây là yếu tố không thể thiếu cho sự phát triển của quốc gia này.
Chuyển dịch xanh cho tương lai xanh. Bài 2: Doanh nghiệp Quảng Ninh đồng hành

Chuyển dịch xanh cho tương lai xanh. Bài 2: Doanh nghiệp Quảng Ninh đồng hành

Để chuyển đổi xanh, nhiều doanh nghiệp Quảng Ninh đã chủ động đổi mới công nghệ, thực hiện kinh tế tuần hoàn nhằm tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm điện.
Điểm tên 7 dự án truyền tải điện gần 10.000 tỷ đồng

Điểm tên 7 dự án truyền tải điện gần 10.000 tỷ đồng

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, Thủ tướng Chính phủ và các địa phương đã phê duyệt chủ trương đầu tư 7 dự án truyền tải điện với giá trị gần 10 nghìn tỷ đồng
Nguồn cung tăng vọt, Ấn Độ sẽ lập sàn giao dịch than?

Nguồn cung tăng vọt, Ấn Độ sẽ lập sàn giao dịch than?

Bộ Than của Ấn Độ đang đề xuất thành lập một sàn giao dịch than khi sản lượng than trong nước tăng mạnh.
Kazakhstan sản xuất dầu mỏ vượt quá hạn ngạch

Kazakhstan sản xuất dầu mỏ vượt quá hạn ngạch

Kazakhstan liên tục sản xuất vượt quá hạn ngạch 1,468 triệu thùng/ngày theo thỏa thuận cắt giảm sản lượng mà OPEC và các đồng minh bao gồm cả Nga, đã ký kết.
Chuyển dịch xanh cho tương lai xanh! Bài 1: Góp phần hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng xanh

Chuyển dịch xanh cho tương lai xanh! Bài 1: Góp phần hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng xanh

Với khát vọng tăng trưởng xanh, cùng với kinh tế tuần hoàn thì tiết kiệm năng lượng là một trong những giải pháp quan trọng được Quảng Ninh đẩy mạnh thực thi.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với Tập đoàn Pacifico Energy

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với Tập đoàn Pacifico Energy

Ngày 12/3, tại trụ sở Bộ Công Thương, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long đã có buổi làm việc với đại diện Tập đoàn Pacifico Energy.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với Tập đoàn Điện lực Pháp

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long làm việc với Tập đoàn Điện lực Pháp

Chiều 12/3, tại trụ sở Bộ Công Thương, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long đã có buổi làm việc với lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Pháp (EDF).
Mobile VerionPhiên bản di động