Lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải ô tô: Cần được xem xét thống nhất

Chiều 11/11, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến đối với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ (lộ trình).

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, lộ trình áp dụng các quy chuẩn khí thải xe ô tô tham gia giao thông cần được xem xét thống nhất, đồng bộ giữa ô tô sản xuất mới, nhập khẩu mới và xe đang lưu hành; tránh tình trạng xe nhập khẩu buộc phải đáp ứng tiêu chuẩn cao, trong khi phương tiện trong nước vẫn áp dụng mức thấp hơn, gây thiếu công bằng và ảnh hưởng đến thị trường.

Những nội dung có tác động đến quyền tài sản, quyền đi lại của cá nhân, tổ chức như khoanh vùng hạn chế phương tiện, cấm hoặc cho phép lưu hành…, Phó Thủ tướng yêu cầu phải rà soát rất kỹ trên cơ sở luật hiện hành, bảo đảm quy định đúng thẩm quyền và đúng cấp văn bản. Nội dung nào thuộc thẩm quyền của Thủ tướng thì giữ trong Quyết định; nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ, phải đưa vào nghị định. Nếu luật chưa quy định, cần nghiên cứu đề xuất sửa đổi, hoặc trường hợp cần thiết có thể báo cáo Quốc hội xem xét.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu đánh giá toàn diện tác động của chính sách việc hạn chế hay cấm phương tiện, xác định rõ số lượng tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng. Từ đó, xây dựng phương án hỗ trợ phù hợp để không gây xáo trộn, thiệt thòi cho người dân và doanh nghiệp.

Các biện pháp này có thể bao gồm hỗ trợ cải tiến, nâng cấp thiết bị trên phương tiện, chính sách đổi xe cũ sang xe mới, điều chỉnh phí, giá dịch vụ vận tải công cộng, cung ứng các loại nhiên liệu mới…

Đơn cử, nếu hạn chế một số loại phương tiện cá nhân tại các khu vực đô thị, nhà nước cần bố trí đầy đủ xe buýt, phương tiện công cộng sạch, quy hoạch hợp lý các điểm dừng, bến bãi để đảm bảo người dân vẫn đi lại thuận tiện, bảo vệ quyền lợi và sinh hoạt hàng ngày. Hoặc, khi yêu cầu phương tiện đạt mức tiêu chuẩn khí thải cao hơn, phải bảo đảm khả năng cung ứng nhiên liệu trên thị trường. 

Đối với phương tiện của lực lượng quốc phòng, công an, Phó Thủ tướng cho rằng, việc quy định riêng chỉ áp dụng đối với phương tiện đặc chủng, còn các phương tiện vận tải, phục vụ dân sinh vẫn phải tuân thủ quy chuẩn chung; đồng thời tiếp tục nghiên cứu giải pháp cải tiến công nghệ, thay thế thiết bị để giảm khí thải.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng và Bộ Tư pháp rà soát kỹ các nội dung trong dự thảo quyết định của Thủ tướng, bảo đảm đúng thẩm quyền; phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc thống nhất tiêu chuẩn khí thải giữa các loại phương tiện và tiêu chuẩn nhiên liệu. Trong tổ chức thực hiện, cần phân cấp mạnh cho địa phương, tạo điều kiện để các địa phương có thể áp dụng sớm và ở mức tiêu chuẩn khí thải cao hơn, phù hợp với điều kiện thực tế.

Theo đề xuất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ như sau: Ô tô sản xuất trước năm 1999 khi tham gia giao thông sẽ phải đáp ứng mức 1 - tương đương tiêu chuẩn Euro 1, kể từ ngày quyết định có hiệu lực thi hành. Đối với ô tô sản xuất trong giai đoạn 1999 - 2016, tiêu chuẩn khí thải áp dụng là mức 2 (Euro 2), cũng kể từ thời điểm quyết định có hiệu lực.

Các xe sản xuất trong giai đoạn 2017 - 2021 sẽ áp dụng mức 3 (Euro 3) từ ngày 1/1/2026. Riêng tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nhóm xe này sẽ phải đáp ứng mức 4 (Euro 4) sớm hơn, kể từ 1/1/2027.

Với xe ô tô sản xuất từ năm 2022 trở đi, lộ trình siết chặt tiêu chuẩn khí thải được đẩy nhanh hơn: áp dụng mức 4 (Euro 4) từ 1/1/2026, tiến tới mức 5 (Euro 5) từ 1/1/2032. Riêng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẽ áp dụng mức 5 sớm hơn, ngay từ 1/1/2028.

Đáng chú ý, từ 1/1/2029, tất cả ô tô lưu hành tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh bắt buộc phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải từ mức 2 trở lên. Bên cạnh đó, những kiểu loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp theo giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường được cấp trước ngày 1/1/2022 sẽ tiếp tục được áp dụng tiêu chuẩn mức 3 (Euro 3) cho đến khi giấy chứng nhận hết hiệu lực.