Tin Khu Vực 
Chuyển biến tích cực từ Dự án 7
Trong những năm qua, Lạng Sơn đã nỗ lực triển khai Dự án 7 - Chăm sóc sức khoẻ nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Đây được coi là một trong những trụ cột quan trọng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo tiền đề phát triển bền vững cho đồng bào.
Tỉnh Lạng Sơn đã triển khai đồng bộ các giải pháp chăm sóc trẻ em dưới 5 tuổi ở vùng dân tộc thiểu số. Ảnh minh hoạ
Theo UBND tỉnh Lạng Sơn, nhờ những giải pháp đồng bộ, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi ở vùng dân tộc thiểu số của tỉnh bị suy dinh dưỡng thể thấp còi đã giảm xuống còn 21,8% vào năm 2025, giảm khoảng 3,6% so với năm 2019. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thiếu cân cũng hạ xuống 15,1%, giảm khoảng 2,1% trong cùng giai đoạn. Những con số này tuy chưa đạt mức lý tưởng, nhưng đã cho thấy hiệu quả rõ rệt từ việc đầu tư lâu dài, có chiến lược.
Không chỉ dừng lại ở cải thiện chỉ số dinh dưỡng, hệ thống y tế cơ sở tại Lạng Sơn cũng được nâng cấp mạnh mẽ. Hiện 100% trạm y tế xã đã đạt chuẩn quốc gia, trong đó 83% xã có bác sĩ thường xuyên công tác và 97% có y sĩ sản-nhi hoặc nữ hộ sinh. Các đội khám chữa bệnh lưu động được đưa về tận thôn bản vùng xa, giúp người dân có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế thuận lợi hơn. Đặc biệt, tỷ lệ sàng lọc sơ sinh đạt 29,3%, vượt chỉ tiêu đề ra gần 5%.
Điểm đáng chú ý nữa là trên 90% phụ nữ mang thai đã được tư vấn dinh dưỡng, hơn 95% trẻ em suy dinh dưỡng được tiếp cận các sản phẩm can thiệp dinh dưỡng. Đây là nền tảng quan trọng để giảm suy dinh dưỡng từ gốc, khi can thiệp ngay từ giai đoạn thai kỳ và 1.000 ngày đầu đời của trẻ.
Trên 90% phụ nữ mang thai đã được tư vấn dinh dưỡng, hơn 95% trẻ em suy dinh dưỡng được tiếp cận các sản phẩm can thiệp dinh dưỡng
Để đạt được kết quả trên, Lạng Sơn đã triển khai nhiều giải pháp vừa căn cơ, vừa linh hoạt, gắn với đặc thù địa phương.
Thứ nhất, truyền thông và tư vấn dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời được coi là chìa khóa. Đây là giai đoạn vàng quyết định thể chất và trí tuệ trẻ. Các buổi truyền thông được tổ chức ngay tại thôn bản, lồng ghép trong sinh hoạt cộng đồng. Cán bộ y tế trực tiếp xuống từng hộ gia đình hướng dẫn cách chăm sóc trẻ, chế độ ăn hợp lý, vệ sinh phòng bệnh.
Thứ hai, củng cố y tế cơ sở. Các trạm y tế xã vùng sâu, vùng xa được đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị. Đội ngũ bác sĩ, nữ hộ sinh được luân phiên công tác, đảm bảo mỗi xã đều có cán bộ chuyên môn phụ trách. Song song, tỉnh duy trì các đoàn khám lưu động, đưa dịch vụ y tế đến tận nơi, giúp giảm gánh nặng di chuyển cho bà con.
Thứ ba, sàng lọc, tầm soát sớm. Trẻ em và phụ nữ mang thai được kiểm tra cân nặng, chiều cao, tình trạng dinh dưỡng định kỳ. Việc sàng lọc sơ sinh cũng được chú trọng, kịp thời phát hiện các nguy cơ, từ đó có biện pháp can thiệp phù hợp.
Thứ tư, cung cấp sản phẩm dinh dưỡng. Các chương trình bổ sung vitamin A, vi chất dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai và trẻ em được triển khai rộng khắp. Tỉnh cũng hỗ trợ bữa ăn học đường, cải thiện thực đơn tại trường mầm non vùng DTTS, giúp trẻ được bổ sung đủ dưỡng chất.
Thứ năm, chính sách hỗ trợ toàn diện. Các gia đình thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số vùng khó khăn đều được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí. Nhờ đó, phụ nữ và trẻ em có cơ hội thăm khám thường xuyên, tiếp cận dịch vụ dinh dưỡng mà không lo chi phí.
Thách thức và hướng đi sắp tới
Tuy đã đạt được những kết quả tích cực, Lạng Sơn vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn khiến việc đưa dịch vụ y tế, dinh dưỡng tới tận thôn bản còn nhiều hạn chế. Một bộ phận người dân vẫn giữ thói quen sinh con tại nhà, chăm sóc trẻ theo tập quán cũ, thiếu kiến thức về dinh dưỡng khoa học.
Bên cạnh đó, nhân lực y tế tuyến cơ sở chưa thật sự ổn định, có nơi thiếu bác sĩ, hoặc cán bộ y tế không gắn bó lâu dài với địa bàn. Trang thiết bị y tế tại một số trạm xã còn thiếu thốn. Nguồn kinh phí cho các hoạt động dinh dưỡng chủ yếu dựa vào chương trình mục tiêu, tính bền vững chưa cao.
Để khắc phục, tỉnh Lạng Sơn đang hướng đến những giải pháp đồng bộ hơn như tăng cường đầu tư hạ tầng y tế tuyến xã, đảm bảo 100% xã có bác sĩ thường trú. Đẩy mạnh truyền thông bằng tiếng dân tộc, lồng ghép kiến thức dinh dưỡng trong hoạt động cộng đồng để thay đổi thói quen chăm sóc trẻ. Kết hợp chặt chẽ liên ngành, nhất là giữa y tế và giáo dục, nhằm cải thiện bữa ăn học đường, xây dựng thực đơn dinh dưỡng tại các trường mầm non bán trú.
Bên cạnh đó, xây dựng cơ chế ổn định nguồn lực tài chính cho các hoạt động dinh dưỡng, không phụ thuộc hoàn toàn vào vốn dự án. Khuyến khích cộng đồng, đặc biệt là đội ngũ cán bộ y tế thôn bản, tham gia mạnh mẽ hơn trong công tác phòng chống suy dinh dưỡng.
Những chuyển biến trong phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em vùng dân tộc thiểu số tại Lạng Sơn đã chứng minh hiệu quả của cách tiếp cận đồng bộ, toàn diện. Không chỉ giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, các hoạt động này còn góp phần nâng cao nhận thức, cải thiện thể trạng, tạo tiền đề để thế hệ trẻ vùng cao phát triển toàn diện hơn.
Tuy nhiên, mục tiêu đến năm 2030 vẫn còn nhiều thách thức. Để đạt được, Lạng Sơn cần tiếp tục kiên định với các giải pháp đã triển khai, đồng thời sáng tạo trong phương thức tiếp cận. Quan trọng hơn cả là làm sao để mỗi người dân đều thấy được lợi ích của việc chăm sóc dinh dưỡng, thay đổi hành vi, chủ động chăm lo sức khỏe cho con em mình.
Phòng chống suy dinh dưỡng không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế, mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Khi các giải pháp được duy trì bền vững, sự chung tay của chính quyền, ngành y tế, giáo dục và cộng đồng sẽ góp phần mang lại một thế hệ tương lai khỏe mạnh, đủ sức vươn lên cùng đất nước.
