Làm gì để cao su Việt Nam thực sự là ‘vàng trắng’?

Thúc đẩy liên kết doanh nghiệp-hộ tiểu điền nhằm đạt được các chứng chỉ phát triển bền vững, truy xuất nguồn gốc... cao su Việt Nam mới thực sự là 'vàng trắng'.
Yếu tố nào để ngành cao su gia tăng thị phần xuất khẩu? 5 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cao su sang thị trường Thổ Nhĩ Kỳ tăng 11% về lượng

Phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho biết, 5 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cao su đạt 599,43 nghìn tấn, trị giá 1,05 tỷ USD, tăng 8,9% về lượng và tăng 13,5% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021. Tháng 5/2022, Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ cao su lớn nhất của Việt Nam, chiếm 67,2% tổng lượng cao su xuất khẩu.

Làm gì để cao su Việt Nam thực sự là ‘vàng trắng’?
Việt Nam là quốc gia lớn thứ ba thế giới về lượng cung cao su thiên nhiên

Các biện pháp phong tỏa để phòng chống dịch Covid-19 tại Trung Quốc đã ảnh hưởng đến triển vọng nhu cầu cao su tự nhiên tại nước này. Doanh số bán ô tô của Trung Quốc trong tháng 5/2022 giảm 12,6% so với cùng kỳ năm 2021.

Số liệu thống kê của Hiệp hội Cao su Việt Nam cho thấy, năm 2021, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ cao su thiên nhiên lớn nhất của Việt Nam với lượng xuất khẩu vào thị trường này chiếm trên 70% tổng lượng cao su thiên nhiên của Việt Nam xuất khẩu. Chủng loại cao su thiên nhiên xuất khẩu từ Việt Nam tương đối đa dạng, trong đó cao su hỗn hợp đóng vai trò chủ đạo, chiếm gần 63% trong tổng lượng xuất khẩu.

Ông Tô Xuân Phúc - Chuyên gia phân tích chính sách Tổ chức Forest Trends - nhận định, sự dễ tính từ thị trường Trung Quốc làm cho các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp quy mô nhỏ thuộc khu vực tư nhân, chưa quan tâm nhiều đến việc thay đổi theo hướng đầu tư nâng cao chất lượng.

Trong khi đó, khâu xuất khẩu các sản phẩm cao su được chế biến sâu với hàm lượng giá trị gia tăng cao chủ yếu được đầu tư bởi các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp FDI. Một trong những lý do có thể là bởi các doanh nghiệp tư nhân và FDI có sức ép hơn về cạnh tranh từ thị trường và người tiêu dùng.

Phát triển liên kết, gia tăng giá trị

Cao su tiểu điền ngày càng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung cao su thiên nhiên tại Việt Nam. Trong bối cảnh xu hướng của thị trường đó là các sản phẩm bền vững, hợp pháp và có thể truy xuất nguồn gốc thì mô hình liên kết các hộ tiểu điền - công ty chế biến có tiềm năng mở rộng, và để xây dựng chứng chỉ nhóm cho nguồn cao su tiểu điền bền vững (VFCS/FSC/PEFC) sẽ giúp gia tăng giá trị cao su Việt Nam. Tuy nhiên, việc này không dễ.

Báo cáo về Liên kết giữa công ty cao su và các hộ tiểu điền trong sản xuất cao su bền vững tại Việt Nam: Thực trạng và khó khăn, do Tổ chức Forest Trends, Hiệp hội Cao su Việt Nam và Tập đoàn Cao su Việt Nam công bố mới đây cho hay, thực trạng nguồn cung cao su của Việt Nam cho thấy 60% lượng cao su đến từ các hộ nông dân hay còn gọi là tiểu điền. Có 3 mô hình liên kết sản xuất/tiêu thụ cao su tiểu điền gồm: Hộ tiểu điền - công ty chế biến; nhóm hộ tiểu điền - công ty chế biến; Hộ tiểu điền - thu gom - công ty chế biến.

Chia sẻ về những khó khăn của mô hình liên kết công ty và hộ tiểu điền, ông Nguyễn Vinh Quang - Chuyên gia phân tích chính sách Tổ chức Forest Trends - nhận định, việc này xuất phát từ 2 phía. Từ phía hộ tiểu điền, do quy mô sản xuất nhỏ, giao dịch tiêu thụ mủ qua thương lái/trung gian vẫn chiếm đa số. Các hộ luôn ở thế yếu trong đàm phán giá bán mủ. Mặt khác, họ cũng dễ dàng phá vỡ cam kết, bán mủ cho bên thu mua khác khi có mức giá cao hơn. Nguồn cung giống đa dạng, chưa được kiểm soát chặt chẽ, việc này cũng gây khó khăn và rủi ro cho hộ tiểu điền khi tự đầu tư. Việc ghi chép, lưu trữ thông tin; tuân thủ và thông tin về môi trường, xã hội, thuế, phí,... khá hạn chế.

Nhiều hộ còn “hoà trộn” nguồn mủ từ nguồn khác, không rõ ràng về nguồn gốc. Đáng chú ý, sản xuất cao su bền vững chưa nhận được sự quan tâm của các hộ tiểu điền. Năng lực, nguồn lực hạn chế, khó đáp ứng các tiêu chí bền vững.

Từ phía nhà máy chế biến, ông Nguyễn Vinh Quang nhận định, hiện các nhà máy đặt ưu tiên thu mua mủ từ nguồn cung lớn như hộ có diện tích lớn, mua qua đại lý thu gom, nhập khẩu và đặt mình ở vị thế “tay trên” trong việc quyết định giá thu mua mủ. Mặt khác, giá mủ nhiều biến động, phụ thuộc thị trường thế giới.

Là một trong những doanh nghiệp nhiều năm làm liên kết với các hộ tiểu điền, Ths. Phan Đỗ Trọng Nhân - Quản lý thu mua - Trưởng ban FSC - Công ty TNHH Sản xuất cao su Liên Anh - cho hay, hiểu rõ được việc muốn sản xuất được sản phẩm FSC 100% thì ngoài việc đã được cấp chứng nhận FSC-COC, thì điều quan trọng công ty phải được cấp chứng nhận FSC-FM để thu mua mủ nguyên liệu có chứng chỉ rừng bền vững để sản xuất, công ty đã thành lập Ban FSC, trực tiếp nhận chỉ đạo các vấn đề thủ tục cần thiết để có được chứng nhận FSC-FM cho 600 ha và chia ra 3 giai đoạn từ nay đến tháng 5/2023 và dự kiến đến hết năm 2027 sẽ nâng con số này lên là 7.000 ha.

Tuy nhiên, theo ông Phan Đỗ Trọng Nhân, doanh nghiệp cũng đối mặt với một số khó khăn như nhà vườn vẫn chưa hiểu về FSC, mất nhiều thời gian để liên kết và giải thích cho nhà vườn, chi phí để thực hiện cấp chứng chỉ nhiều và cao. Rất nhiều nhà vườn không chịu bỏ ra 10% diện tích rừng để bảo tồn vì ảnh hưởng đến kinh tế của họ. Ngoài ra, doanh nghiệp phải cạnh tranh về giá nguyên liệu cao với các doanh nghiệp khác…

Về phía hộ trồng cao su, ông Nguyễn Chính Phương - chủ nhà vườn 150 ha trồng cao su (huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh) - đánh giá, liên kết giúp các hộ trồng cao su có đầu ra ổn định. Hiệu quả thu được từ mô hình liên kết, chúng tôi sẽ tham gia dự án FSC nếu doanh nghiệp triển khai trong thời gian tới. Tuy nhiên, điều ông Phương vẫn còn băn khoăn đó là quy định FSC đòi hỏi người trồng phải để lại 10% diện tích rừng bảo tồn, việc này làm giảm 10% doanh thu của những hộ trồng cao su như ông. Nếu có chính sách giá thỏa đáng thì sẽ giúp hộ tiểu điền như ông Phương yên tâm hơn trong việc “bắt tay” liên kết.

Xu hướng phát triển bền vững và trách nhiệm đã thúc đẩy những thay đổi trong ngành cao su Việt Nam để đáp ứng yêu cầu của thị trường về chất lượng cao hơn với giá cả cạnh tranh. Vẫn còn rất nhiều khó khăn ở phía trước đòi hỏi sự vào cuộc từ nhiều phía. Trong đó, bên cạnh sự hỗ trợ của nhà nước, các tổ chức nhằm phát triển bền vững ngành cao su, về phía các doanh nghiệp cần xây dựng các mô hình liên kết, hỗ trợ nông dân cao su tiểu điền, tạo nguồn cao su bền vững để cung cấp cho thị trường, góp phần xây dựng thương hiệu và uy tín của ngành cao su Việt Nam.

Nguyễn Hạnh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Xuất khẩu

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Điểm tên 6 tỉnh có diện tích rừng lớn nhất cả nước

Điểm tên 6 tỉnh có diện tích rừng lớn nhất cả nước

Nghệ An, Quảng Nam, Sơn La, Gia Lai, Thanh Hóa, Kon Tum là 6 địa phương có diện tích rừng lớn nhất cả nước.
Tổ chức Tháng hành động vì Hợp tác xã năm 2024

Tổ chức Tháng hành động vì Hợp tác xã năm 2024

Tổ chức Tháng hành động vì Hợp tác xã năm 2024 chủ đề "Vì sự phát triển bền vững của hợp tác xã" nhằm góp phần phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.
Đề nghị Đồng Nai chặn ngay tình trạng nhập lậu gia cầm

Đề nghị Đồng Nai chặn ngay tình trạng nhập lậu gia cầm

Nhiều người Campuchia tử vong vì cúm gia cầm, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gửi công điện khẩn cho Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai.
Sắp diễn ra Hội nghị phát triển bền vững nuôi biển - nhìn từ Quảng Ninh

Sắp diễn ra Hội nghị phát triển bền vững nuôi biển - nhìn từ Quảng Ninh

Chiều 25/3, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Họp báo thông tin về Hội nghị phát triển bền vững nuôi biển - Nhìn từ Quảng Ninh.
Về Thanh Hà xem nông dân thu hoạch mật ong hoa vải xuất khẩu sang Mỹ

Về Thanh Hà xem nông dân thu hoạch mật ong hoa vải xuất khẩu sang Mỹ

Huyện Thanh Hà (tỉnh Hải Dương) không chỉ nổi tiếng với vải thiều tiến vua, mà còn được biết đến với sản phẩm mật ong hoa vải được xuất khẩu cả sang Mỹ.

Tin cùng chuyên mục

Chiến dịch Empower Youth4Food - Thay đổi nhận thức của giới trẻ Việt về nông nghiệp

Chiến dịch Empower Youth4Food - Thay đổi nhận thức của giới trẻ Việt về nông nghiệp

Chiến dịch Empower Youth4Food được ra mắt với những nỗ lực thay đổi định hướng của giới trẻ Việt Nam về ngành nông nghiệp và việc làm trong lĩnh vực nông thôn.
Trở thành tỷ phú nhờ trồng nho Hạ Đen

Trở thành tỷ phú nhờ trồng nho Hạ Đen

Anh Nguyễn Mạnh Đoàn (xã Đoàn Thượng, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương) được biết đến là tấm gương thành công trong mô hình trồng nho Hạ Đen thu về hàng tỷ đồng.
Bắc Giang có 234 trường hợp vi phạm đê điều

Bắc Giang có 234 trường hợp vi phạm đê điều

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lê Ánh Dương yêu cầu các huyện, thành phố xử lý 234 trường hợp vi phạm về đê điều, phòng chống thiên tai trước mùa mưa bão sắp đến.
Hải Dương: Đổi đời, thành tỷ phú nhờ mô hình nuôi ốc nhồi thương phẩm

Hải Dương: Đổi đời, thành tỷ phú nhờ mô hình nuôi ốc nhồi thương phẩm

Những năm gần đây, nuôi ốc nhồi thương phẩm đang là mô hình kinh tế mới giúp nhiều gia đình trên địa bàn tỉnh Hải Dương thu về từ 250 - 300 triệu đồng/năm.
Doanh nghiệp Việt Nam - Cộng hòa Séc: Tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư trong nông nghiệp

Doanh nghiệp Việt Nam - Cộng hòa Séc: Tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư trong nông nghiệp

Chiều 20/3, Diễn đàn doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam – Cộng hòa Séc đã diễn ra tại Hà Nội.
Tái bổ nhiệm ông Nguyễn Hoàng Hiệp giữ chức Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp

Tái bổ nhiệm ông Nguyễn Hoàng Hiệp giữ chức Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp

Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định bổ nhiệm lại ông Nguyễn Hoàng Hiệp giữ chức Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Rừng và đổi mới sáng tạo: Giải pháp mới vì một thế giới tốt đẹp hơn

Rừng và đổi mới sáng tạo: Giải pháp mới vì một thế giới tốt đẹp hơn

Năm 2024, Ngày Quốc tế về Rừng (ngày 21/3) có chủ đề “Rừng và đổi mới sáng tạo: Giải pháp mới vì một thế giới tốt đẹp hơn”.
Việt Nam - Hàn Quốc: Còn nhiều dư địa trong hợp tác nông nghiệp

Việt Nam - Hàn Quốc: Còn nhiều dư địa trong hợp tác nông nghiệp

Ngày 18/3, diễn ra hội thảo “Tầm nhìn hợp tác Việt Nam – Hàn Quốc trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn 2024 - 2030”.
Hà Giang: Xác định nông nghiệp vẫn là trụ đỡ nền kinh tế

Hà Giang: Xác định nông nghiệp vẫn là trụ đỡ nền kinh tế

Hà Giang tập trung phát triển nông nghiệp đồng thời xác định nông nghiệp vẫn là trụ đỡ nền kinh tế, góp phần quan trọng đảm bảo an sinh xã hội tại địa phương.
4 hiệp hội ngành chăn nuôi kiến nghị bỏ quy định công bố hợp quy thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y

4 hiệp hội ngành chăn nuôi kiến nghị bỏ quy định công bố hợp quy thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y

4 hiệp hội ngành chăn nuôi vừa gửi kiến nghị lên Chính phủ, Quốc hội đề xuất bỏ quy định công bố hợp quy thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y.
Sửa Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới

Sửa Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa ký Quyết định sửa đổi một số tiêu chí, chỉ tiêu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã và huyện nông thôn mới.
Thúc đẩy nông nghiệp xanh, phát triển bền vững chuỗi rau quả

Thúc đẩy nông nghiệp xanh, phát triển bền vững chuỗi rau quả

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội thảo tổng kết hoạt động năm 2023 và lập kế hoạch năm 2024 của Nhóm công tác PPP (đối tác công tư) về rau quả.
Bàn giải pháp thực hiện Chiến lược phát triển lâm nghiệp Việt Nam trong bối cảnh mới

Bàn giải pháp thực hiện Chiến lược phát triển lâm nghiệp Việt Nam trong bối cảnh mới

Quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch 3 loại rừng còn chồng chéo; công tác giao rừng, thuê rừng còn chậm triển khai; năng suất, chất lượng rừng trồng còn thấp.
Bộ Nông nghiệp xây dựng kế hoạch phát triển 1 triệu ha rừng sản xuất gỗ lớn

Bộ Nông nghiệp xây dựng kế hoạch phát triển 1 triệu ha rừng sản xuất gỗ lớn

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đặt mục tiêu đến năm 2030, tổng diện tích rừng trồng sản xuất gỗ lớn đạt khoảng 1 triệu ha.
Hợp tác song phương Úc - Việt Nam về nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu

Hợp tác song phương Úc - Việt Nam về nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu

Báo cáo chiến lược hợp tác song phương Úc - Việt Nam về nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu trong ngành tôm và lúa gạo sẽ ra mắt vào 27/02.
Mỗi năm hồ thuỷ điện tiêu tốn bao nhiêu nước cho vụ Đông Xuân?

Mỗi năm hồ thuỷ điện tiêu tốn bao nhiêu nước cho vụ Đông Xuân?

Do làm tốt công tác chuẩn bị, công tác cấp nước vụ Đông Xuân hàng năm ngày càng giảm, tiết kiệm lớn lượng nước từ hồ thuỷ điện.
Gỡ

Gỡ 'thẻ vàng' IUU, Bộ Nông nghiệp yêu cầu rà soát, xác định rõ tình trạng tàu cá mất kết nối

Để gỡ 'thẻ vàng' IUU, Bộ Nông nghiệp đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố ven biển rà soát, xác định rõ tình trạng tàu cá mất kết nối.
Rà soát, khắc phục bất cập trên tuyến Cao tốc Cam Lộ - La Sơn

Rà soát, khắc phục bất cập trên tuyến Cao tốc Cam Lộ - La Sơn

Sau vụ tai nạn khiến 3 người chết, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải yêu cầu khẩn trương rà soát, điều chỉnh phương án giao thông tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn.
Tổ chức Tết trồng cây, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng

Tổ chức Tết trồng cây, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng

Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Chỉ thị về tổ chức “Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ” và tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang: Dồn tổng lực, mở "đợt cao điểm của cao điểm" để gỡ “thẻ vàng” IUU

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang: Dồn tổng lực, mở "đợt cao điểm của cao điểm" để gỡ “thẻ vàng” IUU

Thời gian còn lại rất ít nên phải dồn tổng lực, mở "đợt cao điểm của cao điểm" với mục tiêu cao nhất là gỡ được “thẻ vàng” IUU sau lần thanh tra thứ 5 sắp tới.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động