Kỳ III: Tăng cường quản lý, tận thu tài nguyên

Sau 8 năm thực hiện Quyết định 29/2008/QĐ-BCT, nhiều quy định đã không còn đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Để khắc phục, Bộ Công Thương đang soạn thảo Thông tư hướng dẫn về quản lý nguồn than trôi nổi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
Khi bán than trôi nổi, người bán phải xuất trình xác nhận của UBND phường, xã về nguồn gốc than thu gom

Đa dạng hóa đơn vị thu mua than trôi

Theo ông Lâm Thiên Hoan - Phó Vụ trưởng Vụ Công nghiệp than (Tổng cục Năng lượng, Bộ Công Thương), Dự thảo Thông tư hướng dẫn về quản lý nguồn than trôi nổi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh vẫn kế thừa Quyết định 29/2008/QĐ-BCT; trong đó quy định, người thu gom than trôi nổi sẽ chỉ được bán trực tiếp cho đơn vị thu mua là Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) và bổ sung thêm Tổng công ty Đông Bắc. “Mục tiêu của hoạt động này là không lợi nhuận, chủ yếu nhằm giúp người dân tiêu thụ số than thu gom được, góp phần ngăn chặn tình trạng kinh doanh than trái phép” - ông Hoan cho biết.

Về vấn đề này, ông Đặng Văn Kháng – Phó Giám đốc Công ty CP Kinh doanh than Cẩm Phả, bà Văn Thị Thu Hoài – Phó Giám đốc Công ty Kho vận Đá Bạc- cho rằng: Cần quy định theo hướng mở rộng đối tượng thu mua, không nên giao độc quyền việc thu mua này cho TKV hay Tổng công ty Than Đông Bắc để tạo tính cạnh tranh. “Việc này không chỉ nâng cao hiệu quả, tăng giá thành thu mua mà còn thúc đẩy các đơn vị chủ động, tích cực hơn trong hoạt động thu mua than trôi” – bà Hoài phân tích.

Thực tế cho thấy, ngoài 3 đơn vị được TKV giao tổ chức thu mua than trôi nổi từ cuối năm 2008, từ đầu năm 2014, UBND tỉnh Quảng Ninh đã thí điểm cho phép Công ty CP Đầu tư – Khai thác khoáng sản Hưng Long tổ chức thu mua than trôi trên địa bàn huyện Hoành Bồ. Dù là đơn vị ngoài ngành than và mới tham gia thu mua, song đến hết năm 2015, đơn vị này đã thu mua được gần 5.000 tấn than trôi. Đặc biệt, đơn vị này đã tuân thủ đầy đủ các quy định về thu mua than, thanh toán tiền, mở sổ sách theo dõi, bố trí thu mua đúng kế hoạch và tổ chức hình thức cân, mua đơn giản, chính xác, thanh toán ngay… nên đạt hiệu quả cao.

Nâng cao trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân

Để hoạt động thu mua than trôi nổi đáp ứng yêu cầu quản lý, tận thu và tiết kiệm tài nguyên than, Dự thảo Thông tư của Bộ Công Thương cũng quy định: Người thu gom than trôi nổi phải đăng ký hoặc khai báo với UBND phường, xã và chỉ tiến hành thu gom khi được đồng ý, xác nhận. Khi bán than trôi nổi thu gom cho đơn vị thu mua, phải xuất trình xác nhận của UBND phường, xã về nguồn gốc than thu gom.

Bên cạnh đó, báo cáo năm 2015 của Bộ Công Thương cho thấy, một số nơi vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ khai thác, kinh doanh than trái phép với quy mô lẻ. Tại một số khu vực có dự án vườn - rừng của người dân chồng lấn, xen kẽ với khu vực chứa than, rất khó kiểm tra, giám sát thường xuyên. Do đó, dự thảo yêu cầu rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy chế, quy định nội bộ của TKV và Tổng công ty Đông Bắc để ngăn chặn, xử lý triệt để hiện tượng móc nối, tuồn than do các đơn vị khai thác, chế biến ra bên ngoài nhằm tiêu thụ dưới danh nghĩa than trôi nổi. Điều chỉnh lại việc giao đất, giao rừng cho các hộ dân và doanh nghiệp để tránh tái diễn hoạt động khai thác than trái phép tại khu vực chống lấn giữa vườn – rừng địa phương với ranh giới mỏ các đơn vị sản xuất của ngành Than.

Bộ Công Thương đề xuất sẽ phối hợp với các bên liên quan tăng cường kiểm tra các bãi tập kết, mua - bán than trái phép. Kiểm tra, xử lý hoặc rút giấy phép ngành nghề kinh doanh của những tổ chức, cá nhân vi phạm các điều kiện về an toàn, phòng chống cháy nổ, vệ sinh môi trường, vận chuyển, chế biến và kinh doanh nguồn than trái phép.
TIN LIÊN QUAN
Kỳ 2: Vì sao sản lượng thu mua than giảm?
Kỳ I: Quản lý tài nguyên không vì lợi nhuận
Hoàng Duân - Nguyễn Quang
Bình luận