Kỳ I: Những tồn tại cố hữu

Giải pháp mặt bằng luôn là nỗi lo của các dự án truyền tải

Vướng mắc từ công tác chuẩn bị đầu tư

Đại diện Ban quản lý dự án các công trình điện miền Trung (Ban AMT) thuộc Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) cho biết: Theo kế hoạch năm 2016, đơn vị sẽ phải hoàn thành đóng điện 11 dự án, khởi công 14 dự án lưới điện truyền tải 220/500kV với tổng vốn đầu tư trên 2.428 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến ngày 10/6/2016, Ban mới hoàn thành đóng điện, đưa vào vận hành 6 dự án, gồm: Trạm biến áp (TBA) 500kV Pleiku 2, nâng công suất TBA 500kV Sơn La, lắp máy biến áp 500/220kV tại trạm 500kV Pleiku 2 và đấu nối 220kV, lắp máy 2 TBA 220kV Tuy Hòa, dự án đường dây (ĐZ) 220kV Vũng Áng - Ba Đồn - Đồng Hới và ĐZ 220kV Xêkaman 1 (Hatxan) - Pleiku 2; khởi công 1 dự án ĐZ 220kV đấu nối nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông. Tổng giá trị khối lượng thực hiện đến 31/5/2016 ước đạt 909,6 tỷ đồng, đạt 37,46%. Trong quý III, IV/2016, sẽ cố gắng hoàn thành 5 dự án và khởi công 13 dự án mới theo đúng kế hoạch.

Theo Ban AMT, sở dĩ còn nhiều dự án chưa khởi công được là do việc áp dụng những quy định mới của nhà nước dẫn đến công tác phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng và thiết kế kỹ thuật - tổng dự toán một số dự án vẫn chưa đáp ứng các mốc tiến độ theo kế hoạch.

Theo Luật Xây dựng số 50/2014 QH13 thì các dự án đầu tư phải được hiệu chỉnh tên và điều chỉnh nội dung theo quy định mới của luật, đồng thời phải thực hiện công tác thẩm định thiết kế cơ sở trước khi phê duyệt dự án. Mặt khác, theo hướng dẫn tại Thông tư 01/2015/TT-BXD ngày 15/03/2015 của Bộ Xây dựng về hướng dẫn xác định đơn giá nhân công trong quản lý đầu tư xây dựng thì các dự án cần phải hiệu chỉnh lại chi phí nhân công trong tổng mức đầu tư.

Đối với các dự án đã trình duyệt dùng vốn vay ODA, các thủ tục hành chính do có nhiều cấp phê duyệt, thời gian kéo dài dẫn đến các thỏa thuận với địa phương, đánh giá tác động môi trường hết hiệu lực phải thực hiện gia hạn và bị thay đổi.

Gian nan giải phóng mặt bằng

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Đỗ Đức Mạnh - Trưởng phòng Đền bù, Ban quản lý dự án các công trình điện miền Bắc - cho biết, việc giải phóng mặt bằng (GPMB) đang gặp rất nhiều khó khăn và là nút thắt của hầu hết các dự án truyền tải.

Theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP, hàng năm, các dự án có nhu cầu sử dụng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, phải đăng ký trong năm trước (khoảng tháng 10) để hội đồng nhân dân tỉnh chấp thuận bổ sung vào danh mục dự án phải thu hồi đất. Do đó, các dự án phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi và khởi công trong cùng một năm sẽ gặp rất nhiều khó khăn, nhất là việc thu hồi đất.

Còn theo Nghị định 44/2014/NĐ-CP, khi thu hồi đất phải xây dựng đơn giá cụ thể theo thị trường, trình UBND tỉnh phê duyệt làm cơ sở cho việc tính toán giá trị bồi thường cho các hộ dân. Tuy nhiên, việc thực hiện các thủ tục này do đơn vị tư vấn độc lập được Sở Tài nguyên Môi trường hoặc các địa phương ký hợp đồng. Trong khi tư vấn cùng một lúc làm rất nhiều dự án khác nhau, thủ tục trình phê duyệt qua rất nhiều ngành, nhiều cấp nên cũng ảnh hưởng rất nhiều đến tiến độ GPMB. Các dự án hiện nay đa số đều gặp các vướng mắc trên, làm chậm tiến độ kéo dài.

Cũng theo ông Mạnh, một lý do nữa khiến công tác GPMB gặp khó khăn là người dân bị ảnh hưởng không chấp nhận đơn giá bồi thường và mức hỗ trợ đất, nhà bị ảnh hưởng vì cho rằng đơn giá không sát theo giá thị trường, đơn giá tại các vùng giáp ranh giữa các tỉnh chênh lệch, mức hỗ trợ của các địa phương khác nhau.

Kỳ II: Đâu là lối ra?